BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM NGHỆ THUẬT TRUNG ƢƠNG THÁI ĐÌNH DŨNG DẠY HỌC TÁC PHẨM VIỆT NAM VIẾT CHO ĐÀN PHÍM ĐIỆN TỬ BẬC ĐẠI HỌC SƢ PHẠM ÂM NHẠC LUẬN ÁN TIẾN SĨ LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC ÂM NHẠC Khóa 1 (2015 - 2018) Hà Nội, 2020 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM NGHỆ THUẬT TRUNG ƢƠNG THÁI ĐÌNH DŨNG DẠY HỌC TÁC PHẨM VIỆT NAM VIẾT CHO ĐÀN PHÍM ĐIỆN TỬ BẬC ĐẠI HỌC SƢ PHẠM ÂM NHẠC LUẬN ÁN TIẾN SĨ Chuyên ngành: Lý luận và phƣơng pháp dạy học Âm nhạc Mã số: 9140111 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Tạ Quang Đông Hà Nội, 2020 LỜI CAM ĐOAN T i xin m o n yl ng tr nh nghi n ứu ủ ri ng t i C kết quả nghiên cứu và các kết luận trong luận n n y l trung thực, không sao chép từ bất kỳ một nguồn n o v dƣới bất kỳ hình thức nào. Việc tham khảo các nguồn tài liệu ã ƣợc thực hiện trích dẫn và ghi nguồn tài liệu tham khảo úng quy ịnh. Hà Nội, ngày tháng năm 2020 Tác giả luận án Thái Đình Dũng DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT BGD&ĐT Bộ Gi o dụ v Đ o tạo BVHTT&DL Bộ Văn hó , Thể th o v Du lị h CĐSP C o ẳng Sƣ phạm ĐH Đại họ ĐHSP Đại họ Sƣ phạm ĐPĐT Đ n phím iện tử GV Giảng vi n GDQP Gi o dụ Quố phòng GS Gi o sƣ HSSV Họ sinh sinh vi n HVAN Họ viện Âm nhạ HVANQG Họ viện Âm nhạ Quố gi NCS Nghi n ứu sinh Nxb Nh xuất bản PGS Phó Gi o sƣ ThS Thạ sĩ Tp.HCM Th nh phố Hồ Chí Minh TS Tiến sĩ TSKH Tiến sĩ Kho họ Tr Trang THCS Trung họ ơ sở THPT Trung họ phổ th ng TW Trung ƣơng UBND Ủy b n nh n d n VHNT Văn hó Nghệ thuật MỤC LỤC MỞ ĐẦU ................................................................................................................... 1 Chƣơng 1: TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN ............................. 7 1 1 Tổng qu n nghi n ứu ......................................................................................... 7 1 1 1 Gi o tr nh n phím iện tử ƣợ sử dụng trong ơ sở o tạo Sƣ phạm Âm nhạ ở Việt N m .................................................................................................. 7 1 1 2 Một số luận văn nghi n ứu n ng o hất lƣợng giảng dạy n phím iện tử 10 1 1 3 Đ nh gi t nh h nh nghi n ứu ........................................................................ 14 1.2. Một số kh i niệm li n qu n ến ề t i luận n.................................................... 21 1 2 1 Phƣơng ph p dạy họ ...................................................................................... 21 1 2 2 Đ n phím iện tử ............................................................................................ 22 1 2 3 Phƣơng ph p dạy họ n phím iện từ .......................................................... 24 1 2 4 Đại họ Sƣ phạm Âm nhạ ............................................................................. 24 1 2 5 T phẩm Việt N m ........................................................................................ 25 1 3 Lị h sử xuất hiện ủ n phím iện tử tại Việt N m v những ặ iểm ơ bản về tính năng .............................................................................................................. 26 1 3 1 Sự du nhập ủ n phím iện tử v o Việt N m ............................................. 26 1 3 2 Những ặ iểm ơ bản ủ n phím iện tử ................................................. 29 1.4. Thự trạng dạy họ n phím iện tử tại ơ sở o tạo Đại họ Sƣ phạm Âm nhạ ................................................................................................................... 31 1 4 1 Kh i qu t về b ơ sở o tạo Đại họ Sƣ phạm Âm nhạ .............................. 32 1 4 2 Đặ iểm sinh vi n ......................................................................................... 