Lêi nãi ®Çu Tõ hµng chôc n¨m nay, chÝnh s¸ch B¶o hiÓm x· héi ®· gãp phÇn quan träng trong viÖc trî cÊp vËt chÊt, hç trî ®êi sèng cho nh÷ng ®èi tîng hëng b¶o hiÓm x· héi vµ gia ®×nh hä khi gÆp ph¶i rñi ro, biÕn cè trong cuéc sèng nh èm ®au, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng vµ bÖnh nghÒ nghiÖp hoÆc chÕt dÉn ®Õn gi¶m hoÆc mÊt nguån thu nhËp. Trong giai ®o¹n hiÖn nay, nÒn kinh tÕ níc ta lµ nÒn kinh tÕ thÞ trêng víi sù tham gia cña nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ vµ cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc theo ®Þnh híng XHCN. Bíc sang c¬ chÕ kinh tÕ míi víi quan hÖ lao ®éng phong phó, ®a d¹ng, chÝnh s¸ch BHXH trong c¬ chÕ cò kh«ng cßn phï hîp n÷a. Do ®ã viÖc nghiªn cøu, t×m hiÓu vµ x©y dùng c¬ së lý luËn nh»m ®æi míi hoµn thiÖn chÝnh s¸ch BHXH cho phï hîp víi t×nh h×nh míi lµ mét yªu cÇu cÊp thiÕt. Quü BHXH lµ mét néi dung rÊt quan träng trong chÝnh s¸ch BHXH. Quü BHXH lµ mét quü tiªu dïng, ®ång thêi lµ mét quü dù phßng nã võa mang tÝnh kinh tÕ võa mang tÝnh x· héi rÊt cao vµ lµ ®iÒu kiÖn hay c¬ së vËt chÊt quan träng ®¶m b¶o cho toµn bé hÖ thèng BHXH tån t¹i vµ ph¸t triÓn. ChÝnh v× vËy, viÖc ®¶m b¶o hÖ thèng tµi chÝnh cho quü BHXH lµ hÕt søc cÇn thiÕt vµ mang ý nghÜa sèng cßn ®èi víi ho¹t ®éng cña BHXH. Th«ng qua viÖc xem xÐt ®¸nh gi¸ c¬ chÕ qu¶n lý BHXH ë ViÖt nam . Tõ nh÷ng lý do trªn em ®· chän ®Ò tµI : “Mét sè vÊn ®Ò vÒ qu¶n lý quü b¶o hiÓm x· héi ViÖt nam ” . KÕt cÊu ®Ò tµi gåm ba ch¬ng: Ch¬ng 1 : Lý luËn chung vÒ B¶o hiÓm x· héi. Ch¬ng 2 : Thùc tr¹ng qu¶n lý quü B¶o hiÓm XH ViÖt Nam. 1 Ch¬ng 3 : Mét sè ®Ò xuÊt nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c qu¶n lý quü BHXH ë ViÖt Nam. Ch¬ng I lý luËn chung vÒ BHXH I. tæng quan vÒ BHXH 1. Kh¸i niÖm cña BHXH * Kh¸i niÖm Cho ®Õn nay, hÇu nh cha cã mét ®Þnh nghÜa chÝnh thèng vÒ BHXH. Kh¸i niÖm BHXH ®ang ®îc sö dông ë ViÖt nam kh«ng bao gåm c¸c ho¹t ®éng vÒ b¶o trî x· héi. C¸c kh¸i niÖm nµy chØ ®Ò cËp cô thÓ tíi c¸c ®èi tîng tham gia vµo ho¹t ®éng BHXH, c¸c bªn liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn quü BHXH, c¸c trêng hîp cÇn ®îc b¶o hiÓm, c¸c ®èi tîng hëng BHXH vµ c¸c chÕ ®é BHXH ®îc thùc hiÖn. BHXH ë ®©y còng chØ râ nghÜa vô vµ lîi Ých cña ngêi lao ®éng khi tham gia vµo quan hÖ BHXH, trong ®ã bao gåm c¶ b¶o ®¶m an toµn x· héi. 2. B¶n chÊt cña BHXH 2.1. VÒ ph¬ng diÖn c¸ nh©n, BHXH lµ mét nhu cÇu kh¸ch quan cña con ngêi. 2 BHXH lµ mét nhu cÇu kh¸ch quan, ®a d¹ng vµ phøc t¹p, nã nh»m ®¶m b¶o an toµn vÒ kinh tÕ, gi÷ cho cuéc sèng æn ®Þnh, an toµn, tr¸nh ®îc ®ãi nghÌo sa sót khi bÞ mÊt nguån thu nhËp trong cuéc sèng. 2.2. Díi gãc ®é kinh tÕ: BHXH lµ mét ph¹m trï kinh tÕ tæng hîp. Trong ®ã: ®èi víi nh÷ng ngêi hëng c¸c chÕ ®é BHXH, ®ã lµ sù ®¶m b¶o thu nhËp, b¶o ®¶m cuéc sèng khi hä ë trong ®iÒu kiÖn khã kh¨n do gi¶m hoÆc mÊt kh¶ n¨ng lao ®éng mµ gi¶m hay mÊt thu nhËp, th«ng qua viÖc tÝch luü dÇn cña c¸ nh©n trong quü BHXH vµ sù ®ãng gãp cña sè ®«ng nh÷ng ngêi cã cïng kh¶ n¨ng gÆp rñi ro nh nhau. V× thÕ, cã thÓ nãi kinh tÕ lµ nÒn t¶ng cña BHXH hay BHXH kh«ng vît qu¸ tr¹ng th¸i kinh tÕ cña mçi níc. 2.3. VÒ ph¬ng diÖn chÝnh trÞ: BHXH lµ sù liªn kÕt gi÷a nh÷ng ngêi lao ®éng kh¸c nhau trong x· héi còng v× lîi Ých chung cña céng ®ång, trong ®ã cã c¸ nh©n tham gia BHXH. BHXH còng ph¶n ¸nh b¶n chÊt cña mét chÕ ®é x· héi nhÊt ®Þnh. 2.4. VÒ mÆt x· héi: BHXH ®îc xem nh lµ mét lo¹t c¸c ho¹t ®éng mang tÝnh x· héi nh»m ®¶m b¶o ®êi sèng cho ngêi d©n vµ lµm lµnh m¹nh x· héi. BHXH mang tÝnh nh©n v¨n, nh©n ®¹o s©u s¾c