s¶n phÈm “an sinh gi¸o dôc” trong hÖ thèng b¶o hiÓm nh©n thä PHÇN I KH¸I QU¸T VÒ B¶O HIÓM vÒ b¶o hiÓm nh©n thä - (Tr.4) I. Sù cÇn thiÕt b¶o hiÓm nh©n thä (Tr.4) II. C¸c lo¹i h×nh BHNT vµ ch¬ng tr×nh an sinh gi¸o dôc trong BHNT(Tr.6) PHÇN Nh÷ng néi dung c¬ b¶n vÒ nghiÖp vô an sinh II- gi¸o dôc trong hÖ thèng bhnt(Tr.9) I. ý nghÜa (Tr.9) II. Néi dung c¬ b¶n cña "An sinh gi¸o dôc " (Tr.10) PhÇnII t×nh h×nh triÓn khai nghiÖp vô b¶o hiÓm nh©n I- thä "an sinh gi¸o dôc "cña b¶o viÖt (Tr.21) I. Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n (Tr.21) II. T×nh h×nh triÓn khai nghiÖp vô An sinh gi¸o dôc trong quý I n¨m 1999 cña C«ng ty B¶o ViÖt nh©n thä (Tr.24) 1. C«ng t¸c khai th¸c (Tr.24)000000 2 C«ng t¸c ®¸nh gi¸ rñi ro (Tr.27) 3 §¸nh gi¸ chung vÒ kÕt qu¶ nghiÖp vô An sinh gi¸o dôc(Tr.29) PHÇN Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t IV. ®éng kinh doanh nghiÖp vô an sinh gi¸o dôc (Tr.32) 1. T¨ng cêng më réng m¹ng líi ®¹i lý khai th¸c (Tr.33) 2. §a d¹ng c¸c biÖn ph¸p khai th¸c vµ n©ng cao chÊt lîng khai th¸c(Tr.33) 3. CÇn cã ph¬ng ph¸p khai th¸c hîp víi tõng thÞ tr- êng (Tr.35) 4. C«ng t¸c tuyÓn dông, ®µo t¹o vµ qu¶n lý c¸n bé khai th¸c(Tr.37) 5. C«ng t¸c gi¸m ®Þnh vµ tr¶ tiÒn b¶o hiÓm (Tr.38) 6. Mét sè kiÕn nghÞ kh¸c (Tr.39) KÕt (Tr.41) LuËn -1- Error: Reference source not foundLêi nãi ®Çu Trong c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc hiÖn nay, §¶ng vµ Nhµ níc ta lu«n coi träng vai trß con ngêi, kh«ng ngõng c¶i thiÖn n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt còng nh tinh thÇn cña nh©n d©n lµ môc ®Ých hµng ®Çu cña chÕ ®é x· héi chñ nghÜa ta. Ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan ®îc §¶ng vµ Nhµ níc ta kh¼ng ®Þnh trong c¸c k× ®¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø 6, 7, 8, 9 ®· vµ ®ang cã nhiÒu ¶nh hëng tÝch cùc ®èi víi nÒn kinh tÕ níc ta. Sau h¬n mêi n¨m ®æi míi, díi sù l·nh ®¹o s¸ng suèt cña §¶ng, nh©n d©n ta ®· gÆt h¸i ®îc nhiÒu thµnh c«ng to lín trªn nhiÒu lÜnh vùc ®Æc biÖt lµ trong nÒn kinh tÕ x· héi. V× thÕ nÒn kinh tÕ níc ta ®ang dÇn khëi s¾c vµ ph¸t triÓn mét c¸ch v÷ng ch¾c, vÒ c¬ b¶n chóng ta ®· tho¸t khái t×nh tr¹ng khñng ho¶ng kÐo dµi, nÒn kinh tÕ cã nh÷ng bíc t¨ng trëng nh¶y vät qua c¸c n¨m, ®iÒu kiÖn sèng cña nh©n d©n kh«ng ngõng ®îc c¶i thiÖn vµ n©ng cao. §Êt níc ®ang trong thêi kú ®æi míi nªn cïng víi sù biÕn chuyÓn kh«ng ngõng vÒ mäi mÆt tõ KTXh ®Õn chÝnh trÞ ngo¹i giao nÒn kinh tÕ më theo híng “®a ph¬ng ho¸ - ®a d¹ng ho¸” ®· vµ ®ang t¹o ®iÒu kiÖn tèt nhÊt cho ho¹t ®éng kinh doanh nãi chung vµ ho¹t ®éng kinh doanh b¶o hiÓm nãi riªng nhiÒu c¬ héi míi. Trong xu thÕ ph¸t triÓn nµy, ngµnh b¶o hiÓm còng cã nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn c¶ vÒ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u. Ngµy cµng cã nhiÒu nghiÖp vô míi ra ®êi, BHNT lµ mét vÝ dô ®iÓn h×nh. NghiÖp vô BHNT mang tÝnh ®Æc thï cao, cã søc hÊp dÉn -2- riªng vµ cã sù kh¸c biÖt so víi c¸c nghiÖp vô b¶o hiÓm kh¸c. NghiÖp vô BHNT bao gåm nhiÒu lo¹i h×nh kh¸c nhau nh: BHNT cã thêi h¹n 5-10 n¨m, An sinh gi¸o dôc... Sau mét thêi gian lùa chän ®Ò tµi viÕt chuyªn ®Ò mÆc dï ®Ò tµi cßn nhiÒu khóc m¾c vµ sè liÖu thùc tÕ cha nhiÒu nhng cïng víi sù ®éng viªn cña c« gi¸o híng dÉn vµ sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña C«ng ty BVNT Hµ Néi em xin m¹nh d¹n nghiªn cøu ®Ò tµi víi néi dung: “An sinh gi¸o dôc: Thùc tr¹ng vµ mét