35 1 4 3 Đội ngũ giảng vi n.......................................................................................... 38 1 4 4 Chƣơng tr nh m n Đ n phím iện tử............................................................... 39 1 4 5 Sử dụng gi o tr nh trong dạy họ n phím iện tử ......................................... 43 1 4 6 Đ nh gi thự trạng......................................................................................... 46 1.5. Nguy n nh n ủ những hạn hế trong dạy họ n phím iện tử ...................... 46 Tiểu kết hƣơng 1 ..................................................................................................... 50 Chƣơng 2: ĐẶC ĐIỂM VỀ KỸ THUẬT VÀ ÂM NHẠC CỦA TÁC PHẨM VIỆT NAM VIẾT CHO ĐÀN PHÍM ĐIỆN TỬ................................................................. 52 2 1 Một số t giả, t phẩm ti u biểu ...................................................................... 52 2 2 Một số ặ trƣng trong x y dựng t phẩm Việt N m ho n phím iện tử ...... 56 2 2 1 H nh thứ x y dựng t phẩm ......................................................................... 57 2 2 2 Phƣơng ph p x y dựng t phẩm .................................................................... 61 2 2 3 Lự họn hất liệu m nhạ ủ t phẩm ho n phím iện tử ..................... 68 2 3 Những ƣu iểm v hạn hế ủ t phẩm Việt N m viết ho n phím iện tử .. 83 2 3 1 Những ƣu iểm ............................................................................................... 84 2 3 2 Một số hạn hế................................................................................................ 84 2.4. V i trò, vị trí ủ t phẩm Việt N m viết ho n phím iện tử trong hƣơng tr nh o tạo Đại họ Sƣ phạm Âm nhạ .................................................................. 85 2 4 1 V i trò về gi o dụ thẩm mỹ v tính d n tộ ................................................... 85 2 4 2 Vị trí t phẩm Việt N m trong hƣơng tr nh o tạo ............................... 86 2.4.3. Giúp sinh viên nhanh chóng tiếp thu kiến thứ ................................................ 86 2 4 4 Tăng ƣờng khả năng l m quen với th ng m truyền thống ............................ 87 Tiểu kết hƣơng 2 ..................................................................................................... 87 Chƣơng 3: NÂNG CAO HIỆU QUẢ DẠY HỌC TÁC PHẨM VIỆT NAM TRÊN ĐÀN PHÍM ĐIỆN TỬ ............................................................................................. 89 3.1. Nâng cao hiệu quả xử lý t phẩm Việt N m trong dạy họ n phím iện tử .... 89 3 1 1 Đối với t phẩm Việt N m huyển bi n .................................................. 92 3 1 2 Đối với t phẩm ho thiếu nhi ................................................................. 93 3 1 3 Đối với l n iệu, b i bản d n ................................................................ 97 3 1 4 Đối với t phẩm mới m ng m hƣởng d n gian ....................................... 99 3 1 5 Trong t phẩm kh .............................................................................. 102 3 2 N ng o hiệu quả về kỹ thuật diễn tấu trong dạy họ t phẩm Việt N m 105 3 2 1 Hƣớng dẫn thể hiện gi i iệu, nhịp iệu v tiết tấu........................................ 105 3 2 2 Diễn tấu loại th ng m v hò th nh ....................................................... 108 3 2 3 Kỹ thuật hạy ngón ....................................................................................... 110 3 2 4 Kỹ thuật Pit h bend, luyến v l y.................................................................. 111 3 3 Đề xuất bổ sung một số t phẩm Việt N m v o hƣơng tr nh n phím iện tử bắt buộ , bậ Đại họ Sƣ phạm Âm nhạ ................................................................ 