PhÇn I mét sè vÊn ®Ò vÒ ®Êu thÇu mua s¾m hµng ho¸ ë ViÖt nam I. Kh¸i qu¸t chung vÒ ®Êu thÇu mua s¾m hµng ho¸. 1. Mét sè kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ ®Êu thÇu Cã nhiÒu c¸ch ®Þnh nghÜa ®Êu thÇu kh¸c nhau, nhng theo Quy chÕ §Êu thÇu ®îc ban hµnh kÌm theo NghÞ ®Þnh sè 88/ N§- CP ngµy 01-9-1999 cña ChÝnh phñ th× ®Êu thÇu ®îc ®Þnh nghÜa nh sau: “§Êu thÇu” lµ qu¸ tr×nh lùa chän nhµ thÇu ®¸p øng c¸c yªu cÇu cña bªn mêi thÇu. §Êu thÇu lµ mét ph¹m trï g¾n liÒn víi nÒn kinh tÕ hµng ho¸, kh«ng cã s¶n xuÊt, kh«ng cã trao ®æi hµng ho¸ th× kh«ng cã ®Êu thÇu. §Êu thÇu thùc chÊt lµ mét h×nh thøc ®Ó ngêi mua chän mua mét lo¹i hµng ho¸ nµo ®ã tho¶ m·n c¸c tiªu chuÈn vÒ kü thuËt ®îc ®Æt ra vµ víi møc gi¸ cã thÓ chÊp nhËn ®îc, trong ®iÒu kiÖn cã mét ngêi mua nhng l¹i cã rÊt nhiÒu ngêi b¸n. Liªn quan ®Õn kh¸i niÖm ®Êu thÇu cã mét sè kh¸i niÖm sau ®©y cÇn ph¶i ®îc t×m hiÓu: “XÐt thÇu” lµ qu¸ tr×nh bªn mêi thÇu xem xÐt, ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ xÕp h¹ng c¸c hå s¬ dù thÇu tróng thÇu “Dù ¸n” lµ tËp hîp nh÷ng ®Ò xuÊt ®Ó thùc hiÖn mét phÇn hay toµn bé mét c«ng viÖc , mét môc tiªu ho¨c yªu cÇu nµo ®ã. Dù ¸n bao gåm dù ¸n kh«ng cã tÝnh chÊt ®Çu t. “Bªn mêi thÇu” lµ chñ dù ¸n, chñ ®Çu t hoÆc ph¸p nh©n ®¹i diÖn hîp ph¸p cña chñ dù ¸n, chñ ®Çu t ®îc giao tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn c«ng viÖc ®Êu thÇu. “Nhµ thÇu” lµ tæ chøc kinh tÕ cã ®ñ t c¸ch ph¸p nh©n tham gia ®Êu thÇu. Trong trêng hîp ®Êu thÇu tuyÓn chän t vÊn, nhµ thÇu cã thÓ lµ c¸ nh©n. Nhµ thÇu lµ nhµ x©y dùng trong ®Êu thÇu x©y l¾p; lµ nhµ cung cÊp ®Êu thÇu trong mua s¾m hµng ho¸; lµ nhµ ®Çu t trong ®Êu thÇu lùa chän ®èi t¸c ®Çu t. Nhµ thÇu trong níc lµ nhµ thÇu cã t c¸ch ph¸p nh©n ViÖt Nam vµ ho¹t ®éng hîp ph¸p t¹i ViÖt Nam. 1 “Gãi thÇu” lµ toµn bé dù ¸n hoÆc mét phÇn c«ng viÖc cña dù ¸n ®îc ph©n chia theo tÝnh chÊt kü thuËt hoÆc tr×nh tù dù ¸n, cã quy m« hîp lý vµ b¶o tÝnh ®ång bé cña dù ¸n. Trong trêng hîp mua s¾m, gãi thÇu cã thÓ lµ mét hoÆc mét lo¹i ®å dïng, trang thiÕt bÞ hoÆc ph¬ng tiÖn. Gãi thÇu ®îc thùc hiÖn theo mét hoÆc nhiÒu hîp ®ång (khi gãi thÇu ®îc nhiÒu phÇn). “Gãi thÇu quy m« nhá” lµ gãi thÇu cã gi¸ trÞ díi 2 tû ®ång ®èi víi mua s¾m hµng ho¸ hoÆc x©y l¾p. “T vÊn” lµ ho¹t ®éng ®¸p øng c¸c yªu cÇu vÒ kiÕn thøc, kinh nghiÖm chuyªn m«n cho bªn mêi thÇu trong viÖc xem xÐt, quyÕt ®Þnh, kiÓm tra qu¸ tr×nh chuÈn bÞ vµ thùc hiÖn dù ¸n. “X©y l¾p” lµ nh÷ng c«ng viÖc thuéc qu¸ tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. “Hµng ho¸” lµ m¸y mãc, ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn, thiÕt bÞ (toµn bé, ®ång bé hoÆc thiÕt bÞ lÎ), b¶n quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp, b¶n quyÒn së h÷u c«ng nghÖ, nguyªn liÖu, nhiªn liÖu, vËt liÖu, hµng tiªu dïng (thµnh phÈm, b¸n thµnh phÈm). “Hå s¬ mêi thÇu” lµ toµn bé tµi liÖu do bªn mêi thÇu lËp, bao gåm c¸c yªu cÇu cho mét gãi thÇu ®îc lµm c¨n cø ®Ó nhµ thÇu chuÈn bÞ hå s¬ dù thÇu vµ bªn mêi thÇu ®¸nh gi¸ hå s¬ dù thÇu. “Hå s¬ mêi thÇu” ph¶i ®îc ngêi cã thÈm quyÒn hoÆc cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt tríc khi ph¸t hµnh. “Hå s¬ dù thÇu” lµ c¸c tµi liÖu do nhµ thÇu lËp theo yªu cÇu cña hå