sè biÖn ph¸p ph¸t triÓn nghiÖp vô nµy ë c«ng ty B¶o ViÖt Nh©n thä Hµ Néi” Së dÜ em chän ®Ò tµi trªn cho chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cña m×nh lµ v× nh÷ng lý do sau: - MÆc dï BHNT ra ®êi rÊt sím trªn thÕ giíi (n¨m 1583, ë Anh) vµ kh«nh ngõng ph¸t triÓn ë kh¾p n¬i, nhng l¹i ®îc triÓn khai rÊt muén ë ViÖt nam. V× vËy, nghiªn cøu häc hái kinh nghiÖm c¸c níc trªn thÕ giíi ®Ó ¸p dông vµo thùc tÕ triÓn khai ë níc ta lµ mét ®ßi hái cÊp b¸ch cã ý nghÜa kinh tÕ lín - Do nghiÖp vô “An sinh gi¸o dôc“ míi ®îc triÓn khai ë níc ta, nªn khã tr¸nh khái nh÷ng h¹n chÕ, nh÷ng ®iÒu bÊt hîp lý trong qu¸ tr×nh kinh doanh. V× vËy, cÇn ph¶i nghiªn cøu mét c¸ch khoa häc, t×m ra gi¶i ph¸p phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ ë ViÖt Nam trong giai ®o¹n hiÖn nay. - NghiÖp vô b¶o hiÓm nµy cã tÝnh chÊt kh¸c biÖt râ nÐt so víi c¸c nghiÖp vô b¶o hiÓm kh¸c ë chç nã kh«ng chØ mang tÝnh chÊt b¶o hiÓm c¸c rñi ro mµ cßn mang tÝnh chÊt tiÕt kiÖm. §iÒu nµy cã nghÜa lµ c«ng ty ph¶i tr¶ mét kho¶n tiÒn vµo mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh trong t¬ng lai dï kh«ng cã rñi ro x¶y ra víi kh¸ch hµng. Do vËy c«ng ty BHNT cÇn cã mét -3- chÝnh s¸ch ®Çu t vèn hîp lý ®Ó ®¶m b¶o tµi chÝnh cña c«ng ty. - NghiÖp vô nµy cßn thu hót ®îc nhiÒu ngêi nghiªn cøu v× nã cã ý nghÜa gi¸o dôc s©u s¾c. Víi c¸c khÈu hiÖu “ TÊt c¶ v× t¬ng lai con em chóng ta”, “TrÎ em h«m nay, thÕ giíi ngµy mai“ th× ch¬ng tr×nh “An sinh gi¸o dôc“ lµ mét biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó c¸c thÕ hÖ ®i tríc thÓ hiÖn sù quan t©m ®èi víi c¸c thÕ hÖ ®i sau. Khi nghiªn cøu ®Ò tµi, ta ph¶i ph©n tÝch t×nh h×nh triÓn khai, thÞ trêng kh¸ch hµng tiÒm n¨ng, t×nh h×nh d©n sè tõ ®ã ®a ra mét sè biÖn ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m tiÕp tôc ph¸t triÓn vµ n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ kinh doanh cña c«ng ty trong thêi gian tíi. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng néi dung trªn em xin nªu ra bè côc cña chuyªn ®Ò: Néi dung ®Ò tµi gåm ba phÇn: PhÇn I: .Kh¸i qu¸t vÒ b¶o hiÓm nh©n thä vµ s¶n phÈm An sinh gi¸o dôc PhÇn II: T×nh h×nh triÓn khai s¶n phÈm b¶o hiÓm “An sinh gi¸o dôc” cña B¶o ViÖt t¹i BVNT Hµ Néi PhÇn III: Mét sè gi¶i ph¸p ®Ò nghÞ nh»m n©ng cao c«ng t¸c kinh doanh nghiÖp vô An sinh gi¸o dôc -4- Ch¬ng I KH¸I QU¸T vÒ b¶o hiÓm nh©n thä vµ s¶n phÈm an sinh gi¸o dôc I. tæng quan vÒ b¶o hiÓm nh©n thä 1. Sù cÇn thiÕt cña b¶o hiÓm nh©n thä (BHNT). B¶o hiÓm lµ sù chia sÎ rñi ro gi÷a mét sè ®«ng víi mét sè Ýt trong sè hä ph¶i g¸nh chÞu nh÷ng rñi ro. Cã thÓ nãi nguyªn t¾c nµy lÇn ®Çu tiªn ®îc ghi vµo lÞch sö lµ n¨m 1583, ë thÞ trêng Lu©n ®«n mét nhãm ngêi ®· tho¶ thuËn gãp tiÒn vµ sè tiÒn nµy sÏ ®îc tr¶ cho ngêi nµo trong sè hä bÞ chÕt trong 1 n¨m. §©y còng lµ mÇm mèng cña nghiÖp vô b¶o hiÓm nh©n thä (BHNT). Trong cuéc sèng sinh ho¹t còng nh trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh hµng ngµy dï ®· lu«n chó ý ng¨n ngõa vµ ®Ò phßng nhng con ngêi vÉn cã nguy c¬ gÆp ph¶i nh÷ng rñi ro bÊt ngê x¶y ra. C¸c rñi ro do nhiÒu nguyªn nh©n, vÝ dô nh: - C¸c rñi ro do m«i trêng thiªn nhiªn: B·o, lôt, ®éng ®Êt, h¹n h¸n... - C¸c rñi ro x¶y ra do sù tiÕn bé vµ ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt. Khoa häc kü thuËt ph¸t triÓn, mét mÆt thóc ®Èy s¶n5 xuÊt vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho cuéc sèng con ngêi nhng mÆt kh¸c