ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------o0o--------- NGUYỄN VĂN BÌNH PHÁT TRIỂN NHÀ Ở XÃ HỘI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẮC NINH LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH Hà Nội - Năm 2016 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------o0o--------- NGUYỄN VĂN BÌNH PHÁT TRIỂN NHÀ Ở XÃ HỘI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẮC NINH Chuyên ngành : Quản lý kinh tế Mã số: 60 34 04 10 LUẬN VĂN THẠC SỸ QUẢN LÝ KINH TẾ CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. TRẦN KIM HÀO XÁC NHẬN CỦA XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ CÁN BỘ HƯỚNG DẪN CHẤM LUẬN VĂN TS. TRẦN KIM HÀO PGS.TS. PHẠM VĂN DŨNG Hà Nội - Năm 2015 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các thông tin trong luận văn là do tôi thu thập, tìm hiểu, phân tích và phản ánh một cách trung thực, phù hợp với tình hình thực tế. Trong luận văn này có sử dụng các tài liệu, số liệu tại các nguồn tạp chí, báo, công trình nghiên cứu, báo cáo tình hình triển khai công tác phát triển nhà ở xã hội của Sở xây dựng tỉnh Bắc Ninh và các giáo trình, tài liệu liên quan trong quá trình học tập, nghiên cứu tại khóa 21, cao học, quản lý kinh tế - Trường Đại học kinh tế, Đại học Quốc gia Hà Nội. Học viên Nguyễn Văn Bình 1 LỜI CẢM ƠN Tôi xin trân trọng bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với thầy hướng dẫn TS. Trần Kim Hào đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo cho tôi vê chuyên môn, truyền đạt kinh nghiệm quý báu cho tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn này. Đồng thời tôi xin chân thành cảm ơn sự hướng dẫn nhiệt tình của các thầy cô giáo của khoa Kinh tế chính trị, trường Đại học kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội đã tạo điều kiện thuận lợi và giúp đỡ tôi trong quá trình học tập cũng như nghiên cứu đề tài. Tôi cũng xin chân trọng cảm ơn Sở xây dựng tỉnh Bắc Ninh đã cung cấp số liệu, tạo điều kiện thuận lợi giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài. Cuối cùng, tôi xin gửi lời cảm ơn đến những người thân trong gia đình, bạn bè và đồng nghiệp đã giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện đề tài luận văn. Hà Nội, ngày tháng năm 2015 Học viên Nguyễn Văn Bình 2 MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN LỜI CẢM ƠN MỤC LỤC DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT ..................................................... i DANH MỤC BẢNG BIỂU ............................................................................. ii DANH MỤC HÌNH VẼ ................................................................................. iii PHẦN MỞ ĐẦU ................................................ Error! Bookmark not defined. CHƢƠNG 1: ...................................................... Error! Bookmark not defined. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN NHÀ Ở XÃ HỘI ...................... Error! Bookmark not defined. 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu ........... Error! Bookmark not defined. 1.1.1. Tình hình nghiên cứu trong nước ... Error! Bookmark not defined. 1.1.2. Tình hình nghiên cứu ngoài nước .. Error! Bookmark not defined. 1.2. Một số khái niệm ..................................... Error! Bookmark not defined. 1.2.1. Khái niệm về nhà ở và nhà ở xã hội .............. Error! Bookmark not defined. 1.2.2. Khái niệm về phát triển nhà ở xã hội, chính sách phát triển nhà ở xã hội và các chủ thể của hoạt động phát triển nhà ở xã hội ................. Error! Bookmark not defined. 1.3. Các tiêu chí đánh giá sự phát triển nhà ở xã hội Error! Bookmark not defined. 1.3.1. Sự phù hợp với quy hoạch phát triển nhà ở của địa phương .. Error! Bookmark not defined. 1.3.2. Số lượng các dự án nhà ở xã hội đã triển khai, đang triển khai .................................................................. Error! Bookmark not defined. 3 1.3.3. Chất lượng các dự án nhà ở xã hội . Error! Bookmark not defined. 1.3.4. Giá thành các dự án nhà ở xã hội ... Error! Bookmark not defined. 1.3.5. Mức độ hài lòng của người dân mua, thuê nhà ở xã hội ......... Error! Bookmark not defined. 1.3.6. Về chính sách: tính công bằng, tính nhân đạo, tính đô thị ...... Error! Bookmark not defined. 