ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC LÊ THỊ KIỀU OANH QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ CHUYÊN MÔN THỰC HIỆN CHƢƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THANH NƢA, HUYỆN ĐIỆN BIÊN, TỈNH ĐIỆN BIÊN TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC HÀ NỘI – 2015 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC LÊ THỊ KIỀU OANH QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ CHUYÊN MÔN THỰC HIỆN CHƢƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THANH NƢA, HUYỆN ĐIỆN BIÊN, TỈNH ĐIỆN BIÊN TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC Chuyên ngành: QUẢN LÝ GIÁO DỤC Mã số: 60 14 01 14 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học : PGS.TS TRỊNH VĂN MINH HÀ NỘI – 2015 LỜI CẢM ƠN Với tình cảm chân thành, tôi xin cảm ơn các thầy giáo, cô giáo trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội đã trực tiếp giảng dạy, tư vấn tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu. Đặc biệt tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới PGS.TS. Trịnh Văn Minh, người đã tận tình chỉ bảo, giúp đỡ, hướng dẫn, chuyển tải những kiến thức khoa học trong suốt quá trình nghiên cứu hoàn thành luận văn và động viên tôi thực hiện đề tài. Tôi xin trân trọng cảm ơn các đồng chí lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Điện Biên, Ban giám hiệu và tập thể cán bộ, giáo viên trường THPT Thanh Nưa, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi học tập, nghiên cứu khoa học, cung cấp số liệu và tham gia ý kiến giúp đỡ để tôi hoàn thành luận văn. Mặc dù đã có nhiều cố gắng, nhưng do hạn chế về nguồn lực và thời gian trong quá trình nghiên cứu, nên luận văn này không thể tránh khỏi những hạn chế thiếu sót. Tôi rất mong được sự chỉ dẫn, góp ý của các nhà khoa học, quý thầy cô giáo và các bạn bè đồng nghiệp. Xin trân trọng cảm ơn! Hà Nội, ngày 10 tháng 11 năm 2015 TÁC GIẢ LUẬN VĂN Lê Thị Kiều Oanh 1 DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Viết tắt Viết đầy đủ BGH Ban giám hiệu CBQL Cán bộ quản lý CM Chuyên môn CNTT Công nghệ thông tin CT Chương trình CTGDPT Chương trình giáo dục phổ thông DH Dạy học ĐMGD Đổi mới giáo dục ĐMPPDH Đổi mới phương pháp dạy học GD Giáo dục GD&ĐT Giáo dục và đào tạo GDPT Giáo dục phổ thông GV Giáo viên HĐCM Hoạt động chuyên môn HĐDH Hoạt động dạy học HS Học sinh KH Kế hoạch KH BDGVTX Kế hoạch bồi dưỡng giáo viên thường xuyên KHTN Khoa học tự nhiên KHXH Khoa học xã hội KT/ĐG Kiểm tra đánh giá NCKH Nghiên cứu khoa học PP Phương pháp PPDH Phương pháp dạy học QL Quản lý QLGD Quản lý giáo dục 2 QLHĐ Tổ CM Quản lý hoạt động Tổ chuyên môn QLNT Quản lý nhà trường SGK Sách giáo khoa SL Số lượng TBDH Thiết bị dạy học THCS Trung học cơ sở THPT Trung học phổ thông Tổ CM Tổ chuyên môn TTCM Tổ trưởng chuyên môn 3 MỤC LỤC LỜI CẢM ƠN ................................................................................................... i DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT............................................................. 2 MỤC LỤC ........................................................................................................ 4 DANH MỤC BẢNG ........................................................................................ 8 DANH MỤC SƠ ĐỒ ......................................... Error! Bookmark not defined. MỞ ĐẦU ............................................................ Error! Bookmark not defined. CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ CHUYÊN MÔN THỰC HIỆN CHƢƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG .............................................................. Error! Bookmark not defined. 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề .................. Error! Bookmark not defined. 1.2. Một số khái niệm cơ bản .......................... Error! Bookmark not defined. 1.2.1. Quản lý ........................................... Error! Bookmark not defined. 