còng g©y ra nhiÒu tai n¹n bÊt ngê nh tai n¹n «t«, hµng kh«ng , tai n¹n lao ®éng... - C¸c rñi ro do m«i trêng x· héi. §©y còng lµ mét trong -5- nh÷ng nguyªn nh©n g©y ra rñi ro cho con ngêi, khi x· héi cµng ph¸t triÓn th× con ngêi cµng cã nguy c¬ gÆp nhiÒu rñi ro nh thÊt nghiÖp, tÖ n¹n x· héi, l¹m ph¸t... BÊt kÓ lµ do nguyªn nh©n g×, khi rñi ro x¶y ra thêng ®em l¹i cho con ngêi nh÷ng khã kh¨n trong cuéc sèng nh nguy h¹i ®Õn b¶n th©n, hao tæn tµi chÝnh gia ®×nh... lµm ¶nh hëng ®Õn ®êi sèng kinh tÕ x· héi. §Ó ®èi phã víi nh÷ng rñi ro con ngêi ®· cã nhiÒu biÖn ph¸p kh¸c nhau nh»m kiÓm so¸t còng nh kh¾c phôc nh÷ng hËu qu¶ do rñi ro g©y ra. §ã lµ nhãm biÖn ph¸p kiÓm so¸t rñi ro vµ tµi trî rñi ro. + Nhãm biÖn ph¸p kiÓm so¸t rñi ro bao gåm c¸c biÖn ph¸p nÐ tr¸nh rñi ro, ng¨n ngõa tæn thÊt, gi¶m thiÓu rñi ro. C¸c biÖn ph¸p nµy thêng ®îc sö dông ®Ó ng¨n chÆn hoÆc gi¶m thiÓu kh¶ n¨ng x¶y ra rñi ro. Tuy nhiªn lµ biÖn ph¸p nµy ®· gióp chóng ta ng¨n chÆn vµ gi¶m thiÓu rÊt nhiÒu rñi ro trong cuéc sèng nhng khi rñi ro x¶y ra chóng ta kh«ng ng¨n ngõa hÕt ®îc hËu qu¶. + Nhãm c¸c biÖn ph¸p tµi trîi rñi ro bao gåm c¸c biÖn ph¸p chÊp nhËn rñi ro vµ b¶o hiÓm. §©y lµ c¸c biÖn ph¸p ®îc sö dông tríc khi rñi ro x¶y ra víi môc ®Ých kh¾c phôc c¸c hËu qu¶ tæn thÊt do rñi ro g©y ra nÕu cã. Khi chÊp nhËn rñi ro th× con ngêi ph¶i ®èi phã víi nh÷ng khã kh¨n kh«ng nh÷ng cho b¶n th©n mµ cßn vÒ mÆt tµi chÝnh cña gia ®×nh n÷a cho nªn b¶o hiÓm lµ ph¬ng ph¸p tèt h¬n ®Ó ®èi phã víi rñi ro. B¶o hiÓm lµ mét phÇn quan träng trong c¸c ch¬ng tr×nh qu¶n lý rñi ro cña c¸c tæ chøc còng nh c¸ -6- nh©n. Theo quan ®iÓm c¶u c¸c nhµ qu¶n lý rñi ro, b¶o hiÓm lµ sù chuyÓn giao rñi ro trªn c¬ së hîp ®ång. Theo quan ®iÓm x· héi b¶o hiÓm kh«ng chØ chuyÓn giao rñi ro mµ cßn lµ sù gi¶m rñi ro do viÖc tËp trung mét sè lín c¸c rñi ro cho phÐp cã thÓ tiªn ®o¸n vÒ c¸c tæn thÊt khi chóng x¶y ra. B¶o hiÓm lµ c«ng cô ®èi phã víi hËu qu¶ tæn thÊt do rñi ro g©y ra, cã hiÖu qu¶ nhÊt. Nh vËy, b¶o hiÓm ra ®êi lµ ®ßi hái tÊt yÕu kh¸ch quan cña cuéc sèng con ngêi. Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña BHNT ®· ®ãng gãp mét phÇn kh«ng nhá vµo sù ph¸t triÓn cu¶ nÒn kinh tÕ trªn thÕ giíi. Ngµy nay tham gia BHNT trë thµnh mét nhu cÇu tÊt yÕu cña ngêi d©n c¸c níc ph¸t triÓn còng nh c¸c níc ®ang ph¸t triÓn. ë ch©u ¸, nh÷ng n¨m gÇn ®©y BHNT ph¸t triÓn hÕt søc m¹nh mÏ, thùc hiÖn chøc n¨ng huy ®éng nguån vèn nhµn rçi trong d©n, t¹o nguån ®Çu t dµi h¹n cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi, gi¶m bít t×nh tr¹ng vay vèn níc ngoµi víi l·i suÊt cao. Theo sè liÖu cña Thêi b¸o kinh tÕ th× trong n¨m 2001 doanh thu phÝ BHNT ®¹t 2500 tû ®ång, chiÕm 0,55% GDP. BHNT gióp t¨ng tÝch luü cho ng©n s¸ch nhµ níc, gãp phÇn gi¶i quyÕt mét sè vÊn ®Ò x· héi nh vÊn ®Ò thÊt nghiÖp, vÊn ®Ò gi¸o dôc...HiÖn nay hÇu hÕt c¸c c«ng ty lín trªn thÕ giíi ®Òu tham gia BHNT nh»m duy tr× ho¹t ®éng cña c«ng ty, bï ®¾p phÇn thiÖt h¹i do rñi ro trong trêng hîp ngêi chñ c«ng ty ph¶i ngõng lµm viÖc do tö vong hoÆc th- ¬ng tËt toµn bé vÜnh viÔn. Trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ ViÖt nam, tr¶i qua h¬n 10 n¨m thùc hiÖn ®êng lèi ®æi míi díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, ®Êt níc -7- ta ®· ®¹t ®îc nh÷ng thµnh tùu ®¸ng phÊn khëi vµ cã ý nghÜa rÊt quan träng. §· ra khái khñng ho¶ng kinh tÕ kÐo dµi, t¹o ra ®îc nh÷ng c¬ së vËt chÊt thuËn lîi cho sù nghiÖp ph¸t