KỸ NĂNG TÌM KIẾM & ĐÁNH GIÁ THÔNG TIN TRÊN INTERNET Bộ phận Kỹ thuật nghiệp vụ Trung tâm TT –TV Lương Định Của I. Kỹ năng tìm kiếm thông tin 1. Các thông tin phổ biến trên mạng - Tin tức, sự kiện - Thông tin kinh tế - Thông tin của chính phủ - Thông tin học thuật - Văn hóa đại chúng - Hướng dẫn kỹ năng - Giải trí 2 I. Kỹ năng tìm kiếm thông tin 2. Đặc điểm của thông tin trên Internet - Được bổ sung và cập nhật liên tục - Tài liệu không được xử lý bằng bất kỳ một hệ thống tiêu chuẩn nào - Thông tin được tìm kiếm bằng nhiều công cụ khác nhau 3 I. Kỹ năng tìm kiếm thông tin 3. Có thể tìm được mọi thông tin trên Internet? - Có phải mọi thông tin đều miễn phí? - Các thông tin khó tìm thấy trên Internet? + Các bài báo chuyên ngành toàn văn + Các tài liệu cũ, quý hiếm + Chất lượng nội dung 4 I. Kỹ năng tìm kiếm thông tin 4. Tìm kiếm các thông tin học thuật ở đâu? - Website của các trường đại học - Website của các viện nghiên cứu - Các nhà xuất bản - Các cơ sở dữ liệu chuyên ngành 5 I. Kỹ năng tìm kiếm thông tin 5. Tìm tin bằng cách nào? ( Lập kế hoạch cho quá trình tìm tin) - Mục đích sử dụng thông tin - Chuẩn bị các từ khóa cần tìm + Khái niệm từ khóa, các bước tìm từ khóa - Dùng trang web thuộc lĩnh vực đang quan tâm mà bạn đã biết. - Trang web có nhiều liên kết với trang khác 6 I. Kỹ năng tìm kiếm thông tin 5. Tìm tin bằng cách nào? (tiếp) - Dùng các công cụ dò tìm (search engines) - http://www.google.com - http://www.altavista.com - http://www.ask.com - http://www.bing.com - http://xalo.vn http://bamboo.com http://socbay.com http://timnhanh.com http://www.diadiem.com : tìm kiếm bản đồ/ đường đi http://www.vietgle.vn: tra từ điển/ tìm kiếm địa danh/ danh nhân lịch sử, văn hóa 7 8 I. Kỹ năng tìm kiếm thông tin 5. Tìm tin bằng cách nào? (tiếp) - Lập chiến thuật tìm - Kiên nhẫn và dùng nhiều trang tìm kiếm khác nhau - Lưu và dùng công cụ tải thông tin - Quản lý file và thư mục - Tìm người giúp đỡ 9 Lời khuyên Với internet - Internet không phải là một thư viện - Internet có thể là một công cụ bổ trợ trong việc tìm kiếm thông tin - Chú ý những thông tin mà bạn thấy trên internet có thể không chính xác - Internet giống như một lỗ đen 10 II. Kỹ năng đánh giá thông tin 1. Tại sao cần phải đánh giá thông tin trên Internet? - Lưu trữ với số lượng khổng lồ - Thay đổi liên tục, nhanh chóng và thiếu tính ổn định - Ai cũng có thể xuất bản thông tin lên Internet - Chất lượng thông tin không đồng đều, khó kiểm soát 11 II. Kỹ năng đánh giá thông tin 2. Tiêu chí đánh giá a. Kiến thức của bạn - Nguồn tin mới này khác gì so với thông tin mà bạn đã biết - Thông tin đó tác động như thế nào đến những gì bạn đã biết 12 II. Kỹ năng đánh giá thông tin b. Tác giả - Là ai? - Thông tin về tác giả & địa chỉ liên hệ - Thông tin về nghề nghiệp, kinh nghiệm, chức vụ, quá trình đào tạo của tác giả, hay những thông tin chứng thực khác - Nếu website là của tổ chức/cơ quan: tên của tổ chức/cơ quan có được nêu rõ trong tài liệu? - Kiểm tra tên miền của tài liệu, ưu tiên các tên miền có phần mở rộng là .edu, .gov, .org.. 13 II. Kỹ năng đánh giá thông tin c. Tính cập nhật - Lần cuối thông tin này được cập nhật hay xuất bản là khi nào? - Tài liệu đó có thể hiện những thông tin về những vấn đề hiện tại? 14 II. Kỹ năng đánh giá thông tin d. Tính khách quan - Tác giả có cung cấp các luận điểm và ví dụ nhằm chứng minh cho các quan điểm của họ? - Bạn nghĩ vì sao tác giả lại cung cấp thông tin đó? - Đối tượng sử dụng tài liệu là ai? - Tác giả có tham chiếu đầy đủ và đúng cách đến những nguồn tài liệu tham khảo mà tài liệu đó sử dụng? 15 II. Kỹ năng đánh giá thông tin e. Phạm vi thông tin - Mức độ chi tiết của thông tin như thế nào? - Độ rộng của phạm vi chủ đề mà tài liệu đó thể hiện? - Độ sâu của thông tin đó ra sao? 16