s¬ mêi thÇu “Gi¸ gãi thÇu” lµ gi¸ ®îc x¸c ®Þnh cho tõng gãi thÇu trong kÕ ho¹ch ®Êu thÇu cña dù ¸n trªn c¬ së tæng møc ®Çu t hoÆc tæng dù to¸n, dù to¸n ®îc duyÖt. Trong trêng hîp ®Êu thÇu tuyÓn chän t vÊn chuÈn bÞ dù ¸n, gi¸ gãi thÇu ph¶i ®îc ngêi cã thÈm quyÒn chÊp thuËn tríc khi tæ chøc ®Êu thÇu. 2. Ph©n lo¹i ®Êu thÇu Cã nhiÒu c¸ch thøc ph©n lo¹i ®Êu thÇu kh¸c nhau nÕu c¨n cø vµo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau. Sau ®©y lµ sù ph©n lo¹i ®Êu thÇu theo mét sè tiªu thøc chÝnh: 2.1. C¨n cø vµo tÝnh chÊt vµ néi dung cña gãi thÇu * §Êu thÇu x©y l¾p: §©y lµ h×nh thøc ®Êu thÇu ®îc ¸p dông phæ biÕn nhÊt t¹i ViÖt Nam, ®îc ¸p dông trong nghµnh x©y dùng c¬ b¶n mµ néi dung cña gãi thÇu x©y dùng bao 2 gåm viÖc tæ chøc x©y dùng c¸c c«ng tr×nh ( Nhµ m¸y, khu chÕ xuÊt … c¸c dù ¸n ®Çu t thùc hiÖn theo c¬ chÕ qu¶n lý ®Çu t vµ x©y dùng) vµ l¾p ®Æt c¸c trang thiÕt bÞ. Thùc tÕ t¹i ViÖt nam nh÷ng dù ¸n sö dông vèn ng©n s¸ch nhµ níc hay sö dông vèn vay u ®·i cña c¸c tæ chøc quèc tÕ ( WB, IMF...) thêng kÌm theo ®iÒu kiÖn vÒ tæ chøc ®Êu thÇu * §Êu thÇu mua s¾m hµng ho¸: Cã thÓ hiÓu ®Êu thÇu mua s¾m hµng ho¸ lµ h×nh thøc mua hµng th«ng qua mêi thÇu nh»m lùa chän th¬ng nh©n dù thÇu ®¸p øng dîc c¸c yªu cÇu vÒ gi¸ c¶ ®iÒu kiÖn kinh tÕ, kü thuËt do bªn mêi thÇu ®Æt ra. Theo luËt th¬ng m¹i, “ §Êu thÇu hµng ho¸ ( mua s¾m hµng ho¸) ; lµ viÖc mua hµng ho¸ th«ng qua mêi thµu nh»m lùa chän th¬ng nh©n dù thÇu ®¸p øng ®îc c¸c yªu cÇu vÒ gi¸ c¶, ®iÒu kiÖn kinh tÕ - kü thuËt do bªn mêi thÇu ®Æt ra” Thùc chÊt ®©y lµ h×nh thøc c¹nh tranh b¸n. §èi víi bªn mêi thÇu ®©y lµ h×nh thøc chän hµng ho¸, nhµ cung cÊp, gi¸ c¶ vµ c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c tèi u nhÊt. Víi nhµ thÇu thùc chÊt ®©y lµ mét h×nh thøc tiªu thô s¶n phÈm. * §Êu thÇu tuyÓn chän t vÊn: §©y lµ h×nh thøc ®Êu thÇu ¸p dông khi chñ dù ¸n chuÈn bÞ ®Çu t. Néi dung cña gãi thÇu lµ ho¹t ®éng cung øng c¸c yªu cÇu vÒ kiÕn thøc kinh nghiÖm chuyªn m«n cho bªn mêi thÇu trong viÖc xem xÐt quyÕt ®Þnh kiÓm tra quy tr×nh chuÈn bÞ vµo thùc hiÖn dù ¸n, cô thÓ nh: lËp b¸o c¸o nghiªn cøu kh¶ thi, thÈm ®Þnh thiÕt kÕ lËp ra dù to¸n, lËp hå s¬ mêi thÇu, ph©n tÝch ®¸nh gi¸ hå s¬ dù thÇu, gi¸m s¸t thi c«ng x©y dùng, l¾p ®Æt thiÕt bÞ …. * §Êu thÇu tuyÓn chän ®èi t¸c ®Çu t: Thc hiÖn ®Êu thÇu khi cã tõ hai nhµ ®Çu t trë lªn cïng muèn tham gia dù ¸n hoÆc Thñ tíng ChÝnh phñ yªu cÇu. 2.2. C¨n cø vµo c¸ch thøc më thÇu Cã thÓ chia ®Êu thÇu thµnh ba lo¹i: * §Êu thÇu mét tói hå s¬: Lµ ph¬ng thøc mµ nhµ thÇu nép hå s¬ dù thÇu trong mét tói hå s¬. Ph¬ng thøc nµy ®îc ¸p dông ®èi víi ®Êu thÇu mua s¾m hµng ho¸ vµ x©y l¾p. * §Êu thÇu hai tói hå s¬: 3 Lµ ph¬ng thøc mµ nhµ thÇu nép ®Ò xuÊt vÒ kü thuËt vµ ®Ò nghÞ xuÊt gi¸ trong tõng tói hå s¬ riªng vµo cïng mét thêi ®iÓm. Tói hå s¬ ®Ò xuÊt kü thuËt sÏ ®îc xem xÐt tríc ®Ó ®¸nh gi¸. Ph¬ng thøc nµy chØ ®îc ¸p dông ®èi víi ®Êu thÇu tuyÓn chän t vÊn. * §Êu thÇu hai giai ®o¹n: Ph¬ng thøc nµy ¸p dông cho nh÷ng trêng hîp sau: - C¸c gãi thÇu mua s¾m hµng ho¸ vµ x©y l¾p cã gi¸ tõ 500 tû ®ång trë lªn; - C¸c gãi thÇu mua s¾m hµng ho¸ cã tÝnh chÊt lùa chän c«ng nghÖ thiÕt bÞ toµn bé, phøc t¹p vÒ c«ng nghÖ vµ kü thuËt hoÆc gãi thÇu x©y l¾p ®Æc