triÓn ®Êt níc, cho phÐp chóng ta chuyÓn sang thêi kú míi: "§Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ v× môc tiªu d©n giµu níc m¹nh x· héi v¨n minh". Cïng víi tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ hµng n¨m tõ 8 ®Õn 9% vµ tèc ®é tiªu dïng thÊp h¬n tèc ®é t¨ng trëng kinh tÕ th× tiÕt kiÖm trong d©n sÏ kh«ng ngõng t¨ng c¶ vÒ sè tuyÖt ®èi vµ tû träng so víi GDP. §a sè víi ngêi d©n, ngoµi kh¶ n¨ng göi tiÒn tiÕt kiÖm vµo ng©n hµng th× thêng rÊt Ýt kh¶ n¨ng ®Ó ®Çu t nh÷ng kho¶n tiÒn nhµn rçi. Nh vËy cïng víi viÖc t¨ng nhanh sè lîng vµ tû lÖ tiÕt kiÖm trong d©n, nhµ níc cÇn ph¶i cã gi¶i ph¸p, chÝnh s¸ch vµ c«ng cô ®Ó huy ®éng m¹nh nguån vèn trong d©n cho ®Çu t ph¸t triÓn. BHNT tõ khi ra ®êi vµ triÓn khai c¸c nghiÖp vô BHNT hçn hîp mang tÝnh chÊt võa b¶o hiÓm võa tiÕt kiÖm ®· vµ ®ang huy ®éng ®îc mét lîng vèn kh«ng nhá trong d©n. Tuy bíc ®Çu, lîng ngêi tham gia b¶o hiÓm cha lín, sè hîp ®ång tham gia ë møc tr¸ch nhiÖm cao còng cha nhiÒu, nhng ®· më ra thªm cho ngêi d©n mét c¸ch thøc tiÕt kiÖm míi ®ång thêi gãp phÇn vµo ph¸t triÓn nguån vèn, t¨ng ®Çu t cho ®Êt níc. 2. Vai trß vµ vÞ trÝ cña BHNT 2.1. Vai trß cña BHNT §Ó ®¸nh gi¸ ®îc ®Çy ®ñ ý nghÜa vµ vai trß cña BHNT, tríc hÕt chóng ta cÇn hiÓu râ kh¸i niÖm vÒ BHNT: -8- B¶o hiÓm nh©n thä lµ sù cam kÕt gi÷a ngêi b¶o hiÓm vµ ngêi tham gia b¶o hiÓm, mµ trong ®ã ngêi b¶o hiÓm sÏ tr¶ cho ngêi tham gia (hoÆc ngêi thô hëng quyÒn lîi b¶o hiÓm) mét sè tiÒn nhÊt ®Þnh khi cã nh÷ng sù kiÖn ®· ®Þnh tríc x¶y ra (ngêi ®îc b¶o hiÒm bÞ chÕt hoÆc sèng ®Õn mét thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh) cßn ngêi tham gia ph¶i nép phÝ b¶o hiÓm ®Çy ®ñ, ®óng h¹n. Nãi c¸ch kh¸c, BHNT lµ qu¸ tr×nh b¶o hiÓm c¸c rñi ro liªn quan ®Õn sinh m¹ng, cuéc sèng vµ tuæi thä con ngêi. BHNT ra ®êi cã ý nghÜa rÊt lín ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña mçi quèc qia: Thø nhÊt: BHNT gãp phÇn æn ®Þnh tµi chÝnh cho ngêi tham gia hoÆc ngêi ®îc hëng quyÒn lîi b¶o hiÓm. Nh¾c ®Õn BHNT lµ ph¶i nh¾c ®Õn vai trß ®Çu tiªn nµy, rñi ro lµ c¸i kh«ng thÓ lêng tríc trong cuéc sèng mçi con ngêi, x· héi cµng ph¸t triÓn cµng cã nhiÒu c¬ héi nhng còng ®ång nghÜa víi cã nhiÒu rñi ro ®e do¹ cuéc sèng con ngêi dÉn ®Õn nh÷ng bÊt æn vÒ tµi chÝnh cho c¸ nh©n gia ®×nh còng nh x· héi. Khi rñi ro ch¼ng may x¶y ra, nÕu tham gia BHNT th× b¶n th©n hoÆc ngêi th©n, gia ®×nh cña b¹n sÏ dîc ®¶m b¶o vÒ mÆt tµi chÝnh bï ®¾p phÇn nµo nh÷ng tæn thÊt do rñi ro g©y ra. Cßn khi rñi ro kh«ng x¶y ra, th«ng qua mét sè lo¹i h×nh s¶n phÈm kh¸c nh b¶o hiÓm trî cÊp hu trÝ, b¶o hiÓm hçn hîp.. ngêi tham gia vÉn nhËn ®îc sè tiÒn b¶o hiÓm cïng víi l·i ®Ó sö dông cho nhu cÇu ngµy cµng cao cña con ngêi. Thø hai: BHNT gãp phÇn gi¶m g¸nh nÆng cho -9- ng©n s¸ch Nhµ níc vµ t¨ng thªm quyÒn lîi cho ngêi lao ®éng. Tríc ®©y, trong thêi kú bao cÊp, hµng n¨m ng©n s¸ch Nhµ níc ph¶i chi ra mét lîng tiÒn kh¸ lín ®Ó chi tr¶ cho c¸c c¸ nh©n, c«ng ty gÆp rñi ro díi h×nh thøc trî cÊp (trî cÊp èm dau trî cÊp mÊt viÖc lµm..). C¸c kho¶n chi nµy võa lµm th©m hôt ng©n s¸ch Nhµ níc, ®«i khi l¹i cßn g©y t©m lý û l¹i kh«ng cè g¾ng v× ®· cã ngêi kh¸c chÞu tr¸ch nhiÖm gióp m×nh ®èi víi c¶ c¸ nh©n còng nh tæ chøc. Ngµy nay khi BHNT ra ®êi, ngêi tham gia ®· cã thÓ tù b¶o vÖ cho m×nh, chñ ®éng ®èi phã víi c¸c rñi ro ®ång thêi t¹o ra mét kho¶n tiÕt kiÖm (kh«ng may rñi ro x¶y ra, bªn c¹nh c¸c chÕ ®é b¶o hiÓm y tÕ, BHXH ngêi lao ®éng