Lêi më ®Çu Mét x· héi ph¸t triÓn tríc hÕt ph¶i cã nh÷ng con ngêi khoÎ m¹nh. Cã søc khoÎ con ngêi míi cã thÓ thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng sèng phôc vô cho chÝnh b¶n th©n m×nh vµ cho céng ®ång. Nhng kh«ng ph¶i lóc nµo con ngêi còng khoÎ m¹nh vµ kh«ng ph¶i ai còng cã kh¶ n¨ng chi tr¶ chi phÝ kh¸m ch÷a bÖnh khi kh«ng may gÆp rñi ro bÊt ngê nh èm ®au, bÖnh tËt … ChÝnh v× vËy ë hÇu hÕt c¸c quèc gia trªn thÕ giíi ®Òu triÓn khai BHYT nh»m gióp ®ì vµ t¹o ra sù c«ng b»ng trong ch¨m sãc søc khoÎ ®èi víi ngêi bÖnh. ë níc ta BHYT ®îc thùc hiÖn tõ n¨m 1992, tuy ®· ®¹t ®îc nhiÒu kÕt qu¶ nhng cßn rÊt nhiÒu khã kh¨n do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau. MÆc dï vËy t¹i §¹i héi §¶ng IX, Nhµ níc ta ®· quyÕt t©m ®Õn 2010 níc ta sÏ tiÕn tíi BHYT toµn d©n, t¹o ®iÒu kiÖn ch¨m sãc søc khoÎ céng ®ång mµ kh«ng ph©n biÖt ®Þa vÞ, giíi tÝnh, n¬i c tró …Muèn ®¹t ®îc môc tiªu nµy ph¶i tõng bíc t¨ng nhanh ®èi tîng tham gia, ®Æc biÖt lµ tró träng BHYT tù nguyÖn bëi lÏ diÖn b¾t buéc tham gia BHYT cña níc ta cha nhiÒu. H¬n 80 triÖu d©n míi chØ cã trªn 30 triÖu ngêi cã thÎ BHYT b¾t buéc, cßn l¹i ®Òu thuéc diÖn tù nguyÖn, trong ®ã häc sinh - sinh viªn chiÕm h¬n 20% d©n sè kho¶ng 23 triÖu ngêi vÉn chØ n»m trong diÖn vËn ®éng tham gia. 1 Lµ thÕ hÖ trÎ cña ®Êt níc, häc sinh; sinh viªn cÇn ®îc quan t©m ch¨m sãc søc khoÎ cña c¶ céng ®ång ®Ó s½n sµng g¸nh v¸c tr¸ch nhiÖm lín lao trong t¬ng lai. Ngay tõ khi thµnh lËp, BHYT ViÖt Nam ®· quan t©m ®Õn viÖc triÓn khai BHYT HS-SV. Sau h¬n 10 n¨m thùc hiÖn, BHYT HS-SV ®· chøng tá ®îc vai trß cña m×nh nhng trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh gay g¾t viÖc më réng ®èi tîng tham gia vÉn lµ mét bµi to¸n khã. ChÝnh v× vËy em ®· chän ®Ò tµi : Nghiªn cøu c¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn BHYT HS-SV t¹i c¬ quan BHXH ViÖt Nam. Em chän ®Ò tµi nµy víi môc ®Ých nghiªn cøu tõ kÕt qu¶ thùc tÕ vµ thùc tr¹ng triÓn khai ®Ó ®a ra c¸c gi¶i ph¸p nh»m thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña BHYT HS-SV gãp phÇn thùc hiÖn th¾ng lîi môc tiªu tiÕn tíi BHYT toµn d©n. Néi dung chuyªn ®Ò cña em gåm 3 ch¬ng: Ch¬ng I : lý luËn chung vÒ BHYT HS-SV Ch¬ng II : thùc tr¹ng triÓn khai BHYT HS-SV Ch¬ng III : gi¶i ph¸p ph¸t triÓn BHYT HS-SV t¹i BHXH ViÖt Nam 2 Ch¬ng I Lý luËn chung vÒ BHYT HS-SV I. Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan cña BHYT 1. Sù cÇn thiÕt ph¶i triÓn khai BHYT Con ngêi lµ vèn qóy, lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh sù ph¸t triÓn cña ®Êt níc trong ®ã søc khoÎ lµ vèn quý cña mçi con ngêi vµ toµn x· héi. Cã søc khoÎ con ngêi míi thùc hiÖn ®îc c¸c lao ®éng sèng phôc vô cho chÝnh m×nh vµ cho x· héi. Cã søc khoÎ tèt con ngêi míi t¹o ra cña c¶i, nhng khi gÆp rñi ro bÊt ngê vÒ søc khoÎ th× con ngêi kh«ng nh÷ng kh«ng t¹o ra 3 cña c¶i mµ cßn ph¶i b¸n tµi s¶n, ®i vay … ®Ó ch÷a bÖnh. C¸c chi phÝ kh¸m ch÷a bÖnh nµy kh«ng nh÷ng kh«ng ®îc x¸c ®Þnh tríc nªn g©y khã kh¨n vÒ kinh tÕ cho mçi gia ®×nh ®Æc biÖt lµ ®èi víi nh÷ng ngêi cã thu nhËp thÊp. Ra ®êi tõ cuèi thÕ kû XIX, BHYT lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p hiÖu qu¶ nhÊt nh»m gióp ®ì mäi ngêi khi gÆp rñi ro vÒ søc khoÎ ®Ó trang tr¶i phÇn nµo chi phÝ kh¸m ch÷a bÖnh gióp æn ®Þnh ®êi sèng gãp phÇn b¶o ®¶m an toµn x· héi. Ngµy nay, BHYT cã ý nghÜa quan träng h¬n khi chi phÝ y tÕ vµ nhu cÇu kh¸m ch÷a bÖnh ngµy cµng t¨ng. kh«ng ai cã thÓ phñ nhËn nh÷ng thµnh tùu cña ngµnh y häc më ra cho con ngêi nh÷ng hy väng míi , nhiÒu bÖnh hiÓm nghÌo ®· t×m ®îc thuèc phßng vµ ch÷a bÖnh. NhiÒu trang thiÕt bÞ y tÕ hiÖn ®¹i ®îc ®a vµo ®Ó chuÈn ®o¸n vµ ®iÒu trÞ. NhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ c¸c lo¹i thuèc ®Æc trÞ ®· thµnh c«ng. Tuy nhiªn kh«ng ph¶i ai còng cã thÓ tiÕp cËn víi nh÷ng thµnh tùu ®ã ®Æc biÖt lµ nh÷ng ngêi nghÌo. §¹i ®a sè ngêi d©n b×nh thêng kh«ng cã ®ñ kh¶ n¨ng tµi chÝnh ®Ó kh¸m ch÷a bÖnh, cßn nh÷ng ngêi kh¸ gi¶ h¬n còng cã thÓ gÆp “ bÉy ” ®ãi nghÌo bÊt cø khi nµo. BHYT lµ sù san sÎ rñi ro cña mäi ngêi trong céng ®ång, lµ gi¶i ph¸p h÷u hiÖu ®Ó mäi ngêi vît qua bÖnh tËt. Theo ®ã ngêi khoÎ m¹nh gÝp ®ì ngêi bÞ bÖnh vÒ mÆt tµi chÝnh ®Ó hä ®îc sö dông thuèc men, trang thiÕt bÞ y tÕ sím b×nh 4 phôc søc khoÎ. Trªn thÕ giíi, kh«ng mét quèc gia nµo cã thÓ kh¼ng ®Þnh ng©n s¸ch nhµ níc ®ñ ®Ó ch¨m lo søc khoÎ cho toµn céng ®ång mµ kh«ng cã sù huy ®éng cña c¸c thµnh viªn trong x· héi. Cµng ngµy BHYT cµng kh¼ng ®Þnh vai trß kh«ng thÓ thiÕu cña m×nh trong ®êi sèng con ngêi. 1. T¸c dông cña BHYT BHYT lµ cÇn thiÕt víi tÊt c¶ mäi ngêi do nã cã t¸c dông rÊt thiÕt thùc. HÇu hÕt c¸c quèc gia trªn thÕ giíi ®Òu ®· triÓn khai BHYT díi nhiÒu h×nh thøc tæ chøc kh¸c nhau. Tuy nhiªn dï triÓn khai díi h×nh thøc nµo th× BHYT còng cã chung nh÷ng t¸c dông sau: Mét lµ gióp nh÷ng ngêi tham gia BHYT kh¾c phôc khã kh¨n vÒ kinh tÕ khi bÊt ngê bÞ èm ®au, bÖnh tËt. Chi phÝ kh¸m ch÷a bÖnh lµ mèi lo rÊt lín ®èi víi mçi con ngêi. Khi bÞ èm ®au, hä kh«ng thÓ tham gia lao ®éng hoÆc lao ®éng víi hiÖu qu¶ thÊp dÉn ®Õn thu nhËp bÞ mÊt hoÆc gi¶m. Trong khi ®ã chi phÝ y tÕ ngµy cµng t¨ng g©y khã kh¨n, ¶nh hëng ®Õn nh©n s¸ch cña mçi gia ®×nh. Nhê cã BHYT mµ ngêi bÖnh yªn t©m ch÷a bÖnh v× khã kh¨n cña hä ®· ®ù¬c nhiÒu ngêi san sÎ. Tõ ®ã hä s½n sµng ch÷a bÖnh cho ®Õn khi khái h¼n. Tham gia BHYT sÏ gióp ngêi bÖnh gi¶i quyÕt ®îc mét phÇn khã kh¨n kinh tÕ v× chi phÝ kh¸m ch÷a bÖnh ®· ®îc 5 c¬ quan BHYT thay mÆt thanh to¸n víi c¸c c¬ së kh¸m