1.2.2. Quản lý Giáo dục............................ Error! Bookmark not defined. 1.2.3. Quản lý nhà trường ......................... Error! Bookmark not defined. 1.2.4. Tổ chuyên môn ............................... Error! Bookmark not defined. 1.2.5. Chương trình GD phổ thông .......... Error! Bookmark not defined. 1.3. Chức năng quản lý, nguyên tắc quản lý, quan điểm quản lý, biện pháp quản lý ............................................................. Error! Bookmark not defined. 1.3.1. Các chức năng quản lý ................... Error! Bookmark not defined. 1.3.2. Các nguyên tắc quản lý .................. Error! Bookmark not defined. 1.3.3. Các quan điểm quản lý ................... Error! Bookmark not defined. 1.3.4. Biện pháp quản lý:.......................... Error! Bookmark not defined. 1.4. Chức năng nhiệm vụ của Tổ CM trong nhà trường PTError! Bookmark not defined. 1.4.1. Nhiệm vụ của tổ CM ...................... Error! Bookmark not defined. 1.4.2. Hoạt động Tổ CM trong nhà trường phổ thôngError! Bookmark not defined. 1.5. Khái quát về CTGDPT mới- so sánh với CTGD PT hiện hànhError! Bookmark not d 1.5.1. Những hạn chế, bất cập của CTGDPT hiện hànhError! Bookmark not defined. 1.5.2. Khái quát về CTGDPT mới: .......... Error! Bookmark not defined. 4 Đánh giá tính ưu việt của CTGDPT mới trên một số điểm cơ bản như sau: ............................................................ Error! Bookmark not defined. 1.6. Quản lý hoạt động Tổ CM thực hiện CTGDPTError! Bookmark not defined. 1.6.1. Quản lý hoạt động Tổ CM của Hiệu trưởng trong nhà trường PTError! Bookma 1.6.2. Quản lý hoạt động Tổ CM thực hiện Chương trình Giáo dục phổ thông ......................................................... Error! Bookmark not defined. 1.7. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý HĐ Tổ CM trong nhà trường THPT ............................................................... Error! Bookmark not defined. 1.7.1. Các yếu tố chủ quan ....................... Error! Bookmark not defined. 1.7.2. Các yếu tố khách quan ................... Error! Bookmark not defined. Kết luận Chương 1 .......................................... Error! Bookmark not defined. CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG VIỆC QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ CHUYÊN MÔN THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THANH NƯA, HUYỆN ĐIỆN BIÊN, TỈNH ĐIỆN BIÊN TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY ..................................... Error! Bookmark not defined. 2.1. Giới thiệu khái quát đặc điểm địa bàn nghiên cứuError! Bookmark not defined. 2.1.1. Khái quát về điều kiện tự nhiên, điều kiện kinh tế- XHError! Bookmark not de 2.1.2. Vài nét về tình hình phát triển Giáo dục huyện Điện BiênError! Bookmark not 2.1.3. Khái quát về trường THPT Thanh Nưa huyện Điện BiênError! Bookmark not 2.2. Khảo sát thực trạng hoạt động Tổ CM và QLHĐ Tổ CM ở trường THPT Thanh Nưa huyện Điện Biên........................... Error! Bookmark not defined. 2.2.1. Tổ chức khảo sát: ........................... Error! Bookmark not defined. 2.2.2. Kết quả khảo sát: ............................ Error! Bookmark not defined. 2.3. Thực trạng hoạt động của Tổ CM thực hiện Chương trình Giáo dục phổ thông ở trường THPT Thanh Nưa ................... Error! Bookmark not defined. 2.3.1. Nhận thức của GV về vai trò của Tổ CM trong nhà trườngError! Bookmark no 2.3.2. Năng lực quản lý của Tổ trưởng CM, khả năng tham gia các hoạt động của GV trong tổ CM ........................ Error! Bookmark not defined. 2.3.3. Kết quả, chất lượng HĐ Tổ CM ..... Error! Bookmark not defined. 5 2.4. Thực trạng QLHĐ của Tổ CM thực hiện CTGDPT ở trường THPT Thanh Nưa trong bối cảnh đổi mới Giáo dục hiện nayError! Bookmark not defined. 2.4.1. Nhận thức về mục tiêu và nội dung đổi mới QLHĐ của Tổ CM trong nhà trường PT của CB QL và GV .. Error! Bookmark not defined. 