cßn ®îc hëng quyÒn lîi tõ BHNT nÕu hä tham gia). Bªn c¹nh ®ã, tham gia b¶o hiÓm hu trÝ tô nguyÖn ngêi lao ®éng cßn ®îc hëng kho¶n trî cÊp hu trÝ, tô lo ®îc cho b¶n th©n gi¶m g¸nh nÆng cho gia ®×nh còng nh x· héi. Thø ba: BHNT lµ c«ng cô thu hót vèn ®Çu t h÷u hiÖu. PhÝ trong BHNT kh¸ lín, nhê vµo nh÷ng ®Æc trng còng nh quyÒn lîi to lín khi tham gia BHNT mµ ngµy nay ngêi ta ngµy cµng quan t©m ®Õn BHNT, tõ ®ã mµ lîng vèn ®îc huy ®éng tõ d©n chóng ®îc t¨ng lªn. ViÖt Nam ®ang trong thêi kú ®æi míi “C«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸” ®Êt níc ®Ó phôc vô cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ ph¶I cã mét lîng vèn ®Çu t rÊt lín. ChÝnh v× nhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña BHNT nªn tuy míi ra ®êi ®îc 5 n¨m nhng Nhµ níc ta ®· liªn tôc cã - 10 - nh÷ng chÝnh s¸ch ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho BHNTngµy mét ph¸t triÓn mµ bíc tiÕn quan träng lµ sù cho phÐp c¸c c«ng ty BHNT níc ngoµi tham gia vµo thÞ trêng BHNT ViÖt Nam vµ sù ra ®êi cña LuËt B¶o hiÓm ngµy 7/12/2000. §©y lµ mét trong c¸c biÖn ph¸p cña Nhµ níc nh»m t¹o ra c¸c nguån vèn dåi dµo cho ®Çu t ph¸t triÓn §Êt níc víi chñ tr¬ng lµ chñ yÕu dùa vµo nguån néi lùc vµ tranh thñ nguån ngo¹i lùc, chóng ta cã quyÒn hy väng th«ng qua BHNT cã thÓ trong thêi gian tíi dÇn dÇn sÏ thu hót ®îc nguån vèn nhµn rçi trong d©n c v× l- îng tiÒn nµy ®îc dù kiÕn sÏ lªn tíi h¬n 10 tû (®îc dù tr÷ díi d¹ng ngo¹i tÖ còng nh vµng). Ngoµi ra, khi c¸c c«ng ty BHNT níc ngoµi tham gia vµo thÞ trêng BH ViÖt Nam nguån vèn do hä ®Çu t vµo còng sÏ rÊt lín. Thªm vµo ®ã, do ®Æc ®iÓm cña BHNT lµ mang tÝnh dµi h¹n, nguån vèn huy ®éng ®îc cã thÓ ®em ®Çu t trong mét thêi gian dµi ®©y lµ ®ùoc coi lµ nguån vèn tuyÖt vêi nhÊt cho c¸c dù ¸n kinh tÕ lín. Thø t: BHNT t¹o ra mét sè lîng lín c«ng ¨n viÖc lµm cho ngêi lao ®éng. Víi d©n sè gÇn 80 triÖu l¹i lµ d©n sè trÎ, hµng n¨m riªng sè lîng sinh viªn ra trêng còng lµ c¶ mét th¸ch thøc ®èi víi x· héi, viÖc lµm lu«n lµ vÊn ®Ò nãng báng khi mµ lîng ng- êi kh«ng cã viÖc lµm ngµy cµng nhiÒu vµ trong ®ã ngoµi nh÷ng ngêi kh«ng cã tr×nh ®é th× còng cã rÊt nhiÒu ngêi cã tr×nh ®é kh«ng ®îc sö dông ®óng môc ®Ých. Ho¹t ®éng BHNT cÇn mét m¹ng líi rÊt lín c¸c ®¹i lý khai th¸c b¶o hiÓm, ®éi ngò nh©n viªn tin häc, tµi chÝnh, kÕ to¸n, qu¶n lý kinh tÕ... V× vËy, ph¸t triÓn BHNT ®· gãp phÇn t¹o ra nhiÒu - 11 - c«ng ¨n viÖc lµm, gi¶m bít sè lîng ngêi thÊt nghiÖp, bít ®i g¸nh nÆng cho ng©n s¸ch Nhµ níc. Cø nãi riªng ë c«ng ty BHNT Hµ Néi, víi sè lîng c¸n bé khai th¸c ë mçi phßng lªn ®Õn trªn díi 50 ngêi, riªng néi thµnh ®· cã 16 phßng khai th¸c, ®a sè ®Êy ®Òu lµ c¸c c¸n bé chuyªn nghiÖp cha kÓ ®Õn c¸c ®¹i lý b¸n chuyªn nghiÖp r¶i r¸c ë tõng quËn huyÖn, ngoµi ra BHNT cßn cã 60 c«ng ty kh¸c ë kh¾p c¸c quËn huyÖn trong c¶ níc. Thø n¨m: BHNT lµ biÖn ph¸p ®Çu t hîp lý cho gi¸o dôc vµ gãp phÇn t¹o nªn mét tËp qu¸n, mét phong c¸ch sèng míi. §èi víi nh÷ng níc ®ang ph¸t triÓn, ®Çu t cho gi¸o dôc lµ rÊt quan träng vµ ph¶i coi lµ nÒn t¶ng cña sù ph¸t triÓn. Tuy nhiªn khi chi phÝ cho gi¸o dôc ngµy mét t¨ng th× nguån lùc cña c¸c níc nµy l¹i rÊt h¹n hÑp, bªn c¹nh c¸c biÖn ph¸p hç trî gi¸o dôc nh kªu gäi ®ãng gãp, viÖn trî cña c¸c c¬ quan trong v¸ ngoµi níc, cho sinh viªn vay vèn tÝn dông ®Òu mang tÝnh nhÊt thêi, kh«ng æn ®Þnh, tham gia BH An sinh gi¸o dôc lµ mét biÖn ph¸p hîp lý ®Ó ®Çu t cho viÖc häc hµnh cña con