ch÷a bÖnh. Hä sÏ nhanh chãng kh¾c phôc hËu qu¶ vµ kÞp thêi æn ®Þnh cuéc sèng, t¹o cho hä sù yªn t©m, l¹c quan trong cuéc sèng. Víi ngêi lao ®éng th× hä yªn t©m lao ®éng s¶n xuÊt t¹o ra cña c¶i vËt chÊt lµm giµu cho hä tõ ®ã lµm giµu cho x· héi. Hai lµ lµm t¨ng chÊt lîng kh¸m ch÷a bÖnh vµ qu¶n lý y tÕ. BHYT vµ vÊn ®Ò ch¨m sãc søc khoÎ céng ®ång lu«n cã mèi liªn hÖ chÆt chÏ víi nhau. ChÊt lîng kh¸m ch÷a bÖnh ¶nh hëng trùc tiÕp ®Õn vÊn ®Ò ch¨m sãc søc khoÎ céng ®ång, t¨ng chÊt lîng kh¸m ch÷a bÖnh lµ môc tiªu hµng ®Çu cña BHYT. Trong c¸c kho¶n chi th× chi cho ho¹t ®éng kh¸m ch÷a bÖnh, n©ng cÊp vµ më réng c¬ së kh¸m ch÷a bÖnh lµ mét trong nh÷ng kho¶n chi thêng xuyªn , chiÕm tû träng lín nhÊt. ChÊt lîng kh¸m ch÷a bÖnh cã tèt th× míi thu hót ®îc c¸c ®èi tîng tham gia BHYT. Ngîc l¹i, nhê cã BHYT míi cã nguån tµi chÝnh ®Ó ®Çu t cho c«ng t¸c kh¸m ch÷a bÖnh. Mét trong nh÷ng nguyªn t¾c cña BHYT lµ sè ®«ng nªn sù ®ãng gãp cña mét ngêi lµ nhá bÐ nhng cña c¶ céng ®ång th× rÊt lín nªn nguån tµi chÝnh lµ rÊt lín. T¨ng chÊt lîng kh¸m ch÷a bÖnh chØ cã thÓ bÒn v÷ng vµ l©u dµi th× ph¶i dùa vµo nguån kinh phÝ tù sù ®ãng gãp cña ngêi tham gia th«ng qua phÝ b¶o hiÓm. Qua ®ã c«ng t¸c qu¶n lý y tÕ còng ®¬n gi¶n vµ dÔ dµng h¬n. Ba lµ t¹o ra sù c«ng b»ng trong kh¸m ch÷a bÖnh 6 BHYT lµ ph©n phèi l¹i thu nhËp gi÷a nh÷ng ngêi tham gia. Tham gia BHYT, ngêi bÖnh ®îc chi t¶ theo ph¸c ®å ®iÒu trÞ riªng cña tõng ngêi chø kh«ng ph©n biÖt ®Þa vÞ giµu nghÌo. BHYT ho¹t ®éng theo nguyªn t¾c cã ®ãng cã hëng vµ mang tÝnh nh©n v¨n s©u s¾c. Ai còng ®îc ®¶m b¶o quyÒn lîi khi tham gia tr¸nh t×nh tr¹ng tiªu cùc v× bÞ c¬ quan BHYT gi¸m s¸t chÆt chÏ. Bèn lµ gãp phÇn lµm gi¶m g¸nh nÆng cho ng©n s¸ch Nhµ níc. Nguån thu chñ yÕu cña ng©n s¸ch Nhµ níc lµ tõ thuÕ nhng cã rÊt nhiÒu kho¶n chi cÇn ®Õn nguån ng©n s¸ch nµy. Trong xu thÕ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, hµng rµo thuÕ quan dÇn ®îc gi¶m bít thËm chÝ lµ b·i bá. V× vËy ch¨m sãc y tÕ kh«ng thÓ dùa vµo nhån viÖn trî cña Nhµ níc. Mét trong nh÷ng ph¬ng ph¸p ®em l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt lµ BHYT, Nhµ níc vµ nh©n d©n cïng chi tr¶. Nh vËy, BHYT cã h¹ch to¸n thu chi ®éc lËp víi ng©n s¸ch Nhµ níc sÏ lµm gi¶m ®îc g¸nh nÆng rÊt lín cho ng©n s¸ch trong viÖc ®¶m b¶o ho¹t ®éng cho ngµnh y tÕ. ë ViÖt Nam sè thu hµng n¨m cña BHYT lu«n chiÕm gÇn 1/ 3 kinh phÝ ng©n s¸ch Nhµ níc cÊp cho ho¹t ®éng BHYT. Nh vËu BHYT ®· lµm gi¶m g¸nh nÆng rÊt lín cho ng©n s¸ch, nã cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng trong t×nh h×nh kinh tÕ x· héi hiÖn nay cña níc ta. II. Mét sè vÊn ®Ò vÒ BHYT HS-SV 1. Sù cÇn thiÕt ph¶i thùc hiÖn BHYT HS-SV 7 BHYT ViÖt Nam ra ®êi n¨m 1992 theo NghÞ ®Þnh sè 299/H§BT. BHYT ViÖt Nam