v× lîi Ých cña con ngêi trong nh÷ng hoµn c¶nh gÆp khã kh¨n, v× an toµn x· héi vµ cã ý nghÜa x· héi l©u dµi. 3. Vai trß cña BHXH trong nÒn KTQD 3.1. Vai trß cña BHXH: Con ngêi muèn tån t¹i vµ ph¸t triÓn lu«n cÇn ph¶i tho¶ m·n c¸c nhu cÇu tèi thiÓu vÒ vËt chÊt vµ tinh thÇn vµ ®Ó tho¶ m·n c¸c nhu cÇu ®ã con ngêi ph¶i lao ®éng, s¸ng t¹o s¶n xuÊt 3 ra c¸c s¶n phÈm. MÆt kh¸c, con ngêi ai còng ph¶i tr¶i qua c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn cña ®êi ngêi ®ã lµ: sinh ra, lín lªn, trëng thµnh vµ chÕt. Bëi vËy, muèn ®¶m b¶o duy tr× cuéc sèng ngêi lao ®éng lµm thÕ nµo ®Ó t¹o ra nguån thu nhËp thay thÕ hoÆc bï ®¾p. Ngµnh c«ng nghiÖp h×nh thµnh cïng víi nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn ®· lµm xuÊt hiÖn quan hÖ thuª mín nh©n c«ng. Nh÷ng ngêi lµm c«ng ph¶i hoµn toµn dùa vµo tiÒn l¬ng lµm nguån sèng chñ yÕu. Cã viÖc th× míi cã l¬ng dï ®ã lµ ®ång l- ¬ng Ýt ái. Khi èm ®au, tai n¹n, sinh ®Î ... th× ph¶i nghØ viÖc vµ kh«ng cã l¬ng, cuéc sèng bÞ ®e do¹. Ngêi lao ®éng ®· ý thøc ®îc sù cÇn thiÕt ph¶i cã thu nhËp ®Ò phßng khi hä gÆp rñi ro, tai n¹n bÊt ngê nªn hä ®Êu tranh ®ßi giíi chñ ph¶i cam kÕt ®¶m b¶o mét sè thu nhËp nhÊt ®Þnh ®Ó hä trang tr¶i nh÷ng nhu cÇu thiÕt yÕu khi èm ®au, thai s¶n ... Lóc ®Çu giíi chñ cam kÕt ®¶m b¶o cho ngêi lao ®éng nh÷ng kho¶n thu nhËp nhÊt ®Þnh ®ã. Song nhiÒu khi rñi ro x¶y ra liªn tôc buéc ngêi chñ ph¶i chi ra nh÷ng kho¶n tiÒn lín mµ hä kh«ng muèn. Do vËy, giíi chñ ®· chi Ýt h¬n nªn xuÊt hiÖn m©u thuÉn vµ tranh chÊp gi÷a chñ vµ thî, m©u thuÉn nµy ngµy cµng gay g¾t. §Ó gi¶i quyÕt m©u thuÉn nµy dÇn xuÊt hiÖn mét bªn thø ba, ®ãng vai trß trung gian nh»m gi¶i quyÕt m©u thuÉn vµ ®iÒu hoµ lîi Ých gi÷a chñ vµ thî. §iÒu ®ã thay cho viÖc giíi chñ vµ giíi thî ph¶i tr¶ trùc tiÕp mét kho¶n tiÒn khi ngêi lao ®éng bÞ èm ®au, tai n¹n ... Tuy nhiªn, trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn th× c¬ chÕ nµy béc lé nhiÒu bÊt cËp, tÝnh ph¸p lý kh«ng cao. Do vËy, nhiÒu chñ sö dông lao ®éng ®· kh«ng tù gi¸c tham gia, tÝnh chÊt rñi ro cßn qu¸ lín kh«ng cã sù ®¶m b¶o vÒ tµi chÝnh mét c¸ch v÷ng ch¾c. Tríc t×nh h×nh ®ã, Nhµ níc ph¶i can thiÖp ®iÒu chØnh, sù can thiÖp nµy mét mÆt lµm t¨ng vai trß cña Nhµ níc, mét mÆt Nhµ níc ph¶i t¨ng chi tiªu ng©n s¸ch, ®ång thêi buéc giíi chñ vµ thî ph¶i gãp thªm mét phÇn ®Ó ®¶m b¶o cho chÝnh m×nh. Tõ ®ã, c¶ giíi chñ vµ thî ®Òu ®îc ®¶m b¶o vµ hä thÊy 4 cã lîi. C¸c nguån ®ãng gãp cña giíi chñ, thî vµ sù hç trî cña Nhµ níc h×nh thµnh nªn mét quü tiÒn tÖ tËp trung- quü BHXH. BHXH còng ngµy cµng ph¶i hoµn thiÖn h¬n ®Ó thÝch øng víi t×nh h×nh cô thÓ. Tuyªn ng«n nh©n quyÒn cña §¹i héi ®ång Liªn hîp quèc th«ng qua ngµy 10/12/1948: “TÊt c¶ mäi ngêi, víi t c¸ch lµ thµnh viªn cña x· héi ®Òu cã quyÒn ®îc hëng BHXH ...” 3.2. T¸c dông cña BHXH. a. BHXH nh»m gióp ngêi lao ®éng æn ®Þnh cuéc sèng khi hä gÆp rñi ro. Môc ®Ých lín nhÊt cña BHXH lµ b¶o ®¶m cuéc sèng æn ®Þnh cho ngêi lao ®éng vµ gia ®×nh hä khi hä gÆp rñi ro, gi¶m hoÆc mÊt søc lao ®éng ¶nh hëng ®Õn thu nhËp. Do ®ã, BHXH cã t¸c dông rÊt lín ®èi víi ngêi lao ®éng lµm cho hä yªn t©m víi c«ng viÖc. b.G¾n bã lîi Ých gi÷a ngêi lao ®éng, ngêi sö dông lao ®éng vµ Nhµ níc. BHXH kh«ng chØ b¶o ®¶m æn ®Þnh cuéc sèng cho ngêi lao ®éng vµ gia ®×nh hä khi ngêi lao ®éng gÆp rñi ro mµ nã cßn b¶o vÖ cho ngêi sö dông lao ®éng, t¹o ®iÒu kiÖn cho hä æn ®Þnh tµi chÝnh ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®¹t hiÖu qu¶. c. Ph©n phèi l¹i thu nhËp gi÷a nh÷ng ngêi tham gia. Còng gièng nh tÊt c¶ c¸c lo¹i h×nh b¶o hiÓm