biÖt phøc t¹p; - Dù ¸n thùc hiÖn hîp ®ång ch×a kho¸ trao tay. Qu¸ tr×nh thùc hiÖn ph¬ng thøc nµy nh sau: a, Giai ®o¹n thø nhÊt: c¸c nhµ thÇu nép hå s¬ dù thÇu s¬ bé gåm ®Ò xuÊt vÒ kü thuËt vµ ph¬ng ¸n tµi chÝnh (cha cã gi¸) ®Ó bªn mêi thÇu xem xÐt vµ th¶o luËn cô thÓ víi tõng nhµ thÇu, nh»m thèng nhÊt vÒ yªu cÇu vµ tiªu chuÈn kü thuËt ®Ó nhµ thÇu chuÈn bÞ vµ nép hå s¬ dù thÇu chÝnh thøc cña m×nh. b, Giai ®o¹n thø hai: Bªn mêi thÇu mêi c¸c nhµ thÇu tham gia trong giai ®o¹n thø nhÊt nép hå s¬ dù thÇu chÝnh thøc víi ®Ò xuÊt kü thuËt ®· ®îc bæ xung hoµn chØnh trªn cïng mét mÆt b»ng kü thuËt vµ ®Ò xuÊt chi tiÕt vÒ tµi chÝnh víi ®Çy ®ñ néi dung vÒ tiÕn ®é thùc hiÖn, ®iÒu kiÖn hîp ®ång, gi¸ dù thÇu. 2.3 C¨n cø vµo ph¹m vi, h×nh thøc lùa chän nhµ thÇu * §Êu thÇu më réng: Lµ h×nh thøc ®Êu thÇu kh«ng h¹n chÕ sè lîng nhµ thÇu tham gia. Bªn mêi thÇu th«ng b¸o c«ng khai vÒ c¸c ®iÒu kiÖn, thêi gian dù thÇu trªn c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng tèi thiÓu 10 ngµy tríc khi ph¸t hµnh hå s¬ mêi thÇu. §Êu thÇu réng r·i lµ h×nh thøc chñ yÕu ®îc ¸p dông trong ®Êu thÇu. * §Êu thÇu h¹n chÕ: Lµ h×nh thøc ®Êu thÇu mµ bªn mêi thÇu mêi mét sè nhµ thÇu (tèi thiÓu lµ 5) cã ®ñ n¨ng lùc tham gia. Danh s¸ch c¸c nhµ thÇu tham dù ph¶i ®îc ngêi cã thÈm quyÒn hoÆc cÊp cã thÈm quyÒn chÊp nhËn. H×nh thøc nµy chØ ®îc xem xÐt ¸p dông khi cã mét trong c¸c ®iÒu kiÖn sau: 4 - ChØ cã mét sè nhµ thÇu cã kh¶ n¨ng ®¸p øng ®îc yªu cÇu ®ßi hái cña gãi thÇu; - C¸c nguån vèn sö dông yªu cÇu ph¶i tiÕn hµnh ®Êu thÇu h¹n chÕ; - Do t×nh h×nh cô thÓ cña gãi thÇu mµ viÖc ®Êu thÇu h¹n chÕ cã lîi thÕ. * ChØ ®Þnh ®Êu thÇu: Lµ h×nh thøc chän trùc tiÕp nhµ thÇu ®¸p øng yªu cÇu cña gãi thÇu ®Ó th - ¬ng th¶o hîp ®ång. H×nh thøc nµy chØ ®îc ¸p dông trong c¸c trêng hîp ®Æc biÖt sau: - Trêng hîp bÊt kh¶ kh¸ng do thiªn tai, ®Þch ho¹, ®îc phÐp chØ ®Þnh ngay ®¬n vÞ cã ®ñ n¨ng lùc ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc kÞp thêi. Sau ®ã ph¶i b¸o c¸o Thñ tíng ChÝnh phñ vÒ néi chØ ®Þnh thÇu ®Ó xem xÐt phª duyÖt. - Gãi thÇu ®¨c biÖt do Thñ tíng ChÝnh phñ phª duyÖt, quyÕt ®Þnh trªn c¬ së b¸o c¸o thÈm ®Þnh cña Bé kÕ ho¹ch vµ §Çu t, ý kiÕn b»ng v¨n b¶n cña c¬ quan tµi trî vèn vµ c¸c c¬ quan cã liªn quan. - Trong b¸o c¸o ®Ò nghÞ chØ ®Þnh thÇu ph¶i x¸c ®Þnh râ ba néi dung sau: Lý do chØ ®Þnh thÇu; kinh nghiÖm vµ n¨ng lùc vÒ mÆt kü thuËt, tµi chÝnh cña nhµ thÇu ®îc ®Ò nghÞ chØ ®Þnh thÇu; gi¸ trÞ vµ khèi lîng ®· ®îc ngêi cã thÈm quyÒn phª duyÖt lµm c¨n cø cho chØ ®Þnh thÇu. * Chµo hµng c¹nh tranh: H×nh thøc nµy ®îc ¸p dông cho nh÷ng gãi thÇu mua s¾m hµng ho¸ cã gi¸ trÞ díi 2 tû ®ång. Mçi gãi thÇu ph¶i cã Ýt nhÊt 3 chµo hµng cña ba nhµ thÇu kh¸c nhau trªn c¬ së yªu cÇu chµo hµng cña bªn mêi thÇu. ViÖc göi chµo hµng cã thÓ ®îc thùc hiÖn b»ng c¸ch göi trùc tiÕp, b»ng Fax, b»ng ®êng bu ®iÖn hoÆc b»ng c¸c ph¬ng tiÖn kh¸c * Tù thùc hiÖn: * Mua s¾m ®Æc biÖt. 2.4. C¨n cø vµo sù thÈm ®Þnh cña nhµ ®Çu t * §Êu thÇu qua s¬ tuyÓn: Lµ h×nh thøc ®Êu thÇu cã thñ tôc thÈm ®Þnh tríc ®Ó lo¹i bá nh÷ng nhµ thÇu kh«ng ®ñ n¨ng lùc cÇn thiÕt, chØ cã nh÷ng nhµ thÇu cã ®ñ kh¶ n¨ng theo yªu cÇu cña chñ ®Çu t míi ®îc phÐp tham dù ®Êu thÇu vµ göi bé hå s¬ dù thÇu. H×nh thøc