do Nhµ níc qu¶n lý vµ triÓn khai, cha cã tæ chøc BHYT c¸ nh©n. N¨m 1998 chÝnh s¸ch BHYT ®îc thay ®æi b»ng NghÞ ®Þnh 58/1998/N§ - CP cña ChÝnh Phñ ngµy 13/8/1998. Theo NghÞ ®Þnh sè 58/CP ngµy 13/8/1998 cña ChÝnh Phñ th× c¸c ®èi tîng tham gia BHYT b¾t buéc gåm: a. Ngêi lao ®éng ViÖt Nam lµm viÖc trong: - doanh nghiÖp nhµ níc, kÓ c¶ doanh nghiÖp thuéc lùc lîng vò trang - tæ chøc kinh tÕ thuéc c¬ quan hµnh chÝnh sù nghiÖp, c¬ quan §¶ng, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi. - doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi, khu chÕ xuÊt, khu c«ng nghiÖp tËp trung … trõ trêng hîp c¸c ®iÒu íc quèc tÕ mµ céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ký kÕt hoÆc tham gia cã qui ®Þnh kh¸c. - ®¬n vÞ, tæ chøc lín h¬n 10 lao ®éng. b. C¸n bé c«ng chøc lµm viÖc trong c¸c c¬ quan hµnh chÝnh sù nghiÖp, c¬ quan d©n cö c. Ngêi ®ang hëng chÕ ®é hu, trî cÊp BHXH hµng th¸ng do gi¶m kh¶ n¨ng lao ®éng. d. Ngêi cã c«ng víi c¸ch m¹ng theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt. e. C¸c ®èi tîng b¶o trî x· héi ®îc Nhµ níc cÊp kinh phÝ th«ng qua BHXH. 8 Sè tiÒn ®ãng BHYT cña ®èi tîng b¾t buéc ®îc tÝnh b»ng 3% tiÒn l¬ng, tiÒn c«ng trong ®ã ngêi sö dông lao ®éng ®ãng 2%, ngêi lao ®éng ®ãng 1%. Khi kh¸m ch÷a bÖnh, ngêi cã thÎ BHYT b¾t buéc ph¶i cïng chi tr¶ 20%, 80% chi phÝ do quü b¶o hiÓm thanh to¸n víi c¬ së kh¸m ch÷a bÖnh, ®èi tîng hu trÝ, mÊt søc, ®èi tîng chÝnh s¸ch x· héi kh«ng cïng chi tr¶ 20%. Khi sè tiÒn cïng tr¶ vît qu¸ 6 th¸ng l- ¬ng tèi thiÓu th× phÇn chi phÝ cßn l¹i sÏ ®ù¬c BHYT thanh to¸n toµn bé. Quü BHYT ®ù¬c qu¶n lý tËp trung thèng nhÊt trong toµn hÖ thèng BHYT ViÖt Nam, h¹ch to¸n ®éc lËp víi ng©n s¸ch Nhµ níc vµ ®îc Nhµ níc b¶o hé. Quü sö dông 91,5% ®Ó chi kh¸m ch÷a bÖnh vµ ch¨m sãc søc khoÎ ban ®Çu; 8,5% chi qu¶n lý sù nghiÖp BHYT. PhÇn quü nhµn rçi ®îc ®em ®i ®Çu t theo h¹ng môc Nhµ níc ®· quy ®Þnh lµ ®îc mua tÝn phiÕu, tr¸i phiÕu do kho b¹c Nhµ níc, c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i quèc doanh ph¸t hµnh vµ ®îc thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p kh¸c nh»m b¶o tån vµ t¨ng trëng quü BHYT nhng ph¶i ®¶m b¶o nguån chi tr¶ khi cÇn thiÕt. Lo¹i h×nh BHYT tù nguyÖn thùc hiÖn cho tÊt c¶ c¸c ®èi tîng n»m ngoµi ®èi tîng tham gia b¾t buéc cã nhu cÇu tham gia BHYT bao gåm: - häc sinh - sinh viªn - n«ng d©n, lao ®éng tù do - ngêi thuéc diÖn nghÌo ®ãi 9 - kh¸ch níc ngoµi ®Õn häc tËp vµ du lÞch t¹i ViÖt Nam PhÇn lín d©n sè níc ta thuéc ®èi tîng tham gia tù nguyÖn trong ®ã häc sinh - sinh viªn lµ ®èi tîng ®îc §¶ng vµ Nhµ níc quan t©m triÓn khai ngay tõ n¨m 1995. Lµ thÕ hÖ trÎ cña ®Êt níc, häc sinh – sinh viªn cÇn ®îc ch¨m sãc søc khoÎ vµ phßng tr¸nh c¸c bÖnh häc ®êng. Tuæi häc trß