em nhê tiÕt kiÖm thêng xuyªn cña gia ®×nh. §©y còng lµ gi¶i ph¸p gãp phÇn x©y dùng môc tiªu c«ng b»ng x· héi v× ®Çu t cho t¬ng lai con em m×nh kh«ng chØ lµ tr¸ch nhiÖm cña X· héi mµ cßn lµ tr¸ch nhiÖm cña tõng gia ®×nh. Ngoµi ra, tham gia BHNT cßn thÓ hiÖn mét nÕp sèng ®Ñp th«ng qua viÖc t¹o cho mçi ngêi thãi quen biÕt tiÕt kiÖm, biÕt lo l¾ng cho t¬ng lai cña ngêi th©n, ®ång thêi - 12 - gi¸o dôc con em m×nh còng biÕt tiÕt kiÖm vµ sèng cã tr¸ch nhiÖm ®èi víi ngêi kh¸c. Tham gia BHNT võa t¹o quyÒn lîi cho chÝnh m×nh võa t¹o quyÒn lîi cho ngêi th©n ®ång thêi ®ãng gãp vµo sù ph¸t triÓn cña x· héi. Con ngêi lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn. Do vËy, viÖc thùc hiÖn chiÕn lîc, chÝnh s¸ch vÒ con ngêi lµ v« cïng quan träng, thùc hiÖn BHNT chÝnh lµ thùc hiÖn chiÕn lîc ph¸t triÓn toµn diÖn con ngêi cña §¶ng vµ Nhµ níc. Cã thÓ nãi, BHNT ®· gãp phÇn kh«ng nhá vµo viÖc gi¶i quyÕt mét sè vÊn ®Ò x· héi nh gi¸o dôc, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, gi¶m thÊt nghiÖp bï ®¾p tæn thÊt, bÊt h¹nh trong cuéc sèng, gãp phÇn gi¶m g¸nh nÆng tr¸ch nhiÖm x· héi ®èi víi ngêi lao ®éng, ngêi cao tuæi.... 2.2 VÞ trÝ cña BHNT trong lÜnh vùc b¶o hiÓm. 2.2.1 BHNT lµ mét trong nh÷ng lo¹i h×nh b¶o hiÓm ra ®êi sím nhÊt B¶o hiÓm th¬ng m¹i trªn thÕ giíi ®· cã lÞch sö ph¸t triÓn h¬n 500 n¨m. B¶o hiÓm ho¹t ®éng trªn nguyªn t¾c “sè ®«ng bï sè Ýt” ®ã lµ sù chia sÎ rñi ro gi÷a mét sè ®«ng vµ mét vµi ngêi trong sè hä ch¼ng may gÆp ph¶i rñi ro. B¶o hiÓm ra ®êi lµ mét biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó xö lý c¸c rñi ro tån t¹i kh¸ch quan. Tham gia b¶o hiÓm ®ang ngµy cµng trë thµnh mét t¸c nghiÖp kh«ng thÓ thiÕu ®îc ®èi víi c¸c chñ doanh nghiÖp, mét thãi quen tèt trong d©n chóng. Ban ®Çu b¶o hiÓm chØ dõng l¹i ë mét sè h×nh thóc nh b¶o hiÓm ho¶ ho¹n, b¶o hiÓm hµng h¶i.. §Õn nay, b¶o - 13 - hiÓm ®· ph¸t triÓn rÊt m¹nh mÏ víi nh÷ng lo¹i h×nh b¶o hiÓm hÕt søc phong phó vµ ®a d¹ng. Mét trong c¸c lo¹i h×nh b¶o hiÓm ra ®êi kh¸ l©u lµ BHNT víi lÞch sö ph¸t triÓn 400 n¨m, nã ®ang ngµy cµng chøng tá vÞ thÕ cña m×nh trong thÞ trêng b¶o hiÓm nãi chung. 2.2.2 BHNT ngµy cµng lín m¹nh vµ trë thµnh mét bé phËn quan träng kh«ng thÓ thiÕu ®îc trªn thÞ trêng BH. Thùc tÕ cho thÊy tèc ®é ph¸t triÓn cña nghiÖp vô BHNT trªn thÕ giíi kh«ng ngõng t¨ng vµ chiÕm tØ lÖ lín doanh thu trong tæng doanh thu cña c¸c nghiÖp vô BH. Tuy nhiªn tèc ®é ph¸t triÓn cña BHNT rÊt kh«ng ®ång ®Òu. NÕu nh ë ch©u Mü Latinh phÝ BH tõ ho¹t ®éng kinh doanh BHNT rÊt thÊp, chØ chiÕm kho¶ng 21,4% th× ë ch©u ©u phÝ BHNT ®¹t tØ lÖ c©n ®èi trong kho¶ng tõ 41,8% - 49,3% cßn tØ lÖ phÝ BHNT ë ch©u §¹i ®¬ng chiÕm 52,3% trong toµn bé doanh thu phÝ nghiÖp vô BH. Tãm l¹i, dï ®øng trªn gi¸c ®é kh¸ch quan hay chñ quan chóng ta còng ph¶i thõa nhËn r»ng BHNT vÉn ngµy cµng ph¸t triÓn vµ kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ quan träng cña m×nh trong thÞ trêng BH nãi riªng vµ trong nÒn kinh tÕ cña c¸c quèc gia, nÒn kinh tÕ thÕ giíi nãi chung. 3. Nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña BHNT. 3.1 BHNT võa mang tÝnh tiÕt kiÖm võa mang tÝnh rñi ro. §©y lµ mét trong nh÷ng ®Æc ®iÓm kh¸c nhau c¬ b¶n gi÷a BHNT víi BH phi nh©n thä, tham gia BHNT ngêi mua cã - 14 - tr¸ch nhiÖm nép phÝ BH cho ngêi BH theo ®Þnh kú ®ång thêi ngêi b¶o hiÓm còng cã tr¸ch nhiÖm tr¶ mét sè tiÒn lín (STBH) cho ngêi hëng quyÒn lîi b¶o hiÓm nh ®· tho¶ thuËn khi cã c¸c sù kiÖn b¶o hiÓm x¶y ra. Sè tiÒn b¶o hiÓm nµy tr¶ khi ngêi ®îc b¶o hiÓm sèng ®Õn mét ®é tuæi nhÊt ®Þnh, hoÆc cho ngêi thõa hëng khi ngêi ®îc b¶o hiÓm tö vong trong thêi h¹n ®îc b¶o hiÓm. Sè tiÒn nµy kh«ng thÓ bï ®¾p vÒ mÆt t×nh c¶m nhng bï ®¾p phÇn nµo nh÷ng tæn thÊt vÒ mÆt tµi chÝnh. TÝnh tiÕt kiÖm trong b¶o hiÓm thÓ hiÖn ë ngay trong tõng c¸ nh©n, gia ®×nh mét c¸ch thêng xuyªn, cã kÕ ho¹ch vµ cã kû luËt. TiÕt kiÖm b»ng c¸ch mua b¶o hiÓm kh¸c víi c¸c lo¹i h×nh tiÕt kiÖm kh¸c ë chç, ngêi b¶o hiÓm kh«ng nh÷ng tÝch luü vÒ mÆt tµi chÝnh mµ cßn mang tÝnh b¶o vÖ cho b¶n th©n, khi cã rñi ro x¶y ra cho b¶n th©n th× vÉn ®îc ®¶m b¶o vÒ mÆt t¹i chÝnh, dã chÝnh lµ ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña BHNT mµ c¸c lo¹i h×nh tiÕt kiÖm kh¸c kh«ng cã dîc. §iÒu nµy gi¶i thÝch t¹i sao nãi b¶o hiÓm võa mang tÝnh tiÕt kiÖm võa mang tÝnh b¶o vÖ. 3.2 BHNT ®¸p øng ®îc rÊt nhiÒu môc ®Ých kh¸c nhau cña ngêi tham gia b¶o hiÓm. Kh¸c víi nghiÖp vô b¶o hiÓm phi nh©n thä chØ ®¸p øng ®îc mét môc ®Ých lµ gãp phÇn kh¾c phôc hËu qu¶ khi ®èi tîng tham gia BH gÆp rñi ro, BHNT do võa mang tÝnh b¶o vÖ võa mang tÝnh tiÕt kiÖm ®· ®¸p øng ®îc nhiÒu môc ®Ých kh¸c nhau cña con ngêi, mçi môc ®Ých ®îc thÓ hiÖn kh¸ râ trong tõng s¶n phÈm b¶o hiÓm. Ch¼ng h¹n nh B¶o - 15 - hiÓm An háng hu trÝ sÏ ®¸p øng yªu cÇu cña ngêi ®îc b¶o hiÓm lµ cã mét kho¶n tiÒn gãp phÇn æn ®Þnh cuéc sèng khi hä vÒ hu, b¶o hiÓm An gia thÞnh vîng ®¸p øng yªu cÇu cña ngêi tham gia lµ cã ®îc mét kho¶n tiÒn lín sau mét thêi gian Ên ®Þnh tríc... Ngoµi ra, hîp ®ång BHNT ®«i khi cßn cã vai trß nh mét vËt thÕ chÊp ®Ó vay vèn khi ngêi tham gia b¶o hiÓm gÆp nh÷ng khã kh¨n vÒ mÆt tµi chÝnh, thñ tôc cho vay ®îc c«ng ty b¶o hiÓm gi¶i quyÕt rÊt nhanh gän kh«ng nh ®i vay vèn ng©n hµng h¬n n÷a sè tiÒn cho vay nµy cã thÓ tr¶ hay kh«ng tr¶ l¹i cho c«ng ty BH (tÊt nhiªn sè tiÒn cho vay ®îc giíi h¹n theo quy ®Þnh trong hîp ®ång b¶o hiÓm). ChÝnh v× ®¸p øng ®îc nhiÒu môc ®Ých kh¸c nhau mµ BHNT ®ang cã thÞ trêng ngµy cµng réng r·i vµ ®îc nhiÒu ng- êi quan t©m. 3.3 C¸c hîp ®ång trong BHNT rÊt ®a d¹ng TÝnh ®a d¹ng cña c¸c hîp ®ång BHNT xuÊt ph¸t tõ môc ®Ých cña ngêi tham gia vµ tõ c¸c s¶n phÈm b¶o hiÓm cña c«ng ty b¶o hiÓm. Mçi s¶n phÈm cña c«ng ty thiÕt kÕ ra lµ ®Ó phï hîp víi tõng ®èi tîng tham gia kh¸c nhau, cho nªn bÊt cø ai còng cã thÓ tham gia b¶o hiÓm vµ cã ®îc s¶n phÈm phï hîp víi môc ®Ých cña b¶n th©n khi tham gia b¶o hiÓm. 3.4.PhÝ BHNT chÞu t¸c ®éng tæng hîp cña nhiÒu yÕu tè, v× vËy qu¸ tr×nh ®Þnh phÝ kh¸ phøc t¹p. §Ó ®a ®îc s¶n phÈm BHNT ®Õn víi ngêi tiªu dïng, ngêi BH ®· ph¶i bá ra rÊt nhiÒu chi phÝ ®Ó t¹o ra s¶n phÈm bao gåm: chi phÝ khai th¸c, chi phÝ qu¶n lý hîp ®ång... Tuy - 16 - nhiªn nh÷ng chi phÝ ®ã míi chØ lµ mét phÇn ®Ó cÊu t¹o nªn phÝ BHNT, cßn phÇn chñ yÕu lµ phô thuéc vµo: + §é tuæi cña ngêi tham gia b¶o hiÓm + Tuæi thä b×nh qu©n cña con ngêi + Sè tiÒn b¶o hiÓm + Thêi h¹n tham gia b¶o hiÓm + Ph¬ng thøc thanh to¸n + L·i suÊt ®Çu t + TØ lÖ l¹m ph¸t, thiÓu ph¸t cña ®ång tiÒn ...... §èi víi s¶n phÈm BHNT, ®Ó ®Þnh gi¸ phÝ BHNT th× ph¶i dùa trªn tõng vïng ®Þa lý, tõng quèc gia, tõng chÕ ®é x· héi, t×nh h×nh kinh tÕ chÝnh trÞ cña mçi níc kh¸c nhau lµ kh¸c nhau. H¬n n÷a cßn ph¶i n¾m v÷ng ®Æc trng c¬ b¶n cña tõng lo¹i s¶n phÈm, ph©n tÝch dßng tiÒn tÖ, ph©n tÝch chiÒu híng ph¸t triÓn chung cña mçi lo¹i s¶n phÈm trªn thÞ trêng... 