nµy cho phÐp tiÕt kiÖm chi phÝ t¨ng hiÖu qu¶ vµ tÝnh chÝnh x¸c trong c«ng t¸c xÐt thÇu, thêng g¾n liÒn víi ®Êu thÇu më réng. * §Êu thÇu th«ng qua s¬ tuyÓn: 5 §©y lµ h×nh thøc ®Êu thÇu ngîc l¹i víi h×nh thøc trªn, chñ ®Çu t kh«ng thùc hiÖn thñ tôc thÈm ®Þnh tríc mµ chØ tham kh¶o ý kiÕn cña ngêi t vÊn hay kh¸ch hµng tríc ®©y vµ tù lËp ra danh s¸ch c¸c nhµ thÇu tham dù. 3. Mét sè tÝnh chÊt vµ nguyªn t¾c ®Êu thÇu mua s¾m hµng ho¸ 3.1.TÝnh chÊt cña ®Êu thÇu * TÝnh b×nh ®¼ng: TÝnh b×nh ®¼ng ®îc thÓ hiÖn ë chç mäi nhµ thÇu ®Òu ®îc ®èi xö mét c¸ch c«ng b»ng ®Ó t¹o ®îc mét m«i trêng c¹nh tranh hoµn h¶o nhÊt. Mäi nhµ thÇu ®Òu ®îc Bªn mêi thÇu cung cÊp nh÷ng th«ng tin liªn quan mét c¸ch ®Çy ®ñ nhÊt vµ gièng nhau, hä ®Òu chÞu mét c¬ chÕ thÈm ®Þnh vµ mét thang ®iÓm thèng nhÊt gièng nhau, mäi h×nh thøc mãc ngoÆc, thiªn vÞ ®Òu vi ph¹m nguyªn t¾c ®Êu thÇu. ChØ khi nµo ®Êu thÇu tho¶ m·n tÝnh b×nh ®¼ng th× nhµ thÇu míi cã mét m«i trêng c¹nh tranh thùc sù vµ míi ®em l¹i lîi Ých thùc sù cho chñ ®Çu t còng nh c¸c nhµ thÇu. * TÝnh nhÊt qu¸n: Trong ®Êu thÇu mäi quyÕt ®Þnh ®a ra ®Òu kh«ng thÓ söa ®æi ®îc sau khi ®· hÕt h¹n nép hå s¬ dù thÇu, c¸c ®Ò xuÊt cña nhµ thÇu sÏ ®îc niªm phong vµ gi÷ kÝn cho ®Õn ngµy më thÇu. Trong qu¸ tr×nh ®¸nh gi¸, Bªn mêi thÇu cã thÓ yªu cÇu nhµ thÇu lµm râ mét sè néi dung trong hå s¬ dù thÇu nhng kh«ng ®îc lµm thay ®æi néi dung c¬ b¶n cña hå s¬ dù thÇu, ®Æc biÖt lµ gi¸ dù thÇu. Nh÷ng gi¶i ®¸p cña nhµ thÇu dÉn ®Õn sù thay ®æi gi¸ dù thÇu ®· ®Ò xuÊt ®Òu bÞ lo¹i trõ vµ kh«ng ®îc tiÕp tôc xem xÐt. VÒ phÝa chñ ®Çu t hä còng ph¶i gi÷ nguyªn nh÷ng quy ®Þnh trong hå s¬ mêi thÇu, nÕu cã thay ®æi th× ph¶i gia h¹n nép hå s¬ dù thÇu, trong qu¸ tr×nh xÐt duyÖt c¸c hå s¬ dù thÇu Bªn mêi thÇu kh«ng ®îc thay ®æi thang ®iÓm vµ tiªu chuÈn ®¸nh gi¸ hå s¬ dù thÇu. * TÝnh b¶o mËt: §Ó ®¹t ®îc sù c¹nh tranh b×nh ®¼ng, tÊt c¶ c¸c ®Ò xuÊt vÒ tµi chÝnh, kü thuËt cña nhµ thÇu ®Òu ph¶i ®îc gi÷ bÝ mËt tuyÖt ®èi, kh«ng ai trong héi ®ång xÐt thÇu ®îc phÐp lÊy hoÆc sao chÐp hå s¬ dù thÇu sau khi ®· ®Õn tay chñ ®Çu t… Bªn mêi thÇu ph¶i th¶o tríc thang ®iÓm ®Ó ®¸nh gi¸ hå s¬ dù thÇu vµ ®iÒu nµy còng ph¶i ®îc gi÷ bÝ mËt tuyÖt ®èi trong suèt thêi gian ®Êu thÇu. 6 * TÝnh cã thÓ tiÕp cËn: TÝnh cã thÓ tiÕp cËn ®îc thÓ hiÖn lµ thiªn chÝ cña Bªn mêi thÇu lu«n t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c nhµ thÇu tiÕp cËn ®îc tíi hîp ®ång. Cô thÓ, Bªn mêi thÇu lu«n s½n sµng gi¶i ®¸p th¾c m¾c cña nhµ thÇu mét c¸ch nhanh chãng, ®Çy ®ñ b»ng v¨n b¶n, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c nhµ thÇu ®i th¨m c«ng trêng hoÆc gia h¹n hîp ®ång trong thêi h¹n cho phÐp ®Ó nhµ thÇu chuÈn bÞ kü ®¬n dù thÇu. * TÝnh h×nh thøc: §Êu thÇu lµ mét quy tr×nh ph¶i lµm theo ®óng mäi thñ tôc vµ th«ng lÖ cã tÝnh quy luËt cao mµ Bªn mêi thÇu vµ nhµ thÇu ph¶i tu©n theo ®Ó ®¶m b¶o kh«ng cã mét sai ph¹m nµo vÒ hµnh chÝnh, kü thuËt, hµnh chÝnh ¶nh hëng ®Õn kÕt qu¶ ®Êu thÇu. * TÝnh kh¸ch quan: §Ó lùa chän nhµ thÇu tèi u, ngoµi gi¸ c¶, Bªn mêi thÇu cßn ph¶i xem xÐt c¸c yÕu tè kh¸c nh tÝnh n¨ng kü thuËt, ph¬ng thøc thanh to¸n, ®iÒu kiÖn b¶o hµnh….C¸c tiªu chÝ ®¸nh gi¸ kh¸ch quan ph¶i ® îc v¹ch ra trong tµi liÖu ®Êu thÇu, nã cÇn ®îc ¸p dông mét c¸ch kh¸ch quan vµ thêng kÌm theo mét thang ®iÓm ®îc lîng ho¸. 