114 3 3 1 Tầm qu n trọng ủ việ ƣ t phẩm Việt N m v o hƣơng tr nh bắt buộ 114 3 3 2 Ph n bổ ụ thể ho từng tín hỉ (họ phần) dự v o kỹ năng y u ầu ............ 115 3 4 Chuyển soạn một số t phẩm Việt N m ứng dụng trong dạy họ n phím iện tử ho sinh vi n Đại họ Sƣ phạm Âm nhạ .................................................... 117 3 4 1 Những ti u hí, nguy n tắ v thủ ph p huyển soạn .................................... 117 3 4 2 Thự h nh huyển soạn................................................................................. 119 3 5 Thự nghiệm sƣ phạm ..................................................................................... 132 3 5 1 D nh s h sinh vi n, kế hoạ h b i giảng v gi o n thự nghiệm .................. 132 3 5 2 Kế hoạ h thự nghiệm .................................................................................. 133 3 5 3 Tổ hứ thự nghiệm .................................................................................... 134 3 5 4 Kết quả thự nghiệm ..................................................................................... 136 Tiểu kết hƣơng 3 ................................................................................................... 139 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................................................ 142 TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................147 PHỤ LỤC .............................................................................................................158 DANH MỤC BẢNG BIỂU Tên bảng Nội Dung Trang Kết quả điều tra việc sử dụng đàn phím điện tử Bảng 1.1 của sinh viên Đại học Sư phạm Âm nhạc trước 35 khi vào trường Kết quả điều tra sinh viên đang học đàn phím Bảng 1.2 37 điện tử bậc Đại học Sư phạm Âm nhạc Số lượng và trình độ chuyên môn của đội ngũ Bảng 1.3 giảng viên, môn Đàn phím điện tử tại ba cơ sở 38 đào tạo Đại học Sư phạm Âm nhạc Tỉ lệ % của khung chương trình đào tạo Đại học Bảng 1.4 39 Sư phạm Âm nhạc 1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Đ n phím iện tử l một trong những loại nhạ ụ rất th ng dụng, kh ng hỉ tr n s n khấu huy n nghiệp h y m ng tính xã hội hó om òn ƣợ p dụng rộng rãi trong dạy họ m nhạ ở trƣờng phổ th ng Với những tính năng dạng, phong phú, lợi thế về trọng lƣợng v h nh thứ (nhỏ, nhẹ), ó thể m phỏng ƣợ nhiều tiếng nhạ ụ ủ m nhạ phƣơng T y ũng nhƣ ở Việt N m v tiện dụng trong sử dụng tiết tấu, hò th nh, dị h giọng… C y n òn ó thể hơi ộ tấu h y hò tấu với nhiều loại nhạ ụ kh nh u ũng nhƣ ho n th nh tốt v i trò ệm th nh nhạ Đặ biệt, ĐPĐT vẫn ó khả năng thể hiện ƣợ nội dung t phẩm huyển soạn từ khú , b i bản d n hoặ t phẩm ƣợ s ng t dự tr n hất liệu m nhạ d n gi n truyền thống Việt N m Bởi vậy, y n ƣợ ón nhận, y u mến v hiếm ƣợ nhiều ƣu thế trong hoạt ộng VHNT huy n nghiệp, kh ng huy n nghiệp ũng nhƣ bổ trợ việ dạy họ m nhạ ở nƣớ t Từ năm 1996 khi Bộ GD&ĐT mở mã ng nh o tạo bậ ĐHSP Âm nhạ [94], từ ó giảng dạy m n ĐPĐT ã trở th nh một trong những m n họ qu n trọng ủ sinh vi n ng nh Sƣ phạm Âm nhạ tại Việt N m ĐPĐT ã ph t huy v i trò ần thiết trong việ hỗ trợ ho việ giảng dạy m n Âm nhạ nhƣ: Tập ọ nhạ , Họ h t hoặ bổ trợ hoạt ộng ngoại khó V vậy, hiện n y hầu nhƣ ơ sở o tạo ội ngũ gi o vi n m nhạ phổ th ng ều sắp xếp hƣơng tr nh dạy họ ĐPĐT l m n họ bắt buộ Trong hệ thống gi o dụ , trƣớ y m n Âm nhạ ƣợ ƣ v o giảng dạy ở bậ Mầm non S u ó, Bộ GD&ĐT x ịnh ƣợ v i trò qu n trọng ủ m nhạ trong ời sống v ối với nh n h ủ họ sinh n n năm 2002 hính thứ ƣ m n Âm nhạ v o dạy họ từ bậ Mầm non ến Tiểu họ v THCS (hết họ kỳ I, lớp 9) Với tƣ h l m n họ nghệ thuật, theo hƣơng 2 tr nh mới về gi o dụ phổ th ng, m n Âm nhạ sẽ ƣợ p dụng v o dạy họ tại trƣờng THPT trong thời gi n 2019 – 2020. Với những nhu ầu thự tế òi hỏi ủ xã hội, dạy họ m n ĐPĐT ho sinh vi n ĐHSP Âm nhạ trong gi i oạn mới ó ý nghĩ qu n trọng