lµ giai ®o¹n ph¸t triÓn c¶ vÒ thÓ lùc vµ trÝ lùc, cã søc khoÎ tèt c¸c em míi häc tËp tèt vµ ph¸t triÓn mét c¸ch toµn diÖn. ë ®é tuæi nµy c¬ thÓ c¸c em ph¸t triÓn cha hoµn chØnh, c¸c em cßn rÊt hiÕu ®éng, cha nhËn thøc ®ñ vÒ c¸c nguy hiÓm cã thÓ x¶y ra v× vËy rÊt dÔ gÆp rñi ro cã thÓ dÉn ®Õn hËu qu¶ nÆng nÒ sau nµy. NÕu kh«ng cã sù quan t©m ®óng ®¾n ®èi víi vÊn ®Ò ch¨m sãc søc khoÎ nhay tõ khi cßn nhá th× c¸c em sÏ kh«ng cã ®ñ ®iÒu kiÖn tèt ®Ó tiÕp thu ®ñ kiÕn thøc lµm hµnh trang bíc vµo ®êi. Nh vËy thÕ hÖ trÎ sÏ kh«ng ®ñ n¨ng lùc ®Ó g¸nh v¸c träng tr¸ch lín lµ chÌo l¸i con tµu ®Êt níc trong t¬ng lai. NÕu c¸c em kh«ng may m¾c bÖnh ph¶i n»m viÖn ®iÒu trÞ th× cha mÑ c¸c em kh«ng yªn t©m lµm viÖc vµ ph¶i nghØ viÖc ®Ó ch¨m sãc cho c¸c em. Nh vËy cha mÑ c¸c em mÊt phÇn thu nhËp céng thªm chi phÝ KCB sÏ lµm cho kinh tÕ gia ®×nh gÆp nhiÒu khã kh¨n. Cã BHYT th× chi phÝ KCB nµy sÏ ®îc chia sÎ víi nhiÒu ngêi do vËy cha mÑ c¸c em sÏ gi¶m ®îc g¸nh nÆng rÊt lín. 10 Nãi tãm l¹i, còng nh sù cÇn thiÕt ph¶i thùc hiÖn BHYT nãi chung, BHYT HS-SV còng rÊt cÇn thiÕt ph¶i triÓn khai v× t¬ng lai cña c¸c em vµ v× mét x· héi ph¸t triÓn. 2. Vai trß, ý nghÜa, t¸c dông cña BHYT HS-SV BHYT HS-SV lµ mét gi¶i ph¸p c¬ b¶n ®Ó ch¨m sãc søc khoÎ cho häc sinh - sinh viªn. §©y lµ ®èi tîng g¾n liÒn víi tr- êng häc nªn c«ng t¸c ch¨m sãc søc khoÎ cho c¸c em còng g¾n liÒn víi c«ng t¸c YTH§. HiÖn nay ë nhiÒu níc trªn thÕ giíi, c«ng t¸c ch¨m sãc søc khoÎ häc sinh t¹i c¸c trêng häc rÊt ®îc chó träng. Mét sè níc nh: Anh, Mü, NhËt, Philippin…hÖ thèng YTH§ phÊt triÓn m¹nh vµ ho¹t ®éng rÊt cã hiÖu qu¶ trong viÖc ch¨m sãc søc kháe còng nh gi¸o dôc kiÕn thøc søc khoÎ cho häc sinh. ë ViÖt Nam hiÖn nay, sè lîng häc sinh - sinh viªn chiÕm tû träng kh¸ lín trong c¬ cÊu d©n c. Th«ng qua ch¬ng tr×nh YTH§ th× vÊn ®Ò ch¨m sãc søc khoÎ cho c¸c em sÏ trë nªn thô©n tiÖn vµ cã hiÖu qu¶ cao h¬n. BHYT HS - SV cã tÝnh nh©n v¨n vµ nh©n ®¹o s©u s¾c. Tõ sù ®ãng gãp nhá bÐ cña mçi em mµ c¸c em tham gia BHYT ®Òu ®îc ch¨m sãc søc khoÎ tèi thiÓu ban ®Çu, c¸c em sÏ cã søc khoÎ tèt ®Ó tiÕp thu kiÕn thøc s½n sµng bíc vµo ®êi. 3. Néi dung cña BHYT HS-SV 3.1.§èi tîng tham gia 11 BHYT HS-SV lµ lo¹i h×nh BHYT tù nguyÖn cã ®èi tîng tham gai lµ tÊt c¶ häc sinh tõ bËc tiÓu häc trë lªn ®ang theo häc t¹i c¸c trêng quèc lËp, b¸n c«ng, d©n lËp, c¸c trung t©m gi¸o dôc thêng xuyªn trõ c¸c trêng hîp thuéc ®èi tîng chÝnh s¸ch u ®·i x· héi cña Nhµ níc ®· ®îc Nhµ nø¬c cÊp thÎ BHYT. BHYT HS-SV ®îc triÓn khai theo Th«ng t 14/1994/TTLT – BGD §T – BYT ngµy 19/9/1994 vµ ®îc söa ®æi bæ sung b»ng Th«ng t 40/1998/TTLT – BGD §T – BYT ngµy 18/7/1998. Theo c¸c Th«ng t nµy th× BHYT HS-SV cã néi dung chÝnh lµ ch¨m sãc søc khoÎ häc sinh - sinh viªn t¹i