3.2. Mét sè nguyªn t¾c cña ®Êu thÇu mua s¾m hµng ho¸ §Êu thÇu nãi chung vµ ®Êu thÇu mua s¾m hµng ho¸: Theo HiÖp héi quèc tÕ c¸c kü s t vÊn ( FIDIC ) tu©n theo mét sè nguyªn t¾c sau: * Nguyªn t¾c c¹nh tranh c«ng khai víi ®iÒu kiÖn ngang nhau: Mçi cuéc ®Êu thÇu ®Òu ph¶i thùc hiÖn víi sù tham dù cña mét sè nhµ thÇu cã ®ñ n¨ng lùc ®Ó thi hµnh mét cuéc c¹nh tranh m¹nh mÏ. §iÒu kiÖn ®Æt ra víi c¸c ®¬n vÞ øng thÇu vµ th«ng tin cung cÊp cho hä ph¶i ngang b»ng nhau nhÊt thiÕt kh«ng cã sù ph©n biÖt ®èi xö. * Nguyªn t¾c d÷ liÖu ®Çy ®ñ: C¸c nhµ thÇu ph¶i nhËn ®Çy ®ñ tµi liÖu ®Êu thÇu víi c¸c th«ng tin chi tiÕt, vµ cã hÖ thèng vÒ quy m«, khèi lîng, quy c¸ch, yªu cÇu chÊt lîng c«ng tr×nh hay hµng ho¸ dÞch vô cÇn cung øng, vÒ tiÕn ®é vµ ®iÒu kiÖn thùc hiÖn (cã nghÜa lµ bªn mêi thÇu ph¶i nghiªn cøu, tÝnh to¸n c©n nh¾c thÊu ®¸o ®Ó tiªn liÖu rÊt kü vµ ch¾c ch¾n vÒ mäi yÕu tè cã liªn quan, ph¶i cè tr¸nh chuÈn bÞ s¬ sµi t¾c tr¸ch). * Nguyªn t¾c ®¸nh c«ng b»ng: C¸c hå s¬ dù thÇu ph¶i ®îc ®¸nh gi¸ mét c¸ch kh«ng thiªn vÞ theo cïng mét chuÈn mùc vµ ®îc ®¸nh gi¸ bëi Héi ®ång xÐt thÇu cã ®ñ t c¸ch vµ n¨ng 7 lùc. Lý do ®Ó ®îc chän hay bÞ lo¹i ph¶i ®îc gi¶i thÝch ®Çy ®ñ ®Ó tr¸nh sù ngê vùc. * Nguyªn t¾c ba chñ thÓ: Thùc hiÖn dù ¸n theo thÓ thøc ®Êu thÇu quèc tÕ, lu«n cã sù hiÖn diÖn ®ång thêi cña ba chñ thÓ: bªn mêi thÇu, nhµ thÇu, c¸c kü s t vÊn. Trong ®ã kü s t vÊn hiÖn diÖn nh mét nh©n tè b¶o ®¶m cho hîp ®ång lu«n lu«n thùc hiÖn ®îc nghiªm tóc ®Õn tõng chi tiÕt, mäi sù bÊt cËp vÒ kü thuËt hoÆc vÒ tiÕn ®é ®Òu ®- îc ph¸t hiÖn kÞp thêi, nh÷ng biÖn ph¸p ®iÒu chØnh ®Òu ®îc ®a ra ®óng lóc. §ång thêi kü s t vÊn còng chÝnh lµ nh©n tè h¹n chÕ tèi ®a ®èi víi nh÷ng mu toan th«ng ®ång hoÆc tho¶ hiÖp, ch©m tríc g©y thiÖt h¹i cho nh÷ng ngêi chñ ®Ých thùc cña dù ¸n (nhiÒu ®iÒu kho¶n ®îc thi hµnh ®Ó buéc kü s t vÊn ph¶i lµ nh÷ng ngêi cã ®ñ tr×nh ®é, n¨ng lùc, phÈm chÊt vµ ph¶i lµm ®óng vai trß cña nh÷ng träng tµi c«ng minh, mÉn c¸n ®îc cö ra bëi mét c«ng ty t vÊn chuyªn ngµnh, c«ng ty nµy còng ph¶i ®îc lùa chän th«ng qua qu¸ tr×nh ®Êu thÇu theo mét quy tr×nh chÆt chÏ…). * Nguyªn t¾c b¶o l·nh vµ b¶o hiÓm chÝnh ®¸ng: ViÖc tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c nãi trªn kÝch thÝch vµ nç lùc nghiªm tóc cña mçi bªn vµ thóc ®Èy sù hîp t¸c gi÷a c¸c bªn nh»m vµo môc tiªu ®¸p øng tèt nhÊt c¸c yªu cÇu vÒ chÊt lîng, tiÕn ®é, tµi chÝnh cña dù ¸n vµ do ®ã b¶o ®¶m ®îc c¸c lîi Ých chÝnh ®¸ng cho c¶ bªn mêi thÇu vµ nhµ thÇu, gãp phÇn tiÕt kiÖm c¸c nguån lùc x· héi. 4. Lîi Ých vµ sù cÇn thiÕt ¸p dông ®Êu thÇu mua s¾m hµng ho¸ t¹i ViÖt Nam 4.1. Lîi Ých cña ®Êu thÇu mua s¾m hµng ho¸ * §èi víi Nhµ níc: Th«ng qua ®Êu thÇu, gióp n©n cao hiÖu qu¶ sö dông nguån vèn tËp trung, tr¸nh ®îc sù l·ng phÝ kh«ng ®¸ng cã tron qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n do sù mãc ngoÆc gi÷a bªn A vµ bªn B. Thùc hiÖn ®Êu thÇu lµ biÖn ph¸p qu¶n lý tµi chÝnh cã hiÖu qu¶ vµ t¨ng c- êng c¸c lîi Ých kinh tÕ x· héi kh¸c. Qua ®Êu thÇu t¹o c¬ së ®Ó ®¸nh gi¸ tiÒm n¨ng cña c¸c ®¬n vÞ kü thuËt c¬ së, còng nh cña c¸c ®èi t¸c níc ngoµi, ng¨n chÆn ®îc nh÷ng biÓu hiÖn tiªu cùc, tr¸nh ®îc sù thiªn vÞ, ®Æc