ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------------------- THÁI LƢƠNG HIỀN ỨNG DỤNG THƢƠNG MẠI DI ĐỘNG TẠITỔNG CÔNG TY VIỄN THÔNG QUÂN ĐỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH Hà Nội – 2015 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------------------- THÁI LƢƠNG HIỀN ỨNG DỤNG THƢƠNG MẠI DI ĐỘNG TẠITỔNG CÔNG TY VIỄN THÔNG QUÂN ĐỘI Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 60 34 04 10 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. HOÀNG VĂN HẢI XÁC NHẬN CỦA CÁN BỘ XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ HƢỚNG DẪN CHẤM LUẬN VĂN Hà Nội - 2015 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu sử dụng phân tích trong luận văn có nguồn gốc rõ ràng, đã được công bố đúng quy định. Các kết quả nghiên cứu trong luận văn là do tác giả tự tìm hiểu, phân tích một cách trung thực, khách quan và phù hợp với thực tế. Tác giả Thái Lƣơng Hiền LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành luâ ̣n văn này tôi trân tro ̣ng cảm ơn Lañ h đa ̣o Trƣờng Đa ̣i học Kinh tế - Đại học quốc gia Hà Nội, Hô ̣i đồ ng khoa ho ̣c, các thầy, cô giáo đã giảng da ̣y và giúp đỡ tâ ̣n tình về mo ̣i mă ̣t để tôi hoàn thành tố t khóa đào tạo Thạc sỹ chuyên ngành Quản lý kinh t ế của Trƣờng Đại học kinh t ế - Đại học quốc gia Hà Nội. Tôi vô cùng biế t ơn sƣ̣ quan tâm giúp đỡ về mo ̣i mă ̣t của Lañ h đa ̣o Tổng Công ty Viễn thông Quân đội và các đồ ng nghiê ̣p , học viên đã tạo mọi điề u kiê ̣n thuâ ̣n lơ ̣i cho tôi hoàn thành khóa ho ̣c. Đặc biệt , tôi rấ t biế t ơn PGS .TS. Hoàng Văn Hải – Chủ nhiệm khoa Quản trị kinh doanh của trƣờng Đa ̣i ho ̣c kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội, là ngƣời đã trƣ̣c tiế p hƣớng dẫn và giúp đỡ tâ ̣n tiǹ h để tôi có thể hoàn thành luâ ̣n văn này. Mặc dù đã có nhiều cố gắng trong quá trình thực hiện, song luận văn này không th ể tránh khỏi những thiếu sót, rất mong nhận đƣợc ý kiến đóng góp của các thầy giáo, cô giáo, các bạn đồng nghiệp và độc giả để luận văn đƣợc hoàn thiện và đề tài có giá trị thực tiễn cao hơn. Xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, Ngày… tháng… năm 2015 Tác giả Thái Lƣơng Hiền MỤC LỤC DANH MỤC CÁC CHỮ VIÊT TẮT ................................................................ i DANH MỤC BẢNG, BIỂU ............................................................................. ii DANH MỤC HÌNH, SƠ ĐỒ ........................................................................... iii LỜI MỞ ĐẦU ................................................. Error! Bookmark not defined. CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THƢƠNG MẠI DI ĐỘNG VÀ ỨNG DỤNG THƢƠNG MẠI DI ĐỘNG TRONG DOANH NGHIỆP viễn thôngError! Bookm 1.1.Tổng quan tình hình nghiên cứu ......... Error! Bookmark not defined. 1.2. Những vấn đề cơ bản về thƣơng mại di động (M-commerce)Error! Bookmark n 1.2.1. Khái niệm thương mại di động(TMDĐ)Error! Bookmark not defined. 1.2.2. Đặc trưng của Thương mại di độngError! Bookmark not defined. 1.2.3. Các mô hình thương mại di động . Error! Bookmark not defined. 1.2.4. Ưu điểm và hạn chế của thương mại di độngError! Bookmark not defined. 1.3. Phát triển ứng dụng thƣơng mại di độngError! Bookmark not defined. 1.3.1. Khái niệm ứng dụng thương mại di độngError! Bookmark not defined. 1.3.2. Các loại ứng dụng thương mại di độngError! Bookmark not defined. 1.3.3. Hệ thống thương mại di động ....... Error! Bookmark not defined. 1.3.4. Yêu cầu của ứng dụng thương mại di độngError! Bookmark not defined. 