tr- êng häc vµ KCB khi èm ®au, tai n¹n, trî cÊp mai t¸ng trong trêng hîp tö vong. 3.2.Ph¹m vi cña BHYT HS-SV Theo Th«ng t 40/1998/TTLT – BGD §T – BYT th× häc sinh - sinh viªn cã thÎ BHYT ®îc: - Ch¨m sãc søc khoÎ ban ®Çu - KCB ngo¹i tró, ®îc chi tr¶ c¸c chi phÝ dÞch vô y tÕ nh tiÒn c«ng kh¸m, xÐt nghiÖm, X quang, riªng tiÒn thuèc häc sinh - sinh viªn tù tóc. - Häc sinh - sinh viªn ®îc hëng chi phÝ trong ®iÒu trÞ néi tró t¹i c¸c c¬ së KCB vµ trî cÊp mai t¸ng phÝ theo quy ®Þnh. 3.3. PhÝ vµ quü BHYT HS-SV 12 3.3.1. PhÝ BHYT HS-SV PhÝ BHYT lµ sè tiÒn mµ ngêi tham gia BHYT ph¶i ®ãng gãp ®Ó h×nh thµnh Quü BHYT. PhÝ BHYT phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè: x¸c suÊt m¾c bÖnh, chi phÝ y tÕ, déi tuæi tham gai BHYT … Ngoµi ra chi phÝ y tÕ l¹i phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè nh: chi phÝ b×nh qu©n cho mét lÇn KCB, tæng sè lît ngêi KCB, sè ngµy b×nh qu©n mét ®ît ®iÒu trÞ… PhÝ BHYT HS-SV còng dùa trªn c¸c nguyªn t¾c ®ã vµ ®îc qui ®Þnh theo tõng vïng, tõng cÊp häc vµ tõng ®Þa ph- ¬ng nh sau: B¶ng 1: phÝ BHYT HS-SV Møc ®ãng khu vùc Møc ®ãng khu vùc §èi tîng néi thµnh ( ®/hs) ngo¹i thµnh ( ®/hs) 1. C¸c trêng tiÓu 25.000 20.000 häc, THCS, THPT 2. C¸c trêng §H, 40.000 40.000 THCN, d¹y nghÒ (Nguån: Phßng Khai th¸c – BHXH VN) 13 Tõ n¨m häc 2003 – 2004 møc ®ãng BHYT HS-SV ®îc thùc hiÖn theo Th«ng t liªn tÞch sè 77/2002/TTLT – BTC – BYT ngµy 07/8/2003 híng dÉn thùc hiÖn BHYT tù nguyÖn. B¶ng 2: PhÝ BHYT HS-SV Thµnh thÞ ( ®/ ng- N«ng th«n ( ®/ ng- §èi tîng êi) êi) Häc sinh - sinh 35.000 – 70.000 25.000 – 50.000 viªn D©n c theo ®Þa 80.000 – 140.000 60.000 – 100.000 giíi HC Héi, ®oµn thÓ 80.000 – 140.000 60.000 – 100.000 ( Nguån: Ban tù nguyÖn – BHXH VN) §Ó khuyÕn khÝch nhiÒu ngêi tham gia BHYT trong mét hé gia ®×nh, kÓ tõ thµnh viªn thø 2 trë ®i, cø thªm mçi thµnh viªn tham gia BHYT tù nguyÖn th× møc ®ãng cña ngêi ®ã ®îc gi¶m 5% so víi møc ®ãng BHYT qui ®Þnh t¹i Th«ng t nµy, trªn c¬ së ®Ò nghÞ cña BHXH tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung ¬ng, BHXH ViÖt Nam sÏ quyÕt ®Þnh møc ®ãng cô thÓ sau khi cã ý kiÕn tho¶ thuËn cña Bé Tµi chÝnh. 3.3.2 Quü BHYT HS-SV 14 BHYT HS-SV lµ mét phÇn cña BHYT tù nguyÖn nªn ®îc h¹ch to¸n riªng, tù c©n ®èi thu chi. Nguån thu cña Quü BHYT HS-SV ®îc ph©n bæ nh sau: + 35% chi cho ch¨m sãc søc khoÎ ban ®Çu cho häc sinh - sinh viªn t¹i trêng, trong ®ã:  30% chi tr¶ phô cÊp cho c¸n bé YTH§, mua thuèc vµ dông cô y tÕ th«ng thêng ®Ó s¬ cøu vµ ch¨m sãc søc khoÎ ban ®Çu cho häc sinh - sinh viªn t¹i y tÕ trêng häc.  5% chi cho c¸ nh©n, ®¬n vÞ tham gia tuyªn truyÒn vµ tæ chøc thùc hiÖn cho c«ng t¸c thu nép BHYT ( gåm: c¬ quan gi¸o dôc, ®µo t¹o cÊp quËn, huyÖn, thÞ trÊn vµ t¬ng ®¬ng) + 60% chi