kh¸c, BHXH còng dùa trªn nguyªn t¾c “lÊy sè ®«ng bï sè Ýt” vµ v× vËy ng- êi lao ®éng b×nh ®¼ng trong nghÜa vô ®ãng gãp còng nh trong quyÒn lîi nhËn ®îc tõ quü BHXH. Thùc hiÖn chøc n¨ng ph©n phèi l¹i, BHXH còng ®ång thêi gãp phÇn thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi. 5 d. BHXH tËp trung ®îc nguån vèn lín cho ph¸t triÓn s¶n xuÊt. Nguån quü h×nh thµnh tõ sù ®ãng gãp cña c¸c bªn tham gia còng lµ nguån vèn nhµn rçi cã thÓ dïng ®Ó ®Çu t vµo nÒn kinh tÕ quèc d©n. Quü BHXH cã thÓ cã sè d vµ phÇn quü nhµn rçi ®îc ®Çu t cho c¸c ch¬ng tr×nh kinh tÕ, x· héi, võa ®ãng gãp vµo x©y dùng ®Êt níc võa lµm t¨ng trëng quü. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay ho¹t ®éng nµy cã ý nghÜa rÊt quan träng. 4. Mét sè néi dung c¬ b¶n cña BHXH. a. §èi tîng cña BHXH §èi tîng tham gia BHXH lµ ngêi lao ®éng vµ ngêi sö dông lao ®éng. Tuy vËy, tuú theo ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi cña mçi níc mµ ®èi tîng nµy cã thÓ lµ tÊt c¶ hoÆc mét bé phËn nh÷ng ngêi lao ®éng nµo ®ã. HÇu hÕt c¸c níc khi míi cã chÝnh s¸ch BHXH, ®Òu thùc hiÖn BHXH ®èi víi c¸c viªn chøc Nhµ níc, nh÷ng ngêi lµm c«ng hëng l¬ng. ViÖt nam còng kh«ng vît ra khái thùc tÕ nµy, mÆc dï biÕt r»ng nh vËy lµ kh«ng b×nh ®¼ng gi÷a tÊt c¶ nh÷ng ngêi lao ®éng. b. C¸c lo¹i chÕ ®é BHXH. Theo c«ng íc sè 102 “C«ng íc vÒ quy ph¹m tèi thiÓu vÒ an toµn x· héi” quy ®Þnh gåm cã 9 chÕ ®é BHXH nh sau: 1) Ch¨m sãc y tÕ. 2) Trî cÊp èm ®au. 3) Trî cÊp thÊt nghiÖp. 4) Trî cÊp tuæi giµ. 5) Trî cÊp tai n¹n lao ®éng vµ bÖnh nghÒ nghiÖp. 6) Trî cÊp gia ®×nh. 7) Trî cÊp thai s¶n. 6 8) Trî cÊp tµn tËt. 9) Trî cÊp mÊt ngêi nu«i dìng. c. Qu¶n lý nhµ níc vµ qu¶n lý sù nghiÖp cña BHXH ë ViÖt nam . ViÖc tæ chøc thùc hiÖn sù nghiÖp BHXH do c¬ quan BHXH ViÖt nam ®¶m nhiÖm. BHXH ViÖt nam trùc thuéc ChÝnh phñ vµ cã 3 cÊp: cÊp Trung ¬ng; cÊp tØnh vµ thµnh phè trùc thuéc Trung ¬ng vµ cÊp quËn (huyÖn). BHXH ViÖt nam ho¹t ®éng díi sù ®iÒu hµnh cña Héi ®ång qu¶n lý BHXH ViÖt nam , chÞu sù qu¶n lý Nhµ níc cña Bé L§- TBXH. C¬ quan BHXH ViÖt nam cã nhiÖm vô tæ chøc thu BHXH, qu¶n lý BHXH vµ chi c¸c chÕ ®é trî cÊp BHXH theo quy ®Þnh cña Nhµ níc. II. quü b¶o hiÓm x· héi 1. Kh¸i niÖm vµ vai trß cña quü BHXH ®èi víi hÖ thèng BHXH. * kh¸i niÖm Trong ®êi sèng kinh tÕ- x· héi ngêi ta thêng nãi ®Õn rÊt nhiÒu lo¹i quü kh¸c nhau. TÊt c¶ c¸c lo¹i quü nµy ®Òu cã ®iÓm chung ®ã lµ tËp hîp c¸c ph¬ng tiÖn tµi chÝnh hay vËt chÊt kh¸c cho nh÷ng ho¹t ®éng nµo ®ã theo nh÷ng môc tiªu vµ ®Þnh híng tríc. Quü lín hay nhá biÓu thÞ kh¶ n¨ng vµ ®iÒu kiÖn vËt chÊt ®Ó thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng BHXH. Theo nh÷ng quan ®iÓm nãi trªn vÒ quü nãi chung th× quü BHXH lµ tËp hîp nh÷ng ®ãng gãp b»ng tiÒn cña nh÷ng ng- êi tham gia BHXH h×nh thµnh mét quü tiÒn tÖ tËp trung ®Ó chi tr¶ cho nh÷ng ngêi ®îc BHXH khi hä bÞ gi¶m hoÆc mÊt thu nhËp do bÞ gi¶m, mÊt kh¶ n¨ng lao ®éng hoÆc bÞ mÊt viÖc lµm. Nh vËy, quü BHXH võa lµ mét quü tiªu dïng võa lµ mét quü dù phßng. 7 * vai trß cña quü BHXH ®èi víi hÖ thèng BHXH. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, ngêi lao ®éng lu«n ph¶i g¸nh chÞu, ®¬ng ®Çu víi v« vµn c¸c rñi ro. Nh÷ng rñi ro ®ã cã thÓ lµm cho ngêi lao ®éng mÊt kh¶ n¨ng lao ®éng t¹m thêi hay vÜnh viÔn, mÊt nguån sèng hay chÕt ngêi, con c¸i mÊt n¬i n¬ng tùa, hoÆc lóc vÒ giµ kh«ng cßn kh¶ n¨ng lao ®éng ®Ó cã thu nhËp ®¶m b¶o cuéc sèng. V× vËy, ®Ó cã nguån thu nhËp duy tr×, æn ®Þnh cuéc sèng cña b¶n th©n vµ gia ®×nh hä trong lóc gÆp rñi ro hoÆc tuæi giµ th× tÊt yÕu ph¶i lËp quü dù tr÷ b¶o hiÓm thÝch hîp, ®ñ lín ®Ó cã thu nhËp æn ®Þnh ®¶m b¶o cuéc sèng cho b¶n th©n vµ gia ®×nh trong t¬ng lai. MÆt kh¸c do quy luËt b¶o toµn nßi gièng, duy tr× løc lîng lao ®éng cho t¬ng lai cña x· héi, nh÷ng ngêi lao ®éng n÷ hä cßn ph¶i lµm nghÜa vô sinh con, nu«i con vµ ch¨m sãc khi con èm ®au ... còng ®ßi hái ph¶i cã quü b¶o hiÎm gióp ®ì... ViÖc t¹o lËp quü BHXH cho ngêi lao ®éng nh÷ng lóc gÆp rñi ro bÊt ngê hoÆc lóc tuæi giµ cã thÓ ®îc tiÕn hµnh b»ng nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau. Do vËy, quü BHXH cã vai trß hÕt søc quan träng trong ®êi sèng cña ngêi lao ®éng. Trong thùc tÕ kh«ng ai muèn mÊt viÖc lµm hoÆc mÊt, gi¶m kh¶ n¨ng lao ®éng ®Ó ®îc hëng trî cÊp tõ quü BHXH, do ®ã nã phï hîp víi nguyªn t¾c “lÊy sè ®«ng bï sè Ýt”. Nguyªn t¾c nµy thÓ hiÖn viÖc ph©n phèi l¹i thu nhËp gi÷a nh÷ng ngêi lao ®éng cã thu nhËp kh¸c nhau, gi÷a nh÷ng ngêi khoÎ m¹nh ®ang lµm viÖc vµ nh÷ng ngêi ®ang èm ®au ph¶i nghØ viÖc hay gi÷a nh÷ng ngêi ®ang hëng trî cÊp BHXH kh¸c nhau. Tõ ®ã còng thÊy r»ng kh¶ n¨ng, vai trß cña quü BHXH trong viÖc ph©n phèi l¹i thu nhËp vµ c«ng b»ng x· héi, ®éng viªn ngêi lao ®éng h¨ng h¸i lµm viÖc: Khi ngêi lao ®éng ®ang lµm viÖc sÏ cã thu nhËp, cßn khi mÊt kh¶ n¨ng lao ®éng th× hä l¹i ®îc h- ëng trî cÊp tõ quü BHXH. Nh vËy, hä ®· cã “van an toµn” ®Ó ®¶m b¶o cuéc sèng cho hä, ®ã lµ chç dùa v÷ng ch¾c khi hä kh«ng cã kh¶ n¨ng lao ®éng t¹m thêi hoÆc vÜnh viÔn vµ lµm cho ngêi lao ®éng yªn t©m g¾n bã víi c«ng viÖc. 8 Bªn c¹nh ®ã quü BHXH ®Çu t mét phÇn vµo c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ - x· héi, kho¶n nµy kh«ng nh÷ng t¹o thªm kh¶ n¨ng më réng quü BHXH mµ cßn gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. Qòy BHXH h×nh thµnh vµ ho¹t ®éng ®· t¹o ra kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt hËu qu¶ cña rñi ro cho ngêi tham gia, ®¶m b¶o an toµn kinh tÕ cho ngêi lao ®éng vµ gia ®×nh hä, gi¶m thiÓu tèi ®a thiÖt h¹i kinh tÕ cho ngêi sö dông lao ®éng, tiÕt kiÖm cho ng©n s¸ch Nhµ níc. Quü sö dông ®Ó trî cÊp cho ngêi lao ®éng vµ gia ®×nh hä khi hä gÆp ph¶i rñi ro vµ mét phÇn chi phÝ cho sù nghiÖp qu¶n lý BHXH. 2. Nguån h×nh thµnh vµ c¸c môc ®Ých sö dông cña quü BHXH. Quü BHXH lµ mét yÕu tè mang tÝnh chÊt sèng cßn ®èi víi sù nghiÖp BHXH. * nguån h×nh thµnh 2. 1. Sù ®ãng gãp cña ngêi lao ®éng Ngêi tham gia BHXH ph¶i ®ãng gãp cho quü BHXH míi ®îc hëng trî cÊp BHXH. Thùc chÊt ë ®©y ngêi lao ®éng ®· dµn tr¶i rñi ro theo thêi gian. 2. 2. Sù ®ãng gãp cña ngêi sö dông lao ®éng . Ngêi sö dông lao ®éng ®ãng gãp cho quü BHXH ®Ó b¶o hiÓm cho ngêi lao ®éng mµ m×nh thuª mín. Sù ®ãng gãp nµy thÓ hiÖn tr¸ch nhiÖm cña hä ®èi víi ngêi lao ®éng.Vµ v× qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña hä kh«ng bÞ ¶nh hëng khi ngêi lao ®éng cã nhu cÇu BHXH. 2. 3. Nhµ níc ®ãng gãp vµ hç trî. Sù tham gia cña Nhµ níc thÓ hiÖn tr¸ch nhiÖm cña Nhµ n- íc ®èi víi c¸c thµnh viªn trong x· héi. 2.4. C¸c nguån thu kh¸c. 9 Bao gåm c¸c nguån thu chñ yÕu sau: - TiÒn l·i, tiÒn lêi tõ c¸c ho¹t ®éng ®Çu t nh»m b¶o toµn vµ ph¸t triÓn quü BHXH. - C¸c nguån tµi trî vµ viÖn trî kh¸c ë trong níc, ngoµi níc vµ céng ®ång quèc tÕ, kÓ c¶ c¸c tæ chøc phi ChÝnh phñ vµ c¸c c¸ nh©n h¶o t©m ... - Gi¸ trÞ c¸c tµi s¶n cè ®Þnh cña BHXH ®îc ®¸nh gi¸ l¹i theo c¸c quy ®Þnh cña Nhµ níc. - C¸c nguån thu kh¸c: TiÒn ph¹t do nép chËm BHXH so víi thêi gian quy ®Þnh, tiÒn truy thu khi c¸c ®¬n vÞ sö dông lao ®éng vµ ngêi lao ®éng ®ãng thiÕu tiÒn BHXH hoÆc nhËn thõa so víi chÕ ®é ®îc hëng thô. Th«ng thêng sù ®ãng gãp cña ba bªn: Ngêi lao ®éng, ng- êi sö dông lao ®éng vµ Nhµ níc t¹o ra nguån quü c¬ b¶n nhÊt vµ chiÕm tû träng lín nhÊt. Tïy theo ®iÒu kiÖn kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi cña mçi níc mµ tû lÖ ®ãng gãp cña mçi bªn ®îc quy ®Þnh kh¸c nhau. Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña quü BHXH lµ c©n ®èi thu- chi. * môc ®Ých sö dông quü BHXH ®îc sö dông chñ yÕu cho hai môc ®Ých sau . - chi tr¶ vµ trî cÊp c¸c chÕ ®é BHXH. - Chi phÝ cho sù ngiÖp qu¶ lý. 3. Ph©n lo¹i quü BHXH. §Ó qu¶n lý vµ sö dông quü BHXH mét c¸ch cã hiÖu qu¶ cÇn ph¶i ph©n lo¹i quü BHXH. Cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i quü BHXH theo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau, cã thÓ ph©n lo¹i nh sau: * Ph©n lo¹i theo tÝnh chÊt sö dông. - Quü ng¾n h¹n: Chi tr¶ cho c¸c chÕ ®é èm ®au, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng vµ bÖnh nghÒ nghiÖp nhÑ. 10 - Quü dµi h¹n: Chi tr¶ trî cÊp hu trÝ, tö tuÊt, tai n¹n lao ®éng vµ bÖnh nghÒ nghiÖp nÆng. Quü nµy chÞu ¶nh hëng cña tµi chÝnh tiÒn tÖ. * Ph©n lo¹i theo c¸c chÕ ®é. - Quü hu trÝ, tö tuÊt. - Quü TNL§ vµ BNN. - Quü thÊt nghiÖp. - Quü èm ®au, thai s¶n. * Ph©n lo¹i theo ®èi tîng. - Quü cho c«ng chøc. - Quü cho lùc lîng vò trang. - Quü cho ngêi lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp. - Quü cho c¸c lo¹i lao ®éng kh¸c. 4. Qu¶n lý quü BHXH. ChÝnh s¸ch BHXH kh«ng ph¶i lµ ho¹t ®éng tinh thÇn mµ nã ph¶i gi¶i quyÕt quan hÖ x· héi cô thÓ. Qu¶n lý BHXH bao gåm hai phÇn kh¨ng khÝt: * Qu¶n lý Nhµ n íc vÒ BHXH (mÆt vÜ m«) * Qu¶n lý BHXH vÒ mÆt nghiÖp vô (vÒ mÆt thu chi tµi chÝnh, qu¶n lý vµ sö dông quü). §øng tríc thùc tr¹ng vÒ qu¶n lý quü BHXH nh vËy nªn ngµy 16/2/1995 Thñ tíng ChÝnh phñ ®· ban hµnh NghÞ ®Þnh 19/CP vÒ viÖc thµnh lËp BHXH ViÖt nam. 11 Ch¬ng II thùc tr¹ng quü b¶o hiÓm x· héi ë viÖt nam I. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn Tr¶i qua mét giai ®o¹n dµi h×nh thµnh vµ ph¸t triÎn quÜ BHXH ë viÖt nam ®· tõng bíc ngµy cµng phï hîp h¬n víi xu thÕ cña x·héi.Ngay §iÒu lÖ t¹m thêi vÒ c¸c chÕ ®é b¶o hiÓm x· héi ®èi c«ng nh©n viªn chøc Nhµ níc ban hµnh kÌm theo NghÞ ®Þnh 218/CP ngµy 27/11/1961 cña ChÝnh phñ, qu¶n lý b¶o hiÓm x· héi ®îc giao cho Tæng C«ng ®oµn ViÖt Nam c¶ vÒ 12 qu¶n lý quü vµ toµn bé sù nghiÖp b¶o hiÓm x· héi. §©y lµ thêi kú hÕt søc khã kh¨n cña ®Êt níc, do ®ã trong thêi k× nµy BHXH chØ lµ h×nh thøc trî cÊp ®èi víi c«ng nh©n viªn chøc nhµ níc vµ lcl lîng vò trang qu©n ®éi.Cßn lùc lîng kh¸c cha ®îc hëng c¸c chÝnh s¸ch cña BHXH .Vµ tiÒn chi tr¶ chñ yÕu do ng©n s¸ch nhµ níc , sù ®ãng gãp cña c¸c ®èi tîng ®îc hëng hÇu nh lµ kh«ng cã.Nhng chÝnh nã l¹i lµm tiÒn ®Ò cho c¸c giai ®o¹n sau ,theo quyÕt ®Þnh sè 62/CP ngµy 10/04/1964 cña chÝnh phñ lÝ BHXH ddîc ph©n cho hai ccÊp phô tr¸ch :(§èi víi c«ng nh©n viªn chøc nhµ níc) +Tæng liªn ®oµn lao ®éng ViÖt Nam qu¶n lÝ vµ thùc hiÖn ba chÕ ®é ng¾n h¹n (ChÕ ®é thai s¶n , èm ®au , TNL§ vµ bÖnh nghÒ nghiÖp) +Bé lao ®éng th¬ng binh vµ x· héi qu¶n lÝ ba chÕ ®é dµi h¹n (ChÕ ®é mÊt søc lao ®éng , hu trÝ , tö tuÊt ) Sù ph©n chia nµy kÐo dµi tõ n¨m 1964 ®Õn tËn n¨m 1995. Tõ n¨m 1962 ®Õn quý II n¨m 1964 Theo quy ®Þnh Tæng Liªn ®oµn Lao ®éng ViÖt Nam thu 4,7% tæng quü tiÒn l¬ng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn chøc lµm viÖc trong khu vùc Nhµ níc (Riªng ®èi víi c«ng nh©n viªn chøc vµ qu©n nh©n phôc vô trong lùc lîng vò trang th× kh«ng thu b¶o hiÓm x· héi nhng vÉn thuéc ®èi tîng hëng chÝnh s¸ch b¶o hiÓm x· héi v× c¸c ®èi tîng nµy ®îc ng©n s¸ch ®µi thä hoµn toµn). Giai ®o¹n tõ quý