quyÒn ®Æc lîi… Tríc ®©y, khi cha thùc hiÖn h×nh thøc ®Êu thÇu th× Nhµ níc ph¶i qu¶n lý tõ trªn xuèng díi, ph¶i quyÕt ®Þnh mäi vÊn ®Ò nh; ®Çu t x©y dùng c«ng tr×nh nµo, 8 vèn bao nhiªu, ai lµ ngêi cung cÊp vµ l¾p ®Æt thiÕt bÞ, trong thêi gian bao lÇu, chÊt lîng ra sao…nh vËy sÏ dÉn ®Õn hiÖu qu¶ qu¶n lý còng nh kinh doanh kh«ng cao, t¹o nhiÒu khe hë cho hiÖn tîng tiªu cùc. HiÖn nay khi thùc hiÖn c¬ chÕ qu¶n lý míi Nhµ níc chØ cßn qu¶n lý chÊt lîng cuèi cïng cña c«ng trÝnh, qu¸ tr×nh thùc hiÖn nh thÕ nµo lµ do nhµ thÇu ®¶m nhiÖm vµ ®îc cô thÓ ho¸ b»ng c¸c ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång vµ trong hå s¬ dù thÇu. §Êu thÇu cßn mang l¹i cho phÝa Nhµ níc nh÷ng ®Çu t míi vÒ c«ng nghÖ, trang thiÕt bÞ m¸y mãc hiÖn ®¹i phôc vô thiÕt thùc cho qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸. * §èi víi chñ ®Çu t: ¸p dông ®Êu thÇu c¹nh tranh c«ng khai lµ ph¬ng thøc thÝch hîp nhÊt ®Ó lùa chän ®îc nhµ thÇu cã n¨ng lùc ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña m×nh vÒ kü thuËt, ®¶m b¶o chÊt lîng vµ kÕ ho¹ch ®Æt ra, ®ång thêi còng cã ®îc gi¸ thµnh vµ ®iÒu kiÖn tÝn dông hîp lý nhÊt, tiÕt kiÖm vèn ®Çu t c¬ b¶n, thùc hiÖn ®óng tiÕn ®é c«ng tr×nh. §Êu thÇu còng cã thÓ chèng t×nh tr¹ng ®éc quyÒn vÒ gi¸ c¶ cña nhµ thÇu. * §èi víi nhµ thÇu: §Êu thÇu lµ h×nh thøc b¶o ®¶m c«ng b»ng vµ c¬ héi t¬ng ®èi cho tÊt c¶ c¸c nhµ cung cÊp tiÒm n¨ng. - Th«ng qua ®Êu thÇu kÝch thÝch c¸c nhµ thÇu n©ng cao tr×nh ®é kü thuËt ¸p dông c«ng nghÖ vµ c¸c gi¶i ph¸p ®Ó s¶n xuÊt hµng ho¸ tèt h¬n. - C¹nh tranh, ®Çu t cã träng ®iÓm c¸c nhµ thÇu sÏ cè g¾ng n©ng cao uy tÝn, chÊt lîng cña m×nh trong viÖc thùc hiÖn nghÜa vô víi chñ ®Çu t. - Hoµn thiÖn c¸c mÆt qu¶n lý, n©ng cao n¨ng lùc ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý trong tham dù ®Êu thÇu vµ thùc hiÖn hîp ®ång thÇu. - Thóc ®Çy n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ®Ó khi gi¸ bá thÇu thÊp nhng vÉn thu ®îc lîi nhuËn… 4.2. Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan ¸p dông ®Êu thÇu mua s¾m hµng hãa ë ViÖt nam C¸c tæ chøc, doanh nghiÖp thuéc khu vùc Nhµ níc tiÕn hµnh mua s¾m chÞu mét tr¸ch nhiÖm ®Æc biÖt lµ ®¶m b¶o kh«ng l·ng phÝ vèn cña c«ng. Dï vèn ®ã lµ vèn lu ®éng b×nh thêng cña hä hay tõ nguån vèn ph©n bæ ®Æc biÖt th× c¸c c¬ quan thùc hiÖn mua s¾m còng ph¶i sö dông vèn ®ã ®Ó mua s¾m ®îc hµng ho¸, c«ng tr×nh hay dÞch vô ®óng nh môc tiªu ®· ®Þnh, ®óng thêi ®iÓm cÇn mua vµ thu ®îc gi¸ trÞ cao nhÊt víi sè tiÒn ®· bá ra. 9 T¹i ViÖt nam, vÊn ®Ò qu¶n lý vèn XDCB hiÖn vÉn ®ang lµ mét vÊn ®Ò lan gi¶i, cßn béc lé nhiÒu yÕu kÐm. Theo thèng kª hµng n¨m sè vèn l·ng phÝ lªn tíi 30%- 40% tæng sè vèn ®Çu t, sè c«ng tr×nh ph¶i ®iÒu chØnh t¨ng vèn duyÖt ban ®Çu tron giai ®o¹n tõ 1994 ®Õn 1997 lµ kho¶ng 60%. HiÖn tîng tiªu cùc x¶y ra ngµy cµng nhiÒu lµm ¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn, chÊt lîng c«ng tr×nh, bªn c¹nh ®ã lµ sù tiªu cùc trong giao thÇu, nhËn thÇu, ngiÖm thu c«ng tr×nh…Tríc t×nh h×nh tiªu cùc nh vËy th× viÖc ¸p dông ph¬ng thøc ®Êu thÇu trong x©y l¾p còng nh trong mua s¾m hµng ho¸ lµ mét ®ßi hái cÊp thiÕt, lµ mét híng tÝch cùc cã nhiÒu u thÕ h¬n h¼n so víi ph¬ng thøc giao thÇu theo kÕ ho¹ch tríc ®©y