tr¶ chi phÝ néi tró vµ cÊp cøu tai n¹n, trî cÊp tö vong 1.000.000®/1 trêng hîp + 4% quü dïng cho chi qu¶n lý cña c¬ quan BHYT tØnh, thµnh phè + 1% quü nép cho BHYT ViÖt Nam( nay lµ BHXH ViÖt Nam), trong ®ã:  0,8% trÝch lËp quü dù phßng  0,2% chi qu¶n lý Cuèi n¨m phÇn kÕt d cña quü BHYT HS-SV ®îc trÝch mét phÇn ®Ó n©ng cÊp trang thiÕt bÞ y tÕ trêng häc, t¹o ®iÒu kiÖn ch¨m sãc søc kháe ban ®Çu cho häc sinh - sinh viªn ngay t¹i trêng häc. Theo Th«ng t 40/1998/TTLT – BGD 15 §T – BYT th× phÇn quü kÕt d ®îc trÝch 80% vµo quü dù phßng, 20% mua BHYT cho nh÷ng häc sinh - sinh viªn cã hoµn c¶nh qu¸ khã kh¨n. 3.4 QuyÒn lîi vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c bªn tham gia BHYT HS-SV 3.4.1. QuyÒn lîi cña häc sinh - sinh viªn - ®îc cÊp thÎ theo mÉu qui ®Þnh thèng nhÊt toµn quèc - ®îc ®¨ng ký KCB ban ®Çu t¹i c¬ së kx gÇn n¬i c tró theo híng dÉn cña c¬ quan BHYT - ®îc b¶o hiÓm 24/24 giê trong ngµy theo thêi h¹n sö dông thÎ Trong trêng hîp cÊp cøu t¹i bÊt kú c¬ së y tÕ nµo cña Nhµ níc còng ®Òu ®îc hëng chÕ ®é BHYT. - ®îc ch¨m sãc søc khoÎ ban ®Çu vµ s¬ cøu tÞ y tÕ tr- êng häc - ®îc KCB ngo¹i tró (®ù¬c chi tr¶ c¸c chi phÝ dÞch vô y tÕ nh tiÒn c«ng kh¸m, xÐt nghiÖm, X quang, thñ thuËt. Riªng tiÒn thuèc häc sinh - sinh viªn tù tóc) - ®îc chi tr¶ trong trêng hîp tai n¹n èm ®au, néi tró t¹i c¸c c¬ së cña Nhµ níc theo quy ®Þnh chuyªn m«n vµ c¸c quy ®Þnh BHYT - c¸c chi phÝ KCB ®îc c¬ quan BHYT thanh to¸n víi bÖnh viÖn nÕu häc sinh - sinh viªn ®i KCB cã tr×nh thÎ t¹i: 16  bÊt kú c¬ së y tÕ nµo cña Nhµ níc trong trêng hîp cÊp cøu  bÖnh viÖn ®· ®¨ng ký trªn phiÕu KCB BHYT cña häc sinh - sinh viªn  bÖnh viÖn theo giÊy chuyÓn viÖn phï hîp víi tuyÕn chuyªn m«n kü thuËt cña Bé Y tÕ - trêng hîp KCB kh«ng ®óng quy ®Þnh, KCB theo yªu cÇu riªng, häc sinh - sinh viªn sÏ ph¶i tù tr¶ c¸c chi phÝ cho bÖnh viÖn. Sau ®ã trªn c¬ së ho¸ ®¬n, chøng tõ hîp lÖ ®îc c¬ quan BHYT thanh to¸n l¹i mét phÇn chi phÝ KCB theo gi¸ viÖn t¹i viÖn phÝ t¹i tuyÕn chuyªn m«n kü thuËt phï hîp theo quy ®Þnh cña Bé Y tÕ - trêng hîp kh«ng may bÞ tö vong ®îc c¬ quan BHYT chi tr¶ trî cÊp mai t¸ng phÝ 1.000.000®ång/häc sinh Theo Th«ng t 77/2003/TTLT – BTC – BYT quyÒn lîi cña häc sinh - sinh viªn khi ®i KCB BHYT nh sau: - ®îc ch¨m sãc søc khoÎ ban ®Çu t¹i phßng y tÕ trêng häc. Trêng hîp kh«ng cã phßng y tÕ t¹i trêng th× c¬ quan BHXH cã tr¸ch nhiÖm hîp ®ång víi c¬ së y tÕ gÇn nhÊt ®¶m b¶o viÖc ch¨m sãc thuËn tiÖn vµ phï hîp - häc sinh - sinh viªn khi ®i KCB BHYT ®óng tuyÕn theo quy ®Þnh, ®iÒu trÞ ngo¹i tró vµ néi tró ®îc hëng c¸c quyÒn lîi sau: 17 + kh¸m vµ lµm c¸c xÐt nghiÖm, chiÕu chôp X quang, c¸c th¨m dß chøc n¨ng phôc vô cho viÑc chuÈn ®o¸n vµ ®iÒu trÞ theo chØ ®Þnh cña b¸c sü + cÊp thuèc trong