II n¨m 1964 ®Õn n¨m 1986. §Ó phï hîp víi yªu cÇu qu¶n lý míi, theo QuyÕt ®Þnh sè 62/CP ngµy 10/04/1964 cña Héi §ång Bé Trëng giao bít nhiÖm vô qu¶n lý mét phÇn quü b¶o hiÓm x· héi cho Bé Lao ®éng Th- ¬ng binh vµ X· héi. Trong ®ã tû lÖ thu phÝ b¶o hiÓm x· héi lµ 13 4,7% quü tiÒn l¬ng chØ ®Ó l¹i cho Tæng Liªn ®oµn Lao ®éng ViÖt Nam sè thu 3,7% tæng quü tiÒn l¬ng ®Ó chi tr¶ cho 3 chÕ ®é ng¾n h¹n vµ chi sù nghiÖp kh¸c, cßn 1% do Bé Lao ®éng Th¬ng binh vµ X· héi thu. Giai ®o¹n tõ n¨m 1987 ®Õn th¸ng 9 n¨m 1995 Trong giai ®o¹n tõ n¨m 1987 ®Õn th¸ng 9/1995, thùc hiÖn theo QuyÕt ®Þnh sè 181/H§BT ngµy 30/10/1986 cña Héi §ång Bé Trëng n©ng møc ®ãng gãp cña Tæng Liªn ®oµn Lao ®éng ViÖt Nam qu¶n lý tõ 3,7% tæng quü l¬ng lªn 5% tæng quü l- ¬ng. Tõ khi cã §iÒu lÖ b¶o hiÓm x· héi ban hµnh kÌm theo NghÞ ®Þnh sè12/CP ngµy 26/01/1995 vµ NghÞ ®Þnh sè 19/CP ngµy 16/02/1995 cña ChÝnh phñ, hÖ thèng B¶o hiÓm x· héi ViÖt Nam ®îc thµnh lËp ®Ó qu¶n lý thèng nhÊt quü vµ sù nghiÖp b¶o hiÓm x· héi trªn c¬ së thèng nhÊt c¸c tæ chøc b¶o hiÓm x· héi hiÖn nay ë Trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng thuéc hÖ thèng Lao ®éng Th¬ng binh vµ X· héi vµ Tæng Liªn ®oµn Lao ®éng ViÖt Nam ®Ó gióp Thñ Tíng ChÝnh phñ chØ ®¹o c«ng t¸c qu¶n lý quü b¶o hiÓm x· héi vµ thùc hiÖn c¸c chÕ ®é, chÝnh s¸ch b¶o hiÓm x· héi theo ph¸p luËt cña Nhµ níc. Theo qui ®Þnh hiÖn hµnh th× quÜ ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së 15% tæng quÜ l¬ng cña ngêi sö dông lao ®éng, 5%tiÒn l¬ng cña ngêi lao ®éng, bªn c¹nh ®ã cßn cã sù ®ãng gãp cña nhµ níc, nguån kh¸c(l·i do ®Çu t tõ quÜ nhµn rçi, tæ chøc tõ thiÖn...). Tõ khi cã c¬ chÕ míi nµy, nguån thu cña quü b¶o hiÓm x· héi ®· kh«ng ngõng t¨ng lªn vµ cã thÓ ®¸p øng ®îc nhu cÇu chi phÝ b¶o hiÓm x· héi. Tuy nhiªn nguån thu quü nµy t¨ng lµ do hiÖn nay nh÷ng ngêi ph¶i ®ãng gãp b¶o hiÓm x· héi lín trong khi nh÷ng ®èi tîng hëng míi cha nhiÒu, sè ®ang hëng 14 th× vÉn do ng©n s¸ch Nhµ níc ®¶m nhËn. quü b¶o hiÓm x· héi mÆc dï ®· trë thµnh" x¬ng sèng" cña hÖ thèng b¶o hiÓm x· héi, nhng cha thËt sù v÷ng ch¾c nÕu kh«ng cã sù ®iÒu chØnh hîp lý cña chÝnh s¸ch ngay tõ b©y giê. II. §¸nh gi¸ thùc tr¹ng thu chi b¶o hiÓm x· héi ViÖt Nam Tõ ngµy BHXH ViÖt Nam ra ®êi ®Õn nay, quü BHXH ®· ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ rÊt ®¸ng mõng, sè thu BHXH n¨m sau lu«n cao h¬n n¨m tríc, c«ng t¸c thu chi BHXH ®¸p øng ®îc yªu cÇu, nguyÖn väng cña ngêi tham gia BHXH lµ chi ®óng, chi ®ñ vµ kÞp thêi kh«ng cßn t×nh tr¹ng nî ®äng kÐo dµi nh mét sè n¨m tríc. C«ng t¸c ®Çu t ®Ó duy tr× vµ ph¸t triÓn quü ®îc thùc hiÖn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ ®¶m b¶o ®îc c¸c nguyªn t¾c ®Çu t. Song bªn c¹nh quü BHXH vÉn cßn mét sè ®iÓm cÇn ®îc kh¾c phôc vµ gi¶i quyÕt kÞp thêi ®Ó ngµy mét hoµn thiÖn, ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn cña ®Êt níc trong thêi ®¹i míi. Sau ®©y ta ®i xÐt cô thÓ tõng kh©u trong qóa tr×nh qu¶n lý duy tr× vµ t¨ng trëng quü BHXH ®Ó thÊy ®îc thùc tr¹ng quü BHXH ViÖt Nam. 1. §¸nh gi¸ thùc tr¹ng thu b¶o hiÓm x· héi. B¶o hiÓm x· héi ViÖt Nam lµ c¬ quan chØ ®¹o c«ng t¸c qu¶n lý b¶o hiÓm x· héi vµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch, chÕ ®é trî cÊp b¶o hiÓm x· héi theo §iÒu lÖ b¶o hiÓm x· héi hiÖn hµnh. Gi¸m ®èc b¶o hiÓm x· héi tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung ¬ng (sau ®©y gäi lµ b¶o hiÓm x· héi tØnh) cã tr¸ch nhiÖm tæ chøc thùc hiÖn vµ chØ ®¹o b¶o hiÓm x· héi quËn huyÖn, thÞ x·, thµnh phè trùc thuéc tØnh (sau ®©y gäi chung lµ b¶o hiÓm 15 x· héi