1.3.5. Các công cụ để triển khai ứng dụng thương mại di độngError! Bookmark n 1.3.6. Các bước triển khai ứng dụng thương mại di độngError! Bookmark not def 1.4. Các yếu tố ảnh hƣởng đến việc phát triển ứng dụng thƣơng mại di động trong các doanh nghiệp viễn thông. . Error! Bookmark not defined. 1.4. 1. Phát triển cơ sở hạ tầng CNTT và Viễn thôngError! Bookmark not defined 1.4.2. Tính pháp lý của việc triển khai ứng dụng thương mại đi độngError! Bookm 1.4.3. Mô hình kinh doanh ...................... Error! Bookmark not defined. 1.4. 4. Yếu tố riêng tư và bảo mật ........... Error! Bookmark not defined. 1.4.5. Hành vi khách hàng ...................... Error! Bookmark not defined. 1.4.6. Bộ máy tổ chức và chất lượng nguồn nhân lựcError! Bookmark not defined 1.5. Kinh nghiệm của một số doanh nghiệp quốc tế trong việc triển khai các ứng dụng di động ................................ Error! Bookmark not defined. CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUError! Bookmark not defined. 2.1. Phƣơng pháp nghiên cứu ................... Error! Bookmark not defined. 2.1.1. Phương pháp phân tích tổng hợp . Error! Bookmark not defined. 2.1.2. Phương pháp nghiên cứu định tínhError! Bookmark not defined. 2.2. Quy trình triển khai nghiên cứu ......... Error! Bookmark not defined. CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG ỨNG DỤNG THUƠNG MẠI DI DỘNG TẠI TỔNG CÔNG TY VIỄN THÔNG QUÂN ĐỘIError! Bookmark not defined. 3.1. Giới thiệu tổng quan về Tổng Công ty Viễn thông Quân độiError! Bookmark n 3.1.1. Khái quát về lịch sử hình thành và phát triển của ViettelError! Bookmark n 3.1.2. Chức năng, nhiệm vụ .................... Error! Bookmark not defined. 3.1.3. Kết quả hoạt động kinh doanh của Tổng Công ty Viễn thông Quân đội giai đoạn 2012 – 2014 ............ Error! Bookmark not defined. 3.2. Thực trạng ứng dụng thƣơng mại di động tại Tổng Công ty Viễn thông Quân đội .......................................... Error! Bookmark not defined. 3.2.1. Ứng dụng dịch vụ Giải trí ............. Error! Bookmark not defined. 3.2.2. Ứng dụng Tài chính, ngân hàng trên di độngError! Bookmark not defined. 3.2.3. Ứng dụng chuyển tiền qua điện thoại di độngError! Bookmark not defined. 3.2.4. Ứng dụng dịch vụ bán lẻ: http://shop. viettel. vnError! Bookmark not defin 3.2.5. Dịch vụ giám sát, chống trộm xe (smart motor)Error! Bookmark not define 3.2.6. Dịch vụ y tế, giáo dục .................. Error! Bookmark not defined. 3.3.7. Dịch vụ quảng cáo ........................ Error! Bookmark not defined. 3.3. Đánh giá thực trạng thƣơng mại di động tại Tổng Công ty Viễn thông Quân đội .................................................... Error! Bookmark not defined. 3.3.1. Ưu điểm ......................................... Error! Bookmark not defined. 3.3.2. Hạn chế ......................................... Error! Bookmark not defined. 3.3.3. Nguyên nhân của hạn chế ............. Error! Bookmark not defined. CHƢƠNG 4: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM PHÁT TRIỂN ỨNG DỤNG THƢƠNG MẠI DI ĐỘNG TẠI TỔNG CÔNG TY VIỄN THÔNG QUÂN ĐỘI TRONG THỜI GIAN TỚI ...................... Error! Bookmark not defined. 4.1. Xu thế phát triến ứng dụng thƣơng mại di động ở Việt Nam trong thời gian tới....................................................... Error! Bookmark not defined. 4 2. Một số giải pháp chủ yếu nhằm phát triển thƣơng mại di động ở Tổng Công ty Viễn thông Quân đội trong thời gian tới.Error! Bookmark not defined. 4.2.1. Xây dựng và phát triển hạ tầng viễn thông, công nghệ thông tinError! Book 4. 2. 2. Hoàn thiện môi trường pháp lý và tiêu chuẩn cho thương mại di động ......................................................... Error! Bookmark not defined. 