danh môc quy ®Þnh cña Bé Y tÕ, truyÒn m¸u, truyÒn dÞch theo chØ ®Þnh cña b¸c sü ®iÒu trÞ, sö dông c¸c vËt t tiªu hao th«ng dông, thiÕt bÞ y tÕ phôc vô KCB + lµm thñ thuËt, phÉu thuËt + sö dông giêng bÖnh Chi phÝ mét lÇn KCB tõ 20.000® trë lªn th× ngêi cã thÎ ph¶i nép 20% - häc sinh - sinh viªn tham gia BHYT liªn tôc tõ 24 th¸ng trë lªn ®îc c¬ quan BHXH thanh to¸n chi phÝ KCB ®èi víi mét sè trêng hîp ®Æc biÖt nh sau: + phÉu thuËt tim: kh«ng qu¸ 10 triÖu ®ång/ ngêi/ n¨m + ch¹y thËn nh©n t¹o: kh«ng qu¸ 10 triÖu ®ång/ ngêi/ n¨m + tiªm phßng uèn v¸n, sóc vËt c¾n tèi ®a lµ 300.000 ®ång/ ngêi/ n¨m + trî cÊp tö vong: theo møc 1 triÖu ®ång/ trêng hîp 3.4.2. Tr¸ch nhiÖm cña häc sinh - sinh viªn - ®ãng phÝ BHYT ®Çy ®ñ theo quy ®Þnh 18 - tù tóc tiÒn ¶nh vµ tiÒn sæ KCB - xuÊt tr×nh ngay thÎ khi KCB néi vµ ngo¹i tró - kh«ng cho ngêi kh¸c mîn thÎ - thùc hiÖn ®óng quy ®Þnh cña Nhµ níc vµ sù híng dÉn cña c¬ quan BHYT * C¬ quan BHYT kh«ng thanh to¸n cho c¸c trêng hîp sau: - c¸c bÖnh ®îc Nhµ níc ®µi thä, sö dông thuèc ®Æc trÞ nh: phong, lao phæi, sèt rÐt, t©m thÇn ph©n liÖt, ®éng kinh - phßng vµ ch÷a bÖnh d¹i, xÐt nghiÖm HIV, lËu, giang mai - tiªm chñng më réng, ®iÒu trÞ, an dìng - c¸c bÖnh bÈm sinh, dÞ tËt bÈm sinh - chØnh h×nh, thÈm mü nh: m¾t gi¶, r¨ng gi¶, chan tay gi¶ … - dÞch vô kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh - tai n¹n chiÕnh tranh, thiªn tai - KCB cÊp cøu do tù tö, cè ý g©y th¬ng tÝch, nghiÖn chÊt ma tuý, vi ph¹m ph¸p luËt Theo Th«ng t 77 th× c¸c trêng hîp kh«ng thuéc tr¸ch nhiÖm chi tr¶ cña Quü KCB tù nguyÖn ®îc quy ®Þnh bæ sung nh sau: - kü thuËt hç trî sinh s¶n - ghÐp c¬ quan néi t¹ng 19 - ®iÒu trÞ phôc håi chøc n¨ng ngoµi danh môc Bé Y tÕ quy ®Þnh - bÖnh nghÒ nghiÖp - tai n¹n giao th«ng, kÓ c¶ di chøng tai n¹n giao th«ng - xÐt nghiÖm, chuÈn ®o¸n thai sím, ®iÒu trÞ v« sinh - chi phÝ vËn chuyÓn ngêi bÖnh, khÈu phÇn ¨n trong thêi gian ®iÒu trÞ 4. Mèi quan hÖ gi÷a BHYT HS-SV vµ YTH§ 4.1. HÖ thèng YTH§ YTH§ lµ mét c«ng t¸c quan träng nh»m b¶o vÖ vµ ch¨m sãc søc khoÎ cho häc sinh, lµ mét trong nh÷ng môc tiªu ph¸t triÎn sù nghiÖp b¶o vÖ søc khoÎ nh©n d©n. 4.1.1. C¸c qui ®Þnh ph¸p lý cho sù ph¸t triÓn cña hÖ thèng YTH§ Ngay tõ nh÷ng n¨m ®Çu x©y dùng XHCN ë miÒn B¾c, Bé Y tÕ ®· cã nhiÒu cuéc ®iÒu tra lín vÒ t×nh h×nh ph¸t triÓn thÓ lùc vµ bÖnh tËt häc sinh t¹i 13 tØnh, thµnh phè ë phÝa B¾c. Tõ nh÷ng kÕt qu¶ ®iÒu tra Thñ tíng ChÝnh phñ ®· ra chØ thÞ 48/TTg ngµy 02/06/1969 vÒ viÖc gi÷ g×n n©ng cao søc khoÎ häc sinh vµ ®· giao nhiÖm vô cho c¸c Bé - Ngµnh phèi hîp thùc hiÖn. Trong suèt mét thêi gian dµi c«ng t¸c y tÕ trêng häc kh«ng ®îc quan t©m ®óng mùc v× thiÕu kinh phÝ còng nh biªn chÕ c¸n bé nªn viÖc triÓn khai ch¬ng tr×nh cßn gÆp rÊt 20