3.5 BHNT ra ®êi vµ ph¸t triÓn trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi nhÊt ®Þnh. Trªn thÕ giíi, BHNT ®· ra ®êi hµng tr¨m n¨m nay nhng còng cã nh÷ng quèc gia cha triÓn khai ®îc BHNT mÆc dï ng- êi ta hiÓu rÊt râ vai trß vµ lîi Ých cña nã. Nguyªn nh©n cña hiÖn tîng nµy ®îc c¸c nhµ kinh tÕ gi¶i thÝch r»ng, c¬ së chñ yÕu ®Ó BHNT ra ®êi vµ ph¸t triÓn lµ ph¶i cã nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi nhÊt ®Þnh: - Nh÷ng ®iÒu kiÖn vÒ kinh tÕ + Tèc ®é t¨ng trëng cña tæng s¶n phÈm quèc néi (GDP) - 17 - ph¶i ®¹t ®Õn mét møc ®é nhÊt ®Þnh, thÓ hiÖn sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ®Êt níc. + Tæng s¶n phÈm quèc néi tÝnh b×nh qu©n ®Çu ngêi ph¶i ®¹t møc trung b×nh trë lªn. + Møc thu nhËp cña d©n c ph¶i ph¸t triÓn ®Õn mét møc ®é nhÊt ®Þnh ®Ó kh«ng nh÷ng ®¶m b¶o nhu cÇu tèi thiÓu cña con ngêi mµ cßn ®¸p øng ®îc nh÷ng nhu cÇu cao h¬n. + Tû lÖ l¹m ph¸t cña ®ång tiÒn ph¶i t¬ng ®èi æn ®Þnh + Tû gi¸ hèi ®o¸i ph¶i æn ®Þnh ë møc hîp lý th× ngêi d©n míi tin tëng mµ ®Çu t vµo BHNT ....... - Nh÷ng ®iÒu kiÖn x· héi bao gåm: T×nh h×nh x· héi t¬ng ®èi æn ®Þnh, kh«ng x¶y ra néi chiÕn, b¹o ®éng. Mét x· héi ph¸t triÓn æn ®Þnh th× ngêi d©n míi tin tëng ®Çu t cho nh÷ng kÕ ho¹ch trung vµ dµi h¹n. Ngoµi ra, m«i trêng ph¸p lý còng ¶nh hëng kh«ng nhá ®Õn sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña BHNT. ë ViÖt Nam trong thêi gian gÇn ®©y, khi t×nh h×nh ®Êt níc ngµy cµng ph¸t triÓn th× luËt ph¸p còng ®îc söa ®æi sao cho phï hîp vµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c ngµnh ph¸t triÓn ®Æc biÖt lµ nh÷ng ngµnh míi nh b¶o hiÓm. 4. LÞch sö ra ®êi cña BHNT. 4.1. Trªn thÕ giíi: H×nh thøc BHNT ®Çu tiªn ra ®êi n¨m 1583 ë Lu©n ®«n, ngêi ®îc b¶o hiÓm lµ William Gybbon. Nh vËy, BHNT cã ph«i thai tõ rÊt sím, nhng l¹i kh«ng cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn ë mét - 18 - sè níc do thiÕu c¬ së kü thuËt ngÉu nhiªn, nã gièng nh mét trß ch¬i nªn bÞ nhµ thê gi¸o héi lªn ¸n víi lý do l¹m dông cuéc sèng con ngêi, nªn BHNT ph¶i tån t¹i díi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau. Tuy nhiªn sau ®ã do sù ph¸t triÓn kinh tÕ m¹nh mÏ, cuéc sèng cña con ngêi ®îc c¶i thiÖn râ rÖt, thªm vµo ®ã lµ sù ph¸t triÓn kh«ng ngõng cña khoa häc kü thuËt nªn b¶o hiÓm ®· cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn trªn ph¹m vi réng lín. Hîp ®ång BHNT ®Çu tiªn ra ®êi ë Philadenphia (Mü). C«ng ty ®ã ®Õn nay vÉn cßn ho¹t ®éng nhng ban ®Çu nã chØ b¸n b¶o hiÓm cho c¸c con chiªn ë nhµ thê cña m×nh. N¨m 1762, c«ng ty BHNT Equitable ë Anh ®îc thµnh lËp vµ b¸n BHNT cho mäi ngêi d©n. ë Ch©u ¸, c«ng ty BHNT ®Çu tiªn ra ®êi ë NhËt B¶n. N¨m 1868 c«ng ty b¶o hiÓm Meiji cña NhËt ra ®êi vµ ®Õn n¨m 1888 vµ 1889, hai c«ng ty kh¸c lµ Kyoei vµ Nippon ra ®êi vµ ph¸t triÓn cho ®Õn nay. 4.2.T¹i ViÖt Nam ë níc ta, C«ng ty B¶o hiÓm ViÖt Nam tríc ®©y vµ Tæng c«ng ty B¶o HiÓm ViÖt Nam hiÖn nay (gäi t¾t lµ BAOVIET) lµ doanh nghiÖp B¶o hiÓm ®Çu tiªn cña Nhµ níc ViÖt Nam x· héi chñ nghÜa, BAOVIET ®· ra ®êi ngµy 17/12/1964 vµ b¾t ®Çu ho¹t ®éng chÝnh thøc tõ ngµy 15/01/1965. KÓ tõ ®ã cho tíi tríc n¨m 1993, ë níc ta chØ cã mét doanh nghiÖp b¶o hiÓm lµ Tæng C«ng ty B¶o hiÓm ViÖt Nam (BAOVIET) trùc thuéc Bé Tµi chÝnhTrong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, §¶ng vµ Nhµ níc ta ®· thùc hiÖn c«ng cuéc ®æi míi vÒ kinh tÕ, tõng bíc ®a nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung chuyÓn sang nÒn - 19 -