2.4.2. Thực trạng mức độ thực hiện các nội dung QLHĐ của Tổ CM trong thực hiện CTGDPT ở trường THPT Thanh NưaError! Bookmark not defined. 2.4.3. Thực trạng tác động QL của HT (theo các chức năng QL) đối với HĐ của Tổ CM thực hiện CTGDPT trong bối cảnh đổi mới GD hiện nay ............................................................ Error! Bookmark not defined. 2.5. Đánh giá chung về QLHĐ của Tổ CM thực hiện CTGDPT ở trường THPT Thanh Nưa trong bối cảnh đổi mới GD hiện nayError! Bookmark not defined. 2.5.1. Tình hình thực trạng QL Tổ CM ở nhà trường THPT Tỉnh Điện Biên........................................................... Error! Bookmark not defined. 2.5.2. Đánh giá tình hình thực trạng QLHĐ Tổ CM của hiệu trưởng trường THPT Thanh Nưa ......................... Error! Bookmark not defined. 2.5.3. Nguyên nhân và bài học thực tiễn .. Error! Bookmark not defined. Kết luận Chương 2 .......................................... Error! Bookmark not defined. CHƢƠNG 3. BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA TỔ CHUYÊN MÔN THỰC HIỆN CHƢƠNG TRÌNH GIÁO DỤC PHỔ THÔNG Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THANH NƢA, HUYỆN ĐIỆN BIÊN, TỈNH ĐIỆN BIÊN TRONG BỐI CẢNH ĐỔI MỚI GIÁO DỤC HIỆN NAY..................................................................... Error! Bookmark not defined. 3.1. Nguyên tắc đề xuất các biện pháp quản lýError! Bookmark not defined. 3.1.1. Đảm bảo mục tiêu đổi mới Quản lý giáo dụcError! Bookmark not defined. 3.1.2. Đảm bảo tính kế thừa và phát triển Error! Bookmark not defined. 3.1.3. Đảm bảo tính thực tiễn và tính hiệu quả:Error! Bookmark not defined. 3.1.4. Đảm bảo tính đồng bộ và tính khả thiError! Bookmark not defined. 3.2. Các biện pháp QLHĐ Tổ CM của hiệu trưởngError! Bookmark not defined. 3.2.1. Nâng cao nhận thức cho cán bộ GV về tầm quan trọng và tác dụng thiết thực của HĐ Tổ CM ......................... Error! Bookmark not defined. 6 3.2.2. Xây dựng kế hoạch QL Tổ CM và chỉ đạo việc xây dựng kế hoạch HĐ của các Tổ CM; kế hoạch DH ( kế hoạch cá nhân) của GVError! Bookmark not d 3.2.3. Tiếp tục đổi mới nội dung sinh hoạt Tổ CM:Error! Bookmark not defined. 3.2.4. Chỉ đạo tổ chức có hiệu quả các HĐ chuyên đề:Error! Bookmark not defined. 3.2.5. Thực hiện công tác kiểm tra nội bộ (kiểm tra HĐ sư phạm nhà giáo)- đánh giá GV ................................... Error! Bookmark not defined. 3.2.6. Kiểm tra việc thực hiện chương trình GDPT- Đổi mới PPDH/KTĐG............................................ Error! Bookmark not defined. 3.2.7. Kiểm tra việc sử dụng thiết bị DH của GVError! Bookmark not defined. 3.2.8. Chỉ đạo nâng cao hiệu quả công tác bồi dưỡng thường xuyên và nghiên cứu KH của GV ............................ Error! Bookmark not defined. 3.2.9. Nhóm giải pháp hỗ trợ cho HĐ của Tổ CMError! Bookmark not defined. 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp .............. Error! Bookmark not defined. 3.4. Khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp đề xuấtError! Bookmark not defined. 3.4.1. Các bước tiến hành khảo nghiệm ... Error! Bookmark not defined. 3.4.2. Kết quả khảo nghiệm...................... Error! Bookmark not defined. Kết luận chương 3 ........................................... Error! Bookmark not defined. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ................... Error! Bookmark not defined. TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 9 PHỤ LỤC ........................................................... Error! Bookmark not defined. 