cña chóng ta. Kinh nghiÖm qu¶n lý cña c¸c níc trªn thÕ giíi ®· chØ ra r»ng chØ cã thÓ hoµn thµnh ®îc tr¸ch nhiÖm ®ã nÕu thùc hiÖn mua s¾m b»ng ®Êu thÇu trong khu vùc quèc doanh. NÕu thÝch hîp, th× c¹nh tranh c«ng khai lµ mét ph¬ng ph¸p thÇu mua s¾m ®îc a dïng h¬n. T¹i c¸c níc cã nÒn kinh tÕ thÞ trêng ph¸t triÓn, ®Êu thÇu lµ mét h×nh thøc ®îc ¸p dông réng r·i trong x©y dng c¬ b¶n. ChÝnh phñ nh÷ng níc nµy cã nh÷ng quy ®Þnh b¾t buéc ph¶i thùc hiÖn ®Êu thÇu víi nh÷ng c«ng tr×nh do Nhµ níc ®Çu t. VÝ dô nh t¹i Mü, mäi c«ng tr×nh do ChÝnh phñ ®Çu t thùc hiÖn trªn l·nh thæ Mü ®Òu ph¶i qua ®Êu thÇu. Tuy nhiªn, chÝnh phñ Mü còng quy ®Þnh nhng c«ng tr×nh kh«ng b¾t buéc ®Êu thÇu (c¸c c«ng tr×nh bÝ mËt quèc gia, c«ng tr×nh cÊp b¸ch nh»m ®èi phã víi thiªn tai, chiÕn tranh…). TÝnh u viÖt cña ph¬ng thøc ®Êu thÇu ®îc chøng minh kh¸ râ b»ng kÕt qu¶ thu ®îc cña c¸c níc trªn thÕ giíi vµ níc ta thêi gian qua, cïng nh÷ng lîi Ých mµ nã ®em l¹i cho tÊt c¶ c¸c bªn tham gia. V× lÏ ®ã, ®Êu thÇu ®îc coi lµ mét thñ tôc chÝnh thøc trong khu vùc kinh tÕ c«ng céng, lµ yªu cÇu tÊt yÕu kh¸ch quan cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng. CÇn ph¶i hiÓu mét c¸ch chÝnh x¸c r»ng, ®Êu thÇu lµ mét ph¬ng ph¸p giao dÞch h×nh thµnh tõ sù kÕt hîp nhuÇn nhuyÔn vµ tinh tÕ gi÷a c¸c yÕu tè kinh tÕ, ph¸p lý, kü thuËt vµ tµi chÝnh víic¸c nguyªn lý cña khoa häc qu¶n lý, tæ chøc. Víi tÝnh chÊt lµ mét ph¬ng ph¸p giao dÞch phæ biÕn, co hiÖu qu¶ cao, ®Êu thaïa ngµy cµng ®îc nhÝn nhËn nh mét ®iÒu kiÖn thiÕt yÕu ®Ó ®¶m b¶o thµnh c«ng cho c¸c nhµ ®Çu t c¶ ë khu vùc Nhµ níc vµ khu vùc t nh©n, c¶ ®Çu t trong níc vµ ®Çu t níc ngoµi. II. néi dung cña ho¹t ®éng ®Êu thÇu mua s¾m hµng ho¸ 1. §iÒu kiÖn thùc hiÖn ®Êu thÇu 10 1.1. §iÒu kiÖn tæ chøc ®Êu thÇu ViÖc ®Êu thÇu chØ ®îc thùc hiÖn khi cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn sau: *V¨n b¶n quyÕt ®Þnh ®Çu t ho¨c giÊy phÐp ®Çu t cña ngêi cã thÈm quyÒn hoÆc cÊp cã thÈm quyÒn; Theo nh quy ®Þnh trong §iÒu lÖ qu¶n lý ®Çu t vµ x©y dùng ban hµnh kÌm theo NghÞ ®Þnh 42/CP cña ChÝnh phñ ngµy 16/7/1996, c¸c dù ¸n ®Çu sö dông vèn Nhµ níc, ph¶i cã quyÕt ®Þnh ®Çu t cña ngêi cã thÈm quyÒn tríc khi thùc hiÖn ®Çu t. Néi dung cña quyÕt ®Þnh ®Çu t bao gåm: - X¸c ®inh chñ ®Çu t vµ h×nh thøc qu¶n lý dù ¸n; - X¸c ®Þnh ®Þa ®iÓm, diÖn tÝch ®Êt sö dông vµ c«ng su©t thiÕt kÕ; - Tæng møc ®Çu t vµ nguån vèn sö dông; - Thêi gian x©y dùng vµ c¸c mèc tiÕn ®é chÝnh. §èi víi c¸c dù ¸n kh«ng sö dông vèn cña Ng©n s¸ch Nhµ níc th× chñ ®Çu t ®îc cÊp giÊy phÐp ®Çu t, néi dung giÊy phÐp ®Çu t do Bé KÕ ho¹ch §Çu t quy ®Þnh * KÕ ho¹ch ®Êu thÇu ®îc ngêi cã thÈm quyÒn phª duyÖt; Néi dung cña kÕ ho¹ch ®Êu thÇu bao gåm: Ph©n chia dù ¸n thµnh c¸c gãi thÇu nhá; íc tÝnh gi¸ cña tõng gãi thÇu; h×nh thøc lùa chän nhµ thÇu vµ ph¬ng thøc ¸p dông; thêi gian tæ chøc ®Êu thÇu cho tõng gãi thÇu; ph¬ng thøc vµ thêi gian thùc hiÖn hîp ®ång. * Hå s¬ mêi thÇu ®· ®îc ngêi cã thÈm quyÒn hoÆc cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt (Néi dung cña hµng ho¸å s¬ mêi thÇu ®îc tr×nh bÇy cô thÓ trong quy tr×nh tæ chøc ®Êu thÇu). 