Mặ dù ã ạt ƣợ một số th nh tựu nhất ịnh ở nhiều lĩnh vự , tuy nhi n vẫn òn một số hạn hế nhƣ: Chƣơng tr nh, gi o tr nh m n ĐPĐT khi p dụng v o dạy họ tại Việt N m vẫn òn một số iểm hƣ phù hợp với iều kiện thự tế, sự tiếp thu b i bản vẫn òn nghi ng nhiều về phƣơng ph p dạy họ ho Pi no Những ti u hí nh gi hất lƣợng hƣ ƣợ thống nhất ũng phần n o ảnh hƣởng ến việ kiểm tr nh gi kết quả họ tập ủ sinh vi n Về số lƣợng: t phẩm Việt N m viết ho ĐPĐT ũng kh nhiều Tuy nhi n, những t phẩm ạt hất lƣợng nhƣ t phẩm nƣớ ngo i vẫn òn khi m tốn Việ ó ít t phẩm Việt N m hất lƣợng l m ho giảng vi n v sinh vi n kh ng ó nhiều lự họn ể dạy v họ ũng nhƣ diễn tấu Về h nh thứ : những t phẩm Việt N m òn hạn hế về h nh thứ C t phẩm hủ yếu dự tr n khú h y b i bản d n ể huyển soạn, ít ó những t phẩm s ng t d nh ri ng ho ĐPĐT V vậy, việ p dụng kỹ thuật hƣ phù hợp, ó những t phẩm huyển soạn theo hƣớng p kỹ thuật với vòng hò th nh, nhịp iệu, tiết tấu ũng nhƣ ƣờng nét gi i iệu trong t phẩm gố , n n i khi ó những kỹ thuật phứ tạp, gò bó, kh ng thể hiện rõ nội dung ủ t phẩm Nhằm n ng o hất lƣợng gi o dụ m nhạ , ổi mới phƣơng ph p dạy họ trong ơ sở o tạo ng nh Sƣ phạm Âm nhạ , bậ Đại họ , hệ hính quy tại Việt N m hiện n y: ần phải khắ phụ những hạn hế òn tồn tại trong dạy họ m n ĐPĐT, m ụ thể l dạy họ t phẩm Việt N m Ngoài r , ần t m hiểu, nghi n ứu v ƣ r phƣơng ph p giảng dạy phù hợp, từ ó x y dựng bƣớ dạy họ m ng tính kho họ , hợp lý 3 Đặ biệt từ khi Bộ GD&ĐT b n h nh v ng bố "Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể". Trong hƣơng tr nh ó quy ịnh lại nội dung, h nh thứ o tạo, ấp họ từ Tiểu họ ho ến THPT mỗi năm họ sinh ƣợ họ 70 tiết về gi o dụ nghệ thuật Để p ứng ƣợ nội dung hƣơng tr nh ổi mới ó, ơ sở o tạo gi o vi n nghệ thuật ần phải ó những ổi mới về tƣ duy dạy họ , ải tiến hƣơng tr nh, bổ sung t phẩm Việt N m v o gi o tr nh… Do ó, việ o tạo ội ngũ gi o vi n m nhạ ho trƣờng phổ th ng l một vấn ề ần phải tập trung ổi mới ối với những ngƣời l m ng t quản lý, giảng dạy trong hệ thống gi o dục. Xuất ph t từ sự ần thiết ủ thự tiễn tr n, những vấn ề m húng t i ề ập trong luận n m ng tính thời sự, ấp thiết v ần ƣợ nghi n ứu ể phụ vụ ho nhu ầu ổi mới Ngo i r , húng t i ũng mong muốn ƣợ góp phần v o việ t m hiểu thự tế về t nh h nh dạy họ ĐPĐT ho sinh vi n ĐHSP Âm nhạ , ể qu ó góp ý x y dựng những hƣơng tr nh, phƣơng ph p dạy họ mới ạt hiệu quả o Chính v những lý do ó, húng t i họn: “Dạy học tác phẩm Việt Nam viết cho đàn phím điện tử bậc Đại học Sư phạm Âm nhạc” l m ề t i ho luận n 2. Giả thuyết khoa học Nếu p dụng ƣợ t phẩm Việt N m v o hƣơng tr nh dạy họ m n ĐPĐT bắt buộ ối với sinh viên ĐHSP Âm nhạ , th : Nghi n ứ ủ luận n sẽ góp phần n ng o hất lƣợng trong dạy họ m n ĐPĐT ho sinh viên ĐHSP Âm nhạ . Góp phần l m s ng tỏ một số kh i niệm thuật ngữ li n qu n ến kỹ thuật Pit h bend, luyến, l y nhằm giúp sinh vi n lĩnh hội ặ trƣng ủ t phẩm Việt N m Đồng thời, ƣ r biện ph p rèn luyện kỹ thuật xử lý t phẩm Việt N m tr n ĐPĐT một h i u luyện Hy vọng sẽ ph t huy ƣợ khả năng ệm h t ũng nhƣ kỹ năng phụ vụ hoạt ộng ngoại khó trong qu tr nh họ tập m n ĐPĐT 4 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu Nghi n ứu, khảo s t nh gi thự trạng dạy họ t phẩm Việt N m viết ho ĐPĐT ng nh ĐHSP Âm nhạ X y dựng giải ph p phù hợp, m ng tính thự tiễn, nhằm n ng o hiệu quả dạy họ t phẩm Việt N m tr n ĐPĐT Đề xuất một số phƣơng ph p nhƣ: phƣơng ph p giảng dạy, phƣơng ph p họ tập, phƣơng ph p kiểm tr , nh gi ũng nhƣ s ng t , huyển soạn t phẩm Việt N m ho ĐPĐT, p dụng trong dạy họ m n ĐPĐT ho sinh vi n ĐHSP Âm nhạ hính quy tại Việt N m 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Nghi n ứu, ph n tí h t phẩm Việt N m viết ho ĐPĐT về kỹ thuật v h diễn tấu Nghi n ứu về thự trạng dạy v họ m n