1.4. Các yếu tố ảnh hƣởng đến phát triển nhà ở xã hội . Error! Bookmark not defined. 1.4.1. Các chính sách của Nhà nước liên quan đến phát triển nhà ở xã hội .................................................................. Error! Bookmark not defined. 1.4.2. Chính sách của Nhà nước về đối tượng và điều kiện được mua nhà ở xã hội ..................................................... Error! Bookmark not defined. 1.4.3. Các văn bản pháp quy của tỉnh Bắc Ninh về phát triển nhà ở xã hội .................................................................. Error! Bookmark not defined. 1.4.4. Các chiến lược đầu tư của doanh nghiệp ...... Error! Bookmark not defined. 1.4.5. Nhu cầu và thu nhập của người dânError! Bookmark not defined. 1.4.6. Quá trình đô thị hóa và công nghiệp hóa ...... Error! Bookmark not defined. 1.4.7. Năng lực bộ máy quản lý của Nhà nước và năng lực quản lý của doanh nghiệp ............................................ Error! Bookmark not defined. 1.5. Nội dung và điều kiện phát triển nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh ................................................................. Error! Bookmark not defined. 1.5.1. Nội dung phát triển nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh ..... Error! Bookmark not defined. 1.5.2. Điều kiện phát triển nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh .... Error! Bookmark not defined. 4 1.6. Kinh nghiệm về phát triển nhà ở xã hội tại nƣớc ngoài và một số địa phƣơng tại Việt Nam ............................... Error! Bookmark not defined. 1.6.1. Kinh nghiệm giải quyết nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp tại một số nước tại khu vực châu Á............... Error! Bookmark not defined. 1.6.2. Kinh nghiệm giải quyết nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp tại một số địa phương tại Việt Nam. ............. Error! Bookmark not defined. 1.6.3. Một số bài học rút ra. .................. Error! Bookmark not defined. CHƢƠNG 2: ...................................................... Error! Bookmark not defined. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .................... Error! Bookmark not defined. 2.1. Phƣơng pháp phân tích tổng hợp .......... Error! Bookmark not defined. 2.2. Phƣơng pháp điều tra khảo sát ............. Error! Bookmark not defined. CHƢƠNG 3 ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN NHÀ Ở XÃ HỘI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẮC NINH ...... Error! Bookmark not defined. 3.1. Khái quát về đặc điểm tự nhiên, kinh tế - xã hội của tỉnh Bắc Ninh có ảnh hƣởng đến phát triển nhà ở xã hội. .. Error! Bookmark not defined. 3.2. Phân tích thực trạng đầu tƣ xây dựng các dự án phát triển nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. ............... Error! Bookmark not defined. 3.2.1. Cơ sở pháp lý hình thành và phát triển các dự án nhà ở xã hội. .................................................................. Error! Bookmark not defined. 3.2.2. Sự phù hợp về quy hoạch các dự án nhà ở xã hội. .................. Error! Bookmark not defined. 3.2.3. Thực trạng nhu cầu về nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. .................................................................. Error! Bookmark not defined. 3.3. Đánh giá tình hình phát triển nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. ................................................................ Error! Bookmark not defined. 3.3.1. Những kết quả đạt được. ................ Error! Bookmark not defined. 5 3.3.2. Những hạn chế còn tồn tại và nguyên nhân. . Error! Bookmark not defined. CHƢƠNG 4 MỤC TIÊU VÀ CÁC GIẢI PHÁP NHẰM PHÁT TRIỂN NHÀ Ở XÃ HỘI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẮC NINH Error! Bookmark not defined. 4.1. Quan điểm, mục tiêu............................... Error! Bookmark not defined. 4.1.1. Quan điểm phát triển nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. .................................................................. Error! Bookmark not defined. 4.1.2. Định hướng phát triển nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh. .................................................................. Error! Bookmark not defined. 