7 DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1. Số lượng, chất lượng CBGV của trường năm học 2014 – 2015Error! Bookmark not defined. Bảng 2.2. Độ tuổi CBGV của trường năm học 2014 – 2015Error! Bookmark not defined. Bảng 2.3. Kết quả xếp loại hạnh kiểm từ năm học 2012 – 2013 đến 2014 – 2015 ......................................................................... Error! Bookmark not defined. Bảng 2.4. Kết quả xếp loại học lực từ năm học 2012 – 2013 đến 2014 – 2015Error! Bookmark not defined. Bảng 2.5. Kết quả thi HS giỏi cấp tỉnh từ năm học 2012 -2013 đến 2014-2015Error! Bookmark not defined. Bảng 2.6. Chất lượng giáo dục HS.................. Error! Bookmark not defined. Bảng 2.7. Kết quả đánh giá Chuẩn nghề nghiệp GV trong 3 năm học .... Error! Bookmark not defined. Bảng 2.8. Kết quả Kiểm tra HĐ SP nhà giáo trong 3 năm họcError! Bookmark not defined. Bảng 2.9. Đánh giá xếp loại GV theo thông tư 06 ......... Error! Bookmark not defined. Bảng 2.10. Kết quả tham dự các cuộc thi CM cấp NgànhError! Bookmark not defined. Bảng 2.11. Nhận thức mức độ cần thiết các biện pháp QL HĐ Tổ CM .. Error! Bookmark not defined. Bảng 2.12. Mức độ thực hiện các biện pháp QL HĐ Tổ CMError! Bookmark not defined. Bảng 2.13. Mức độ tác dụng của các biện pháp QLHĐ Tổ CM .............. Error! Bookmark not defined. Bảng 3.1. Tính cấp thiết, khả thi của các biện pháp QL HĐ của Tổ CM Error! Bookmark not defined. 8 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Ban khoa giáo trung ƣơng (2002), giáo dục và đào tạo trong thời kỳ đổi mới, NXB Chính trị quốc gia. 2. Đặng Quốc Bảo (2002), Tổ chức và quản lý: Từ một cách tiếp cận, Tài liệu giảng dạy các lớp cao học Quản lýG 3. Chính phủ nƣớc cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Chiến lược phát triển Giáo dục 2010 – 2020 4. Nguyễn Bá Dƣơng (2009), Tài liệu tập huấn: Những vấn đề cơ bản của khoa học lãnh đạo, Học viện hành chính, Hà Nội 5. Trần Khánh Đức- Trịnh Văn Minh (2013). Phương pháp luận nghiên cứu khoa học Giáo dục.Tập bài giảng cho lớp cao học chuyên ngành quản lý giáo dục. Hà Nội, năm 2013. 6. Trần Ngọc Giao (Chủ biên) và cộng sự (2008), Tài liệu tập huấn chương trình bồi dưỡng Hiệu trưởng trường phổ thông theo hình thức liên kết Việt Nam – Singapore 7. Bùi Minh Hiển (Chủ biên) và tập thể tác giả (2006), Quản lý giáo dục, NXB đại học sư phạm Hà Nội 8. Đặng Vũ Hoạt, Hà Thế Ngữ (1987), Giáo dục học-, tập 1, NXB Giáo dục, Hà Nội 9. Phạm Minh Hạc (1986), Một số vấn đề giáo dục và khoa học giáo dục, NXB Giáo dục Hà Nội 10. Trần Bá Hoành (2009), Đổi mới phương pháp dạy học, chương trình và SGK, NXB Đại học Sư phạm 11.Trần Kiểm (2008), Quản lý Giáo dục và Đào tạo, giáo trình cao học, Hà Nội 12. Trần Kiểm (2006), Tiếp cận hiện đại trong Quản lý giáo dục, NXB Đại học sư phạm 13. Phan Trọng Luận (1998), Đổi mới phương pháp dạy học theo hướng hoạt động hóa người học, thông tin khoa học giáo dục, số 65/1998 9 14. Lƣu Xuân Mới (2002). Đổi mới phương pháp dạy học nhằm nâng cao chất lương và hiệu quả đào tạo. Thông tin quản lý giáo dục số 4/2002. 15. Quách Tuấn Ngọc (1999). Đổi mới phương pháp dạy học bằng công nghệ thông tin, xu thế thời đại. Tạp chí đại học và giáo dục chuyên nghiệp, tháng 7/1999. 16. Quốc hội nƣớc Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam (2005), Luật Giáo dục 2005, NXB Giáo dục, Hà Nội 17. Nguyễn Đức Trí (2013). Mô hình chẩn đoán tổ chức. http://www.dakaolink.com 18. Thái Duy Tuyên (1996), Một số vấn đề đổi mới phương pháp dạy học, nghiên cứu Giáo dục, số 2/1996 19. Từ điển bách khoa Việt Nam(2002), NXB Từ điển Bách khoa Hà Nội 20. Trần Quốc Thành (2007), Khoa học quản lý, Tài liệu giảng dạy lớp QLGD 21. Viện nghiên cứu phát triển giáo dục (2002): Chiến lược phát triển giáo dục trong thế kỷ XXI. NXB Chính trị quốc gia. 22. Brent Davies và Linda Ellion (2005), quản lý các trường học trong thế kỷ XXI, NXB đại học sư phạm Hà Nội. 23. Bertie Everard (2009) và G.Morris, Ian Wilson, quản trị hiệu quả trường học (Biên dịch: Vũ Văn Hùng, Bùi Thị Thanh Hiền, Đoàn Vân Anh), NXB Hà Nội 24. M.Dvelay (1999), Một số vấn đề về đào tạo GV, NXB Giáo dục Hà Nội 25. Robbins và Havay B.Alvy (2004), Cẩm nang dành cho Hiệu trưởng. Chiến lược và lời khuyên thực tế giúp công việc hiệu quả hơn, NXB Chính trị quốc gia Hà Nội 26. R.Heller (2006), Quản lý sự thay đổi”. NXB Tổng hợp. TP.Hồ chí Minh. 10