ĐPĐT, ng nh ĐHSP Âm nhạ ở Việt N m l m ơ sở thự tiễn ho ề t i Đề xuất giải ph p dạy họ t phẩm Việt N m trong m n ĐPĐT, ng nh ĐHSP Âm nhạ 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Kh h thể nghi n ứu hính l hoạt ộng dạy họ ĐPĐT ho sinh vi n ĐHSP Âm nhạ th ng qu t phẩm Việt N m Đối tƣợng nghi n ứu m húng t i hƣớng ến l những vấn ề li n qu n ến o tạo ĐHSP Âm nhạ nhƣ ấu trú hƣơng tr nh, nội dung gi o tr nh, phƣơng ph p giảng dạy, phƣơng ph p họ tập, kiểm tr nh gi v p dụng t phẩm Việt N m v o dạy họ bộ m n ĐPĐT ho sinh vi n ĐHSP Âm nhạ hính quy tại Việt N m 5 4.2. Phạm vi nghiên cứu Phạm vi nghi n ứu ủ ềt il t phẩm Việt N m trong dạy họ ĐPĐT, ng nh Sƣ phạm Âm nhạ , bậ Đại họ , hệ hính quy tại Việt N m Đ nh gi thự trạng v phạm vi khảo s t sƣ phạm ối với m n ĐPĐT ủ b ơ sở o tạo ĐHSP Âm nhạ gồm: trƣờng ĐHSP Nghệ thuật TW, HVAN Huế v ĐH S i Gòn Phạm vi thự nghiệm sƣ phạm ƣợ tiến h nh trong qu tr nh dạy họ ĐPĐT ho sinh vi n ĐHSP Âm nhạ tại HVAN Huế Thời gi n nghi n ứu: từ th ng 8 năm 2015 ến th ng 8 năm 2018 5. Phƣơng pháp nghiên cứu Phương pháp nghiên cứu tài liệu: trong qu tr nh nghi n ứu, húng t i ã th m khảo, nghi n ứu luận n, luận văn, tƣ liệu, s h, t phẩm ĐPĐT ủ thế giới v Việt N m Phương pháp tổng hợp, phân tích và so sánh: ể nh gi tƣ liệu, t i liệu về những vấn ề li n qu n ến ề t i nhằm h nh th nh ơ sở lý luận ho luận n Phương pháp điều tra, khảo sát: húng t i sử dụng phƣơng ph p n y ể iều tr , khảo s t thự tế, phỏng vấn huy n gi , dự giờ giảng dạy ũng nhƣ nghi n ứu thự trạng m i trƣờng o tạo ĐHSP Âm nhạ ở Việt N m nói hung v hủ yếu khảo s t ở trƣờng ĐHSP Nghệ thuật TW, HVAN Huế, ĐH S i Gòn Từ ó, ó ơ sở ể tiến h nh thự nghiệm sƣ phạm tại HVAN Huế Phương pháp thực nghiệm sư phạm: húng t i dùng phƣơng ph p n y ể thự nghiệm những phƣơng ph p giảng dạy mới, t phẩm huyển soạn theo hƣớng mới, qu ó nh gi những phƣơng ph p giảng dạy ƣợ ề xuất ể kiểm tr tính khả thi v hiệu quả thự tế ủ phƣơng ph p n y Phương pháp thống kê toán học: húng t i sử dụng phƣơng ph p thống k to n họ ể xử lý kết quả khảo s t v thự nghiệm sƣ phạm Qu ó, ó thể kiểm ịnh giả thuyết thống k v nh gi sự kh biệt trong kết quả dạy họ ủ h i nhóm thự nghiệm v ối hứng 6 6. Đóng góp của luận án Luận n ó tính ứng dụng về mặt lý luận v thự tiễn trong dạy họ t phẩm Việt N m ủ m n ĐPĐT ho sinh vi n ĐHSP Âm nhạ Đồng thời, kết quả nghi n ứu ủ luận n ó thể l m t i liệu th m khảo ho việ dạy họ ĐPĐT ủ ơ sở o tạo ng nh Sƣ phạm Âm nhạ tại Việt N m Nghi n ứu những t phẩm Việt N m viết ho ĐPĐT, tổng hợp th nh những ti u hí trong huyển soạn, s ng t v ung ấp dữ liệu ho giảng vi n ũng nhƣ sinh vi n trong việ dạy v họ , góp phần l m gi u kho t ng t phẩm Việt N m ủ m n ĐPĐT Bổ sung một số vấn ề về phƣơng ph p giảng dạy t phẩm Việt N m ho gi o tr nh m n ĐPĐT, ng nh Sƣ phạm Âm nhạ , bậ Đại họ , hệ hính quy tại Việt N m… ể n ng o hất lƣợng o tạo m n ĐPĐT 7. Bố cục của luận án Ngo i phần Mở ầu (06 tr ng), Kết luận (05 tr ng), T i liệu th m khảo (10 trang), Phụ lụ (145 tr ng), Luận n ó ấu trú 3 hƣơng: Chương 1: Tổng quan nghiên cứu và cơ sở lý luận Chương 2: Đặc điểm về kỹ thuật và âm nhạc của tác phẩm Việt Nam viết cho đàn phím điện tử Chương 3: Nâng cao hiệu quả dạy học tác phẩm Việt Nam trên đàn phím điện tử. 7 Chƣơng 1 TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN 1.1. Tổng quan nghiên cứu 1.1.1. Giáo trình đàn phím điện tử được sử dụng trong các cơ sở đào tạo Sư phạm Âm nhạc ở Việt Nam Ở Việt N m, ho ến thời iểm n y hƣ ó một ng tr nh huy n khảo n o về lĩnh vự t phẩm Việt N m d nh ri ng ho ĐPĐT trong o tạo ĐHSP Âm nhạ Từ những năm 75 ủ thế kỷ XX, trong ơ sở o tạo m nhạ ở Việt N m ó sử dụng một số gi o tr nh ĐPĐT ủ nƣớ ngo i ƣợ dị h r tiếng Việt hoặ do t giả Việt N m bi n soạn, huyển soạn từ khú , b i bản d n h y t