huyÖn) thu b¶o hiÓm x· héi cña tÊt c¶ c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc, c¬ quan cña trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng (kÓ c¶ c¸c ®¬n vÞ tríc ®©y thuéc c«ng ®oµn ngµnh nghÒ toµn quèc qu¶n lý) cã trô së vµ tµi kho¶n ®ãng trªn ®Þa bµn cña tØnh. KÕt qu¶ c«ng t¸c thu b¶o hiÓm x· héi tõ n¨m 1995 ®Õn n¨m 2000 thÓ hiÖn ë b¶ng sau. B¶ng 1:T×nh h×nh thùc hiÖn thu BHXH (tõ 6 th¸ng cuèi n¨m 1995 - nay) ChØ §¬n 6 N¨m N¨m N¨m N¨m N¨m tiªu vÞ th¸ng 1996 1997 1998 1999 2000 tÝn cuèi h 1995 1.Sè ®¬n 18.56 30.78 34.81 49.62 59.40 61.40 vÞ tham 6 9 5 8 4 4 gia BHXH 2.Tængsè Ng- 2.275 2.821. 3.162. 3.355. 3.579. 3.842. lao ®éng êi .998 444 352 389 427 680 3.Quü l- Tr. 3.482 10.25 13.31 15.51 17.62 22.02 ¬ng c¨n ® .003 6.442 6.980 1.077 5.617 2.812 cø ®ãng BHXH 4.L¬ng ®å 254.9 302.8 350.9 385.2 410.9 477.1 BQ th¸ng ng 80 49 25 28 74 59 ®ãng BHXH 5.Sè tiÒn Tr. 840.2 2.569. 3.683. 3.992. 4.326. 5.564. ph¶i thu ® 29 733 825 604 702 078 BHXH trong n¨m 6.Sè tiÒn Tr. 788.4 2.569. 3.445. 3.875. 4.186. 5.215. ®· thu ® 86 733 611 956 054 233 trong n¨m 7. Tû lÖ % 94 100 94 97 97 94 ®· thu/ph¶i thu (Nguån: B¶o hiÓm x· héi ViÖt Nam) Tõ b¶ng trªn ta thÊy sè thu cña quü b¶o hiÓm x· héi t¨ng 16 nhanh qua c¸c n¨m. TÝnh ®Õn 6 th¸ng cuèi n¨m 1995 sè tiÒn thu b¶o hiÓm x· héi míi thu ®îc 788.486 triÖu ®ång, nhng tõ n¨m 1996 trë ®i th× sè thu nµy b¾t ®Çu t¨ng lªn qua c¸c n¨m vµ cho tíi n¨m 2000 th× sè thu BHXH ®· ®¹t 5.215.233 triÖu ®ång. Sù t¨ng lªn cña con sè ®ã lµ do c¸c nguyªn nh©n sau: - Do ®èi tîng tham gia BHXH ®îc më réng vµ nªn sè ®¬n vÞ tham gia BHXH t¨ng tõ 18.566 ngêi (6 th¸ng cuèi n¨m 1995) lªn 61.404 ®¬n vÞ (n¨m 2000). Vµ nhê sè ®¬n vÞ tham gia BHXH t¨ng nªn sè lao ®éng tham gia BHXH còng t¨ng theo. Cô thÓ: 6 th¸ng cuèi n¨m 1995 chØ cã 2.275.998 ngêi, nhng cho tíi n¨m 2000 ®· t¨ng lªn lµ 3.842.680 ngêi (t¨ng kho¶ng 1,5 lÇn). - C«ng t¸c thu BHXH ®¹t hiÖu qu¶ cao tû lªn ®· thu/ph¶i thu lu«n lu«n ®¹t tû lÖ cao(trªn 94%), ®Æc biÖt n¨m 1996 tû lÖ ®ã ®¹t 100%. - Do møc tiÒn l¬ng tèi thiÓu t¨ng, do vËy mµ møc l¬ng lµm c¨n cø ®ãng BHXH t¨ng theo lµm cho sè thu BHXH còng t¨ng. Nh vËy, cã thÓ nãi tõ sau khi ®îc thµnh lËp BHXH ViÖt Nam ®· ho¹t ®éng rÊt cã hiÖu qu¶, gãp phÇn æn ®Þnh ®êi sèng cho ngêi lao ®éng trong hÇu hÕt c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµ gi¶m mét phÇn g¸nh nÆng tõ Ng©n s¸ch Nhµ níc. 2. §¸nh gi¸ thùc tr¹ng chi b¶o hiÓm x· héi Qu¸ tr×nh chi tr¶ b¶o hiÓm x· héi cho ngêi lao ®éng lµ mét vÊn ®Ò quan träng, v× ho¹t ®éng nµy t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn quyÒn lîi cña ngêi tham gia b¶o hiÓm x· héi, sau khi ®· hoµn thµnh nghÜa vô nép b¶o hiÓm x· héi theo quy ®Þnh ®Ó 17 hëng b¶o hiÓm x· héi. V× vËy, viÖc chi tr¶ b¶o hiÓm x· héi ph¶i tu©n thñ theo nguyªn t¾c: Chi tr¶ ®ñ, kÞp thêi, chÝnh x¸c tíi tõng ®èi tîng tham gia b¶o hiÓm x· héi vµ an toµn tiÒn mÆt. Néi dung chi tr¶ b¶o hiÓm x· héi nh sau: - Trî cÊp èm ®au, chÕt. - Trî cÊp thai s¶n, - Trî cÊp tai n¹n lao ®éng, bÖnh nghÒ nghiÖp, - Hu trÝ, - Tö tuÊt, - LÖ phÝ chi - Nép B¶o hiÓm Y tÕ theo quy ®Þnh t¹i §iÒu lÖ b¶o hiÓm x· héi. - Chi qu¶n lý bé m¸y. HÖ thèng B¶o hiÓm x· héi ViÖt Nam chÝnh thøc thùc hiÖn chi tr¶ 5 chÕ ®é b¶o hiÓm x· héi cho c¸c ®èi tîng hëng chÝnh s¸ch tõ quü b¶o hiÓm x· héi vµ nguån ng©n s¸ch Nhµ níc b¶o trî. Ngµy 01/10/1995, B¶o hiÓm x· héi ViÖt Nam ®· x©y dùng, h×nh thµnh vµ tõng bíc hoµn thiÖn c¬ chÕ xÐt hëng c¸c chÕ ®é b¶o hiÓm x· héi. Theo nguyªn t¾c tËp trung chØ giao cho b¶o hiÓm x· héi c¸c tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung ¬ng trùc tiÕp xem xÐt c¸c chÕ ®é c¸c chÕ ®é hëng b¶o hiÓm x· héi, theo ®óng c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt. ViÖc chi tr¶ b¶o hiÓm x· héi ë c¸c tØnh, c¸c ®Þa ph¬ng nh×n chung trong nh÷ng n¨m qua ®Æc biÖt tõ n¨m 1995 trë l¹i ®©y, lu«n ®¶m b¶o ®ñ, kÞp thêi ®Õn tay ®èi tîng. Trong chi tr¶ chÕ ®é trî cÊp èm ®au, thai s¶n ®· øng tríc tõ quü b¶o hiÓm x· héi trªn 22 tû ®ång ®Ó lµm quü lu©n chuyÓn thanh to¸n c¸c chÕ ®é trªn vµ thùc hiÖn nguyªn t¾c chi tr¶ theo chøng tõ gèc hîp lÖ, nªn ®· gi¶m ®Õn møc thÊp nhÊt c¸c thÊt tho¸t do chi sai nguyªn t¾c chÕ ®é. Ngoµi ra mét sè c¬ quan b¶o hiÓm x· héi ®Þa ph- 18 ¬ng ®· triÓn khai m« h×nh thÝ ®iÓm chi tr¶ trùc tiÕp cho c¸c ®èi tîng hu trÝ, tuÊt, mÊt søc lao ®éng. Th«ng qua m« h×nh nµy ®· qu¶n lý chÆt chÏ sè t¨ng, gi¶m ®èi tîng vµ ph¸t hiÖn ra nhiÒu hiÖn tîng tiªu cùc nh khai man hå s¬ hoÆc hëng qu¸ thêi gian quy ®Þnh, ®· xö lý vµ thu håi gi¶m chi cho ng©n s¸ch Nhµ níc hµng tû ®ång. Riªng c¸c kho¶n chi trî cÊp èm ®au, thai s¶n, tai n¹n lao ®éng vµ bÖnh nghÒ nghiÖp theo §iÒu 36 §iÒu lÖ b¶o hiÓm x· héi ®îc chi 5% quü tiÒn l¬ng, nh- ng do thùc hiÖn c¬ chÕ qu¶n lý b¶o hiÓm x· héi chÆt chÏ theo c¸c quy ®Þnh vÒ chøng tõ do Bé Tµi chÝnh ban hµnh nªn trong n¨m 1996 chØ chi kho¶ng 1,3% so víi quü l¬ng t¬ng øng víi 130 tû ®ång. Nh vËy ®· gi¶m chi ®îc kho¶n 3,7% quü tiÒn l- ¬ng, t¬ng øng víi kho¶ng 380 tû ®ång. Do kh«ng chi hÕt cho c¸c chÕ ®é trªn nªn ®· bæ sung vµo quü hu trÝ vµ tö tuÊt. Ta cã b¶ng t×nh h×nh chi tr¶ cho c¸c ®èi tîng hëng chÕ ®é BHXH sau: B¶ng2: C¸c ®èi tîng hëng chÕ ®é BHXH hµng th¸ng. §¬n vÞ: Ngêi. Hu MSL§ TNL§- Tö tuÊt N¨m BNN Hu Q§ Hu VC 31/12/1996 +NSNN 164.489 1.006.3 395.026 10.357 172.609 +QuüBHXH 2492 40 958 6.361 10789 31/12/1997 +NSNN 162.572 996.235 380.132 11.332 164.419 +QuüBHXH 5817 24212 2210 11.290 31/12/1998 +NSNN 160.485 40.258 367.017 11.960 162.672 +QuüBHXH 9.205 38949 4.020 16.517 31/12/1999 +NSNN 158.231 966.291 352.407 12.292 160.037 19 +QuüBHXH 13.493 64.070 5.640 21.543 31/12/2000 +NSNN 157.114 959.503 347.102 12.458 158.720 +QuüBHXH 18.500 92.876 4.167 27.119 (Nguån: B¶o hiÓm x· héi ViÖt Nam) Tõ b¶ng 2 ta thÊy c¶ nh÷ng ngêi vÒ hu trong qu©n ®éi còng nh nh÷ng ngêi vÒ hu viªn chøc thuéc diÖn chi tr¶ cña quü BHXH ®Òu t¨ng lªn qua c¸c n¨m. N¨m 1996 sè ngêi vÒ hu trong qu©n ®éi chØ cã 2492 ngêi vÒ hu th× ®Õn n¨m 1997 ®· cã 5817 ngêi vÒ hu t¨ng gÊp h¬n 2 lÇn so víi sè ngêi vÒ hu n¨m 1996. §Õn n¨m 2000 sè nµy ®· t¨ng lªn 18500 ngêi, t¨ng h¬n 7 lÇn so víi n¨m 1996. Bªn c¹nh ®ã sè ngêi vÒ hu viªn chøc còng t¨ng lªn gÊp h¬n 8 lÇn tõ n¨m 1996 ®Õn n¨m 2000. Trong khi ®ã c¸c ®èi tîng nµy thuéc diÖn chi tr¶ tõ Ng©n s¸ch Nhµ níc th× l¹i gi¶m ®i. H¬n n÷a, c¸c ®èi tîng hëng chÕ ®é kh¸c nh chÕ ®é mÊt søc lao ®éng, tö tuÊt thuéc diÖn chi tr¶ cña ng©n s¸ch Nhµ níc còng gi¶m ®i vµ cã xu híng tiÕn tíi b»ng 0 do c¸c ®èi tîng vÒ hu th× dÇn chuyÓn sang chÕ ®é tö tuÊt, cßn l¹i lµ thuéc chÕ ®é chi tr¶ cña BHXH khi nghØ sau ngµy 01/01/1995. Do vËy, trong t¬ng lai kh«ng xa quü BHXH sÏ ph¶i chi tr¶ hoµn toµn, vµ Ng©n s¸ch Nhµ níc chØ can thiÖp vµo khi cã sù cè x¶y ra nh»m æn ®Þnh ®êi sèng cho ngêi lao ®éng trong c¸c thµnh phÇn kinh tÕ khi hä tham gia BHXH. Tõ sù thay ®æi nµy dÉn ®Õn sù thay ®æi trong c¬ chÕ thu chi gi÷a Ng©n s¸ch Nhµ níc vµ quü BHXH ®îc thÓ hiÖn qua b¶ng sè liÖu sau: B¶ng3: Sè chi tr¶ BHXH tõ 3 th¸ng cuèi n¨m 1995-2000 §¬n vÞ tÝnh: TriÖu ®ång TNL§- Tö tuÊt MTP Thai Tæng N¨m Hu trÝ MSL§ èm BNN s¶n céng 20