4.2.3. Đào tạo, bổ sung nguồn nhân lực cho thương mại di độngError! Bookmark 4.2.4. Đảm bảo an toàn, an ninh cho các giao dịch và hệ thống thương ứng dụng thương mại di động. ................ Error! Bookmark not defined. 4.2.5. Phát triến ứng dụng thương mại di động dựa trên sự mở rộng hợp tác trong nước và quốc tế ................ Error! Bookmark not defined. 4.2.6. Nâng cao nhận thức của khách hàng về các lợi ích của thương mại di động.............................................. Error! Bookmark not defined. 4.2.7. Xây dựng mô hình kinh doanh hợp lý và quy trình phát triển kiểm soát dịch vụ ứng dụng thương mại di đôngError! Bookmark not defined. KẾT LUẬN ..................................................... Error! Bookmark not defined. TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................. 1 DANH MỤC CÁC CHỮ VIÊT TẮT TT Chữ viết tắt Nội dung 1 APEC Diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dƣơng 2 ASEAN Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á 3 B2B Thƣơng mại di động giữa các doanh nghiệp 4 B2C Thƣơng mại di động giữa doanh nghiệp và ngƣời tiêu dùng 5 B2G Thƣơng mại di động giữa doanh nghiệp và chính phủ 6 C2C Thƣơng mại di động giữa cá nhân và cá nhân 7 CNTT Công nghệ thông tin 8 CSP Nhà cung cấp dịch vụ, Nội dung 9 EVFTA Hiệp định Thƣơng mại Tự do Việt Nam-EU 10 IDC Tập đoàn dữ liệu quốc tế 11 ISP Nhà cung cấp dịch vụ Internet 12 ITU Liên minh viễn thông quốc tế 13 M2M Thƣơng mại di động giữa máy và máy 14 OECD Tổ chức hợp tác kinh tế và phát triển 15 SWIFT Hội viễn thông tài chính liên ngân hàng quốc tế 16 TMDĐ Thƣơng mại di động 17 TMĐT Thƣơng mại điện tử 18 TPP Hiệp định đối tác chiến lƣợc xuyên Thái Bình Dƣơng 19 UNCTAD Hội nghị của Liên hợp quốc về Thƣơng mại và Phát triển 20 VCCI Phòng Thƣơng mại và Công nghiệp Việt Nam 21 Viettel Telecom Tổng Công ty Viễn thông Quân đội 22 WB Ngân hàng Thế giới 23 WIPO Tổ chức sở hữu trí tuệ thế giới 24 WTO Tổ chức thƣơng mại thế giới i DANH MỤC BẢNG, BIỂU Stt Bảng Nội dung Trang 1 Bảng 1. 1 Các loại ứng dụng chính của thƣơng mại di động 19 Kết quả kinh doanh của Viettel giai đoạn 2012 – 2 Bảng 3. 1 49 2014 ii DANH MỤC HÌNH, SƠ ĐỒ Stt Hình Nội dung Trang Sự chuyển đổi từ thƣơng mại truyền thống sang thƣơng 1 Hình 1. 1 10 mại di động Sự kết hợp ba đặc tính tạo không gian thƣơng mại di 2 Hình 1. 2 14 động 3 Hình 1. 3 Khung hệ thống của thƣơng mại di động 22 Mô hình tham gia của các nhà cung cấp trong ứng dụng 4 Hình 1. 4 23 thƣơng mại di động 5 Hình 1. 5 Mô hình kinh doanh tổng quan của thƣơng mại di động 28 6 Hình 1. 6 Mô hình chuỗi giá trị trong ứng dụng TMDĐ 28 7 Hình 2. 1 Các bƣớc thực hiện phƣơng pháp phân tích tổng hợp 38 8 Hình 2. 2 Các bƣớc thực hiện nghiên cứu định tính 40 9 Hình 2. 3 Quy trình nghiên cứu của luận văn 42 Số lƣợng thuê bao và thuê bao 3G của Viettel Telecom 10 Hình 3. 1 51 qua 4 năm 11 Hình 3. 2 Lƣu lƣợng tiêu dùng dữ liệu di động 52 12 Hình 3. 3 Số lƣợng dịch vụ và thuê bao của Viettel Telecom 53 13 Hình 3. 4 Doanh thu dịch vụ giải trí tại Viettel Telecom 54 Số lƣợng ngân hàng triển khai trên di động Viettel 14 Hình 3. 5 55 Telecom iii Doanh thu dịch vụ thanh toán hóa đơn tại Viettel 15 Hình 3. 6 56 Telecom năm 2014 Dùng BankPlus để chuyển tiền qua điện thoại mà 16 Hình 3. 7 56 không cần có Internet Số tiền giao dịch chuyển khoản và tiền mặt - dịch vụ 17 Hình 3. 8 57 chuyển tiền tại Viettel Telecom Smart Motor - Dịch vụ chống trộm và giám sát thông 18 Hình 3. 9 58 minh 19 Hình 3. 10 MyDoctor - dịch vụ tƣ vấn và chăm sóc sức khỏe 61 20 Hình 3. 11 Doanh thu dịch vụ quảng cáo tại Viettel Telecom 62 iv