phẩm khí nhạ nƣớ ngo i… Trong uốn Hướng dẫn dạy và học đàn Organ, tập 2 [83] ƣợ dùng ể giảng dạy tại trƣờng CĐSP Nhạ – Họ TW, t giả Xu n Tứ hi l m năm phần Trong ó: phần I gồm 36 t phẩm Việt N m; phần II gồm 16 t phẩm nƣớ ngo i; phần III gồm 15 b i kỹ thuật Etude; phần IV gồm 8 b i bổ trợ kỹ thuật; phần V gồm mẫu hƣớng dẫn luyện g m, hợp m rải Đ y l uốn s h tổng hợp ầy ủ kỹ thuật, dạng thể loại d nh ho ĐPĐT Phần lớn nội dung l t phẩm Việt N m ƣợ t giả s ng t hoặ huyển soạn, bi n soạn từ b id n , khú ho ĐPĐT Một số t phẩm ó h m lƣợng nghệ thuật o v kỹ thuật khó, p ứng một phần nhu ầu dạy và họ ối với giảng vi n, sinh vi n ng nh Sƣ phạm Âm nhạ Tuy nhi n, t phẩm Việt N m nếu ƣợ sắp xếp theo tr nh tự từ dễ ến khó v ƣợ ph n hi theo từng năm họ sẽ thuận lợi hơn ho giảng vi n ũng nhƣ sinh vi n khi họn b i Trong qu tr nh l m luận n húng t i sẽ họn lọ một số t phẩm trong gi o tr nh n y ể th m khảo v ề xuất ƣ v o hƣơng tr nh dạy họ bắt buộ ủ m n ĐPĐT, bậ ĐHSP Âm nhạ 8 Tại uốn Giáo trình cơ sở đàn Organ, bậc Đại học – ngành Sư phạm Âm nhạc ủ H M i Hƣơng v Trần Hữu Việt [43] l uốn gi o tr nh viết hi tiết về nội dung hƣơng tr nh, thời lƣợng họ phần v kỹ thuật dạy họ ĐPĐT dùng ho ối tƣợng l sinh vi n ĐHSP Âm nhạ – HVAN Huế Tuy nhi n, uốn gi o tr nh ó phần thi n về kỹ thuật Pi no v hủ yếu sử dụng t phẩm nƣớ ngo i Với uốn Tài liệu Keyyboard dùng cho năm thứ nhất hệ ĐHSP Âm nhạc [67] (2011 – t i liệu lƣu h nh nội bộ), do tập thể giảng vi n m n ĐPĐT trƣờng ĐHSP Nghệ thuật TW bi n soạn, ã tổng hợp v tr nh b y trong bốn nội dung hính gồm: 11 b i luyện ngón; hợp m, hợp m rải v g m từ 0 – 6 dấu hó ; 22 b i luyện kỹ thuật (Etude); 66 tiểu phẩm, t phẩm lớn nhỏ viết ho n ĐPĐT v Pi no Đ y l uốn gi o tr nh kh ầy ủ, hi tiết v phù hợp với ối tƣợng sinh vi n ĐHSP Âm nhạ Tuy nhi n, nếu ó uốn d nh ho năm thứ h i, thứ b , thứ tƣ v bổ sung t phẩm Việt N m trong hƣơng tr nh gi o dụ m nhạ phổ th ng v o gi o tr nh sẽ hiệu quả hơn Trong luận n húng t i sẽ th m khảo ể ề xuất bổ sung một số t phẩm Việt N m v o hƣơng tr nh bắt buộ Cuốn Giáo trình soạn đệm đàn Organ (2012) ủ Đo n Phƣơng Hải [29] l gi o tr nh viết về phƣơng ph p soạn ệm v kỹ thuật ệm n Org n dùng ho ối tƣợng l sinh vi n ĐHSP Âm nhạ – HVAN Huế Cuốn gi o tr nh hú trọng kỹ năng ệm h t, b i mẫu trong gi o tr nh hủ yếu l khú Việt N m n n phần n o p ứng nhu ầu ho sinh vi n ng nh ĐHSP Âm nhạ Tuy nhi n, phần nội dung khú thiếu nhi trong ph n m n Họ h t ở Tiểu họ v THCS ủ hƣơng tr nh gi o dụ m nhạ phổ th ng vẫn hƣ ầy ủ Nếu t giả ph n hi theo từng khối lớp v tr nh ộ sinh vi n theo năm họ th uốn gi o tr nh sẽ ạt hiệu quả hơn Trong luận n húng t i sẽ th m khảo một số mẫu soạn ệm ủ gi o tr nh ể so s nh v p dụng trong phần huyển soạn t phẩm Việt N m 9 Tuyển tập Độc tấu trên đàn Organ Keyboard (2007), tập 1, 2, 3, 4, Nxb Trẻ ủ L Vũ v Qu ng Đạt [99]. Trong ó, tập 1 gồm 11 t phẩm Việt N m v 33 t phẩm nƣớ ngo i; tập 2 gồm 7 t phẩm Việt N m v 21 t phẩm nƣớ ngo i; tập 3 gồm 2 t phẩm Việt N m v 18 t phẩm nƣớ ngo i; tập 4 gồm 10 t phẩm Việt N m v 13 t phẩm nƣớ ngo i Đây là tuyển tập t phẩm ộ tấu d nh ho ĐPĐT ƣợ giảng vi n v sinh vi n ng nh ĐHSP Âm nhạ tr n ả nƣớ th m khảo nhiều nhất Tuy nhi n, với 4 tập l 115 t phẩm nhƣng hỉ ó 30 t phẩm Việt N m l qu khi m tốn C h sắp xếp hƣ logi từ dễ ến khó, hoặ một số t phẩm hƣ ạt y u ầu tr nh ộ ĐHSP Âm nhạ Trong luận n húng t i ó sử dụng một số t phẩm Việt N m ủ tuyển tập n y ể nh gi nhận xét ũng nhƣ ph n tí h v p dụng v o dạy họ ĐPĐT ho sinh vi n ĐHSP Âm nhạ Một số tuyển tập về phƣơng ph p tự họ ĐPĐT do một số t giả Việt N m bi n soạn nhƣ: Những tác phẩm chọn lọc cho đàn Organ Keyboard (1996), tập 1, Nxb Âm nhạ ủ Việt Th nh [86]; Tuyển tập tác phẩm Việt Nam soạn cho Đàn phím điện tử (1997), Nhạ viện H Nội ủ Xu n Tùng v