4.1.3. Mục tiêu phát triển nhà ở xã hội. ... Error! Bookmark not defined. 4.1.4. Kế hoạch phát triển nhà ở xã hội. .. Error! Bookmark not defined. 4.2. Các giải pháp phát triển nhà ở xã hội trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh .......................................................................... Error! Bookmark not defined. 4.2.1. Giải pháp về cơ chế chính sách. ..... Error! Bookmark not defined. 4.2.2. Giải pháp về hình thức phát triển nhà ở xã hội. .. Error! Bookmark not defined. 4.2.3. Giải pháp về quản lý, khai thác và sử dụng. . Error! Bookmark not defined. 4.2.4. Giải pháp về công nghệ xây dựng. . Error! Bookmark not defined. 4.2.5. Giải pháp thành lập Quỹ phát triển nhà ở. .... Error! Bookmark not defined. 4.3. Một số kiến nghị. ..................................... Error! Bookmark not defined. 4.3.1. Đối với Trung ương........................ Error! Bookmark not defined. 4.3.2. Đối với Bộ xây dựng. ..................... Error! Bookmark not defined. 4.3.3. Đối với UBND tỉnh Bắc Ninh. ....... Error! Bookmark not defined. KẾT LUẬN ........................................................ Error! Bookmark not defined. 6 TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 9 PHỤ LỤC ........................................................... Error! Bookmark not defined. 7 DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT STT Ký hiệu Nguyên nghĩa 1. Công ty CP Công ty Cổ phần 2. CNH-HĐH Công nghiệp hóa – hiện đại hóa 3. DN Doanh nghiệp 4. KT-XH Kinh tế - xã hội 5. KCN Khu công nghiệp 6. KCX Khu chế xuất 7. NOXH Nhà ở xã hội 8. QLNN Quản lý nhà nước 9. TP Thành phố 10. TW Trung ương 11. TNHH Trách nhiệm hữu hạn 12. UBND Ủy ban nhân dân i 8 DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 3.1: So sánh mức tăng lao động và nhu cầu về nhà ở năm 2012-2013 ......................................................................... Error! Bookmark not defined. Bảng 3.2: Thống kê lao động phân bố trong các khu công nghiệp năm 2013 ......................................................................... Error! Bookmark not defined. Bảng 3.3: Tổng số chỗ ở đáp ứng năm 2013 .. Error! Bookmark not defined. Bảng 3.4: Bảng tổng hợp các dự án nhà ở công nhân đang triển khai trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh............................................ Error! Bookmark not defined. Bảng 3.5: Bảng tổng hợp các dự án nhà ở cho người thu nhập thấp đang triển khai trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh .............. Error! Bookmark not defined. Bảng 4.1: Tiêu chuẩn diện tích trung bình cho căn hộ 4 người ở ............ Error! Bookmark not defined. Bảng 4.2: Dự kiến nhu cầu ở tại các KCN trọng điểm đến 2015 -2020 .. Error! Bookmark not defined. Bảng 4.3. Mục tiêu đáp ứng chỗ ở đến 2015 và 2020 trên các khu trọng điểm (khoảng 60%) .................................................. Error! Bookmark not defined. Bảng 4.4. Tổng hợp nhu cầu sử dụng đất đến 2015-2020 ... Error! Bookmark not defined. Bảng 4.5. Quỹ đất có thể khai thác phân theo khu vực . Error! Bookmark not defined. 9 ii TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Ban Tổ chức Trung ương , 2008. Đề án về chính sách nhà ở cho cán bộ, công chức năm 2008. 2. Bộ trưởng Bộ Tài chính , 2002. Thông tư 20/2002/TT-BTC về Hướng dẫn thi hành Nghị định 71/2001/NĐ-CP ngày 5 tháng 10 năm 2001 của Chính phủ về ưu đãi đầu tư xây dựng nhà ở để bán và cho thuê tháng 2/2002. 3. Bộ Xây dựng , 2008. Báo cáo số liệu về nhà ở xã hội của thành phố Hà Nội gửi Bộ Xây dựng tháng 1/2008 4. Bộ Xây dựng ,2009. Đề án chương trình đầu tư xây dựng nhà ở xã hội giai đoạn 2009 – 2015 về Xây dựng cơ chế thí điểm đầu tư xây dựng công trình hạ tầng nhà ở xã hội 2009. 5. Bộ trưởng Bộ Xây dựng 2006. Thông tư 05/2006/TT-BXD về hướng dẫn thực hiện một số nội dung của Nghị định 90/2006/NĐ-CP ngày 6 tháng 9 năm 2006 quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành luật nhà ở tháng 11/2006. 6. Bộ Xây dựng 2013. Thông tư số 02/2013/TT-BXD về hướng dẫn việc điều chỉnh cơ cấu căn hộ các dự án nhà ở thương mại, dự án đầu tư xây dựng khu đô thị và chuyển đổi nhà ở thương mại sang làm nhà ở xã hội hoặc công trình dịch vụ. 7. Bộ Xây dựng, Thông tư số 07/2013/TT-BXD về hướng dẫn việc xác 10