Lƣu Minh [81]; Các tác phẩm độc tấu soạn cho đàn phím điện tử (2002), tập 1, 2, 3, Trƣờng Âm nhạ Suối Nhạ , Tp Hồ Chí Minh ủ Kim B nh v Ngọ Thanh [7]; Những uốn s h tr n ơ bản p ứng phần n o nhu ầu ngƣời họ v ƣợ dùng trong qu tr nh o tạo từ trung t m m nhạ ho ến trƣờng m nhạ huy n nghiệp tại Việt N m Trong ng tr nh tr n, ó một số t phẩm Việt N m ƣợ huyển soạn ạt hất lƣợng Tuy nhi n, hƣ phải l tất ả những t phẩm ều phù hợp tr nh ộ trong o tạo ĐHSP Âm nhạ V vậy, trong luận n húng t i sẽ họn những t phẩm ó hất lƣợng, phù hợp với khả năng ủ sinh vi n ng nh ĐHSP Âm nhạ ể ƣ v o hƣơng tr nh Đồng thời kh i th triệt ể ặ iểm m nhạ truyền thống ũng nhƣ ứng dụng kỹ thuật ủ ĐPĐT ể huyển soạn t phẩm Việt N m ho ĐPĐT trong o tạo ĐHSP Âm nhạ 10 1.1.2. Một số luận văn nghiên cứu nâng cao chất lượng giảng dạy đàn phím điện tử 1.1.2.1. Luận văn nghiên cứu về dạy học đàn phím điện tử bậc Đại học Sư phạm Âm nhạc Luận văn Đổi mới giáo trình và phương pháp giảng dạy đàn Organ cho sinh viên Khoa Sư phạm của Học viện Âm nhạc Huế (2013) ủ Trƣơng Thị Lệ Thƣơng [94] Đ y l một ng tr nh nghi n ứu ơ bản về dạy họ ĐPĐT ho sinh vi n ĐHSP Âm nhạ với những vấn ề ƣợ ề ập ến nhƣ: ề xuất về th y ổi gi o tr nh ũng nhƣ n u những y u ầu về ổi mới mụ ti u ủ m n họ ; ề xuất iều hỉnh, th y ổi kế hoạ h họ tập hƣơng tr nh hung v m n ĐPĐT; bổ sung một số b i tập g m, kỹ thuật Pi no, tiểu phẩm, khú Việt N m, phứ iệu v ệm h t; ải tiến phƣơng ph p giảng dạy theo nhóm, phƣơng ph p lồng ghép kiến thứ m nhạ , phƣơng ph p qu n s t, kiểm tr v nh gi , phƣơng ph p ệm h t ơ bản, xử lý t phẩm Tuy nhi n, trong luận văn t giả ã ó một số ề xuất hƣ phù hợp với hƣơng tr nh o tạo ĐHSP Âm nhạ hiện n y, t giả ho rằng: “Ở hƣơng tr nh ũ, kỳ 2 em hƣ ƣợ họ phứ iệu Chúng t i mạnh dạn ƣ thể loại phứ iệu v o họ kỳ n y v những lý do s u…” [94, tr 56] Với hƣơng tr nh hiện tại ủ ng nh ĐHSP Âm nhạ – HVAN Huế, thể loại phứ iệu ã ƣ v o kỳ 3 v kỳ 4, nếu ƣ v o th m kỳ 2 th qu nặng ối với sinh vi n ĐHSP Âm nhạ Hiện n y một số ơ sở o tạo ĐHSP Âm nhạ tại Việt N m ã bỏ bớt thể loại phứ iệu Luận văn Đưa nhạc Jazz vào việc dạy học môn đàn phím điện tử, ngành Sư phạm Âm nhạc trường Đại học Sư phạm Hà Nội (2014), ĐHSP Nghệ thuật TW ủ L Qu ng Việt [97] ã nghi n ứu về nhạ J zz trong dạy họ ĐPĐT ho sinh vi n ĐHSP Âm nhạ T giả ã giới thiệu kỹ lƣỡng về nhạ J zz v trƣờng ph i J zz Pi no ti u biểu; n u l n ƣợ những bất ập 11 trong hƣơng tr nh dạy họ hiện n y; ề xuất ƣ nhạ J zz với phƣơng ph p tập nhạ J zz tr n ĐPĐT v o dạy họ m n ĐPĐT; ề xuất th y ổi nội dung hƣơng tr nh họ ĐPĐT Tuy nhi n, ề xuất th y ổi hƣơng tr nh họ ĐPĐT l hƣ phù hợp, bởi nhạ J zz ƣợ ƣ v o hƣơng tr nh họ qu nhiều Hiện n y trong hƣơng tr nh họ ủ sinh vi n ĐHSP Âm nhạ òn nhiều thể loại ũng nhƣ kỹ thuật kh ần phải họ v số tiết d nh ho m n ĐPĐT ũng khi m tốn Luận văn Nâng cao năng lực đệm đàn phím điện tử cho sinh viên Sư phạm – Học viện Âm nhạc Huế (2013), HVANQG Việt N m ủ Đặng Hùng Dũng [17] l một ng tr nh nghi n ứu ơ bản về kỹ năng ệm ĐPĐT Trong luận văn ủ m nh, t giả ã ƣ r một số ý kiến trong việ ổi mới, bổ sung hƣơng tr nh m n ĐPĐT, ụ thể l phải rút ngắn ở phần luyện g m, luyện kỹ thuật ơ bản (mặ dù phần kỹ thuật ơ bản rất qu n trọng nhƣng so với phần hƣớng dẫn tập ệm lại thiết thự hơn) Giảm bớt t phẩm nƣớ ngo i, bổ sung th m thời gi n ho hƣớng dẫn tập ệm khú B n ạnh ó, húng t i ũng th m khảo một số luận văn nghi n ứu về dạy họ ĐPĐT ho sinh vi n ĐHSP Âm nhạ nhƣ: Nguyễn Ngọ Anh (2013), Nâng cao chất lượng giảng dạy đàn Keyboard cho sinh viên Đại học Sư phạm âm nhạc tại Hà Nội, Luận văn Thạ sĩ, HVANQG Việt N m [3]; Nguyễn Khải (2015), Đặt hợp âm cho phần đệm ca khúc trong dạy học môn Hòa âm hệ Đại học Sư phạm âm nhạc, Luận văn Thạ sĩ, ĐHSP Nghệ thuật TW [48]; Nguyễn Đứ Linh (2015), Đổi mới phương pháp dạy và học môn giới thiệu nhạc cụ cho hệ Đại học Sư phạm âm nhạc, Trường Đại học Sư phạm Nghệ thuật Trung ương, Luận văn Thạ sĩ, ĐHSP Nghệ thuật TW [52]; Trƣơng Thị Ly Sa (2013), Những giải pháp nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy môn Organ cho sinh viên hệ vừa làm vừa học ngành Sư phạm âm nhạc của Học viện Âm nhạc Huế, Luận văn Thạ sĩ, HVANQG Việt N m [75]; Phạm B 12 Sản (2014), Nâng cao năng lực đệm đàn phím điện tử cho sinh viên trường Đại học Sư phạm Nghệ thuật Trung ương, Luận văn Thạ sĩ, ĐHSP Nghệ thuật TW [76]; Đ y l những ng tr nh nghi n ứu ơ bản li n qu n ến việ dạy họ ĐPĐT với những vấn ề ƣợ ề ập ến theo nội dung hƣơng tr nh o tạo bậ ĐHSP Âm nhạ m húng t i sẽ th m khảo v vận dụng trong qu tr nh l m luận n 1.1.2.2. Luận văn nghiên cứu về dạy học đàn phím điện tử cho học sinh sinh viên Âm nhạc bậc Cao đẳng và các trình độ khác Luận văn Nghiên cứu biên soạn tài liệu dạy học đệm trên đàn phím điện tử tại Trường Trung cấp Văn hóa Nghệ thuật Vĩnh Phúc (2015), ĐHSP Nghệ thuật TW ủ Nguyễn Thị Thu Thủy [92] l một ng tr nh nghi n ứu về soạn ệm tr n ĐPĐT ho họ sinh Trung ấp VHNT với những vấn ề ƣợ ề ập ến ụ thể nhƣ s u: ổi mới về nội dung t i liệu, phƣơng ph p soạn ệm tr n ĐPĐT ho họ sinh trung ấp VHNT nhƣ: ặt hợp m ho khú ; họn tiết iệu (Style); họn m sắ (Voi e, Tone); soạn dạo ầu – dạo giữ – kết thú v u nhạ nối; phụ họ nền phần t y phải ho gi i iệu; một số b i soạn ệm mẫu v phần p dụng thự nghiệm Luận văn nghi n ứu bi n soạn t i liệu soạn ệm, kỹ năng ệm v thự h nh ệm khú … rất hi tiết v ầy ủ Tuy nhi n, kh i th phần ấy tiết tấu (Style) v pha tiếng (Voi e) kh ng ƣợ ề ập tới Lĩnh vự n y húng t i sẽ kh i th v thể hiện trong luận n ủ m nh Luận văn Đàn Keyboard trong đào tạo sinh viên Sư phạm âm nhạc trường Cao đẳng Sư phạm Hà Nội (2014), ĐHSP Nghệ thuật TW ủ H Trọng Kiều [45] l một ng tr nh nghi n ứu ơ bản về ĐPĐT trong dạy họ C o ẳng Sƣ phạm Âm nhạ , với những vấn ề ƣợ ề ập ến ụ thể nhƣ s u: ải tiến về nội dung; ề xuất giải ph p; ải tiến hƣơng tr nh; kiện to n ội ngũ giảng vi n; x y dựng ơ sở vật hất nhằm p ứng với nhu ầu 13 m n họ ; ề xuất về gi o tr nh; ải tiến phƣơng ph p giảng dạy; n ng o hất lƣợng m n n Keybo rd th ng qu hoạt ộng ngoại khó … Luận văn Nâng cao chất lượng giảng dạy đàn phím điện tử cho sinh viên Cao đẳng Sư phạm âm nhạc tại trường Cao đẳng Sư phạm Thừa Thiên Huế (2015), HVANQG Việt N m ủ Ho ng Hải Qu n [73] nghi n ứu giải ph p nhằm n ng o hất lƣợng o tạo nhƣ: sắp xếp lại tiến tr nh giảng dạy; ổi mới phƣơng ph p giảng dạy; phƣơng thứ kiểm tr – nh gi ; n ng cao kỹ năng soạn v ệm khú ; n ng o tr nh ộ giảng vi n; thự nghiệm sƣ phạm Trong luận văn Nghiên cứu tài liệu dạy học đàn phím điện tử cho sinh viên Mầm non, trường Cao đẳng Sư phạm Hà Tây (2015), ĐHSP Nghệ thuật TW ủ Trần Thị Mẫn [58] l một ng tr nh nghi n ứu ti u hí trong việ bi n soạn t i liệu dạy họ ; b i tập kỹ thuật; thủ ph p ệm; một số b i ệm mẫu… Luận văn Nâng cao kĩ năng đệm đàn phím điện tử cho sinh viên Cao đẳng Sư phạm âm nhạc trường Đại học Phạm Văn Đồng (2015), HVANQG Việt N m ủ Phạm Th nh Phú [71] nghi n ứu những giải ph p nhằm n ng o kĩ năng ệm ĐPĐT ho sinh vi n C o ẳng Sƣ phạm Âm nhạ , trƣờng Đại họ Phạm Văn Đồng nhƣ: ti u hí v iều hỉnh nội dung hƣơng tr nh; ổi mới phƣơng ph p giảng dạy; phƣơng ph p rèn luyện kh nh u về t m lý, tƣ duy, trí nhớ, tập trung o ộ, khả năng l m hủ, giúp họ sinh tự tin khi biểu diễn Chúng t i ũng th m khảo một số luận văn nghi n ứu về dạy họ ĐPĐT ho bậ C o ẳng v tr nh ộ kh nhƣ: Phạm Tuấn Hƣởng (2016), Dạy học đệm đàn Electronic Keyboard cho sinh viên chuyên ngành Mầm non, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2, Luận văn Thạ sĩ, ĐHSP Nghệ thuật TW; Đ o Thị Th nh Ng n (2016), Dạy Etude cho học sinh chuyên