1.2. §iÒu kiÖn dù thÇu Nhµ thÇu tham gia dù thÇu ph¶i cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn sau: * Cã giÊy ®¨ng ký kinh doanh. §èi víi ®Êu thÇu mua s¾m thiÕt bÞ phøc t¹p ®îc quy ®Þnh trong hå s¬ mêi thÇu, ngoµi giÊy ®¨ng ký kinh doanh, ph¶i cã giÊy phÐp b¸n hµng thuéc b¶n quyÒn cña nhµ s¶n xuÊt. * Cã ®ñ n¨ng lùc vÒ kü thuËt vµ tµi chÝnh ®¸p øng yªu cÇu cña gãi thÇu. * ChØ ®îc tham gia mét ®¬n dù thÇu trong mét gãi thÇu, dï lµ ®¬n ph- ¬ng hay liªn doanh dù thÇu th× c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc kh«ng ®îc phÐp tham dù víi t c¸ch lµ nhµ thÇu ®éc lËp trong cïng mét gãi thÇu. 2. Quy tr×nh tæ chøc ®Êu thÇu 11 Quy tr×nh ®Êu thÇu gåm ba giai ®o¹n chÝnh, cã thÓ m« t¶ kh¸i qu¸t nh÷ng c«ng viÖc mµ nhµ thÇu vµ Bªn mêi thÇu ph¶i thùc hiÖn trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn c«ng t¸c ®Êu thÇu th«ng qua s¬ ®å sau: 12 Giai ®oan I : S¬ tuyÓn nhµ thÇu Bíc Bªn mêi thÇu Nhµ thÇu Mêi c¸c nhµ thÇu dù Th«ng tin vÒ s¬ tuyÓn trªn c¸c ph­¬ng s¬ tuyÓn tiÖn th«ng tin ®¹i chóng hoÆc mêi trùc tiÕp, bao gåm: - Chñ c«ng tr×nh, kh¸i qu¸t vÒ dù ¸n - Ngµy ph¸t hµnh tµi liÖu ®Çu thÇu vµ nép ®¬n dù thÇu. - ChØ dÉn víi nhµ thÇu, h¹n nép… Ph¸t vµ nép c¸c v¨n Ph¸t hµnh c¸c chØ dÉn dù s¬ tuyÓn vµ Hái lÊy v¨n kiÖn kiÖn dù s¬ tuyÓn c¸c c©u hái ®Õn mçi c«ng ty dù s¬ tuyÓn - Kinh nghiÖm trong lÜnh vùc cña gãi thÇu - Nguån lùc vÒ kü thuËt, lao®éng… - T×nh tr¹ng tµi chÝnh. Tr¶ lêi c¸c c©u hái vÒ b¶n th©n nhµ thÇu B¸o l¹i ®· nhËn ®­îc Thùc hiÖn s¬ Ph©n tÝch c¸c sè liÖu dù s¬ tuyÓn: tuyÓn vµ th«ng - C¬ cÊu trong c«ng ty b¸o danh s¸ch c¸c - Kinh nghiÖm nhµ thÇu ®­îc lùa - Nguån lùc tµi chÝnh… chän Lùa chän c¸c c«ng ty ®Ó ®­a vµ danh B¸o l¹i ®· nhËn s¸ch c¸c nhµ thÇu ®uîc Kh¼ng ®Þnh ý muèn nép ®¬n dù thÇu Th«ng b¸o cho tÊt c¶ c¸c nhµ thÇu vÒ danh s¸ch c¸c nhµ thÇu ®­îc lùa chän Danh s¸ch c¸c nhµ thÇu 13 Giai ®o¹n II- LËp vµ nhËn hå s¬ dù thÇu Bíc Bªn mêi thÇu Nhµ thÇu ChuÈn bÞ tµi liÖu ®Êu bÞ thÇu Tµi liÖuTµi ®Êu liÖu thÇu ChuÈn - Th­mêi thÇu tµi liÖu ®Êu ®Êu thÇu thÇunhµ thÇu - H­íng dÉn cho c¸c - §iªu kiÖn hîp ®ång - §Æc ®iÓm thuËtthÇu - Th­kÜmêi - Danh s¸ch c¸c nhµ thÇu - H­íng dÉn cho c¸c nhµ - B¶n kª sè l­îng thÇu - MÉu hå s¬ dù thÇu vµ phô lôc… - §iªu kiÖn hîp ®ång - §Æc ®iÓm kÜ thuËt - Danh s¸ch c¸c nhµ thÇu Ph¸t tµi liÖu ®Êu Ph¸t v¨n- kiÖn B¶n ®Êu thÇu kª sè l­îcho ng c¸c nhµ B¸o l¹i ®· nhËn thÇu thÇu trong danh s¸ch nhµ thÇu ®ù¬c ®­îc chän - MÉu hå s¬ dù thÇu vµ phô lôc… ChuÈn bÞ hå s¬ dù thÇu C¸c nhµ thÇu ®i Bè trÝ ngµy vµ giê ®i th¨m c«ng tr­êng Bè trÝ ngµy vµ giê ®i th¨m th¨m c«ng tr­êng §i th¨m c«ng tr­ c«ng tr­êng êng (nÕu cÇn) Söa ®æi Söa ®æi tµi tµi liÖu liÖu ChuÈn bÞ c¸c söa ChuÈn ®æi (nÕu ®æivµo tµi söacã) ®Êu thÇu ®Êu thÇu liÖubÞ c¸c ®Êu thÇu (nÕu cã) vµo tµi liÖu ®Êu thÇu B¸o l¹i ®· nhËn Ph¸t c¸c söa ®æi cho c¸c nhµ thÇu ®­îc Tr¶ lêi th¾c Tr¶ m¾c lêi ChuÈn bÞlêi tr¶ lêi Nªu c¸c th¾c ChuÈn bÞ tr¶ m¾c(nÕu cã) cña c¸c nhµ thÇu th¾c m¾c cña c¸c nhµ thÇu Tr¶ lêi c¸c nhµ thÇu b»ng v¨n b¶n B¸o l¹i ®· nhËn ®­îc - Th«ng b¸o cho nhµ thÇu cã hå s¬ nép muén Nép vµ nhËn Nép hå vµ s¬ dù thÇu B¸o l¹i ®· nhËn nhËn hå s¬ dù - Ghi ngµy giê nhËn hå s¬ dù thÇu vµ ®­îc thÇu b¸o l¹i ®· nhËn ®­îc - B¶o qu¶n hå s¬ dù thÇu 14 Giai ®oan III : Më vµ ®¸nhgi¸ hå s¬ dù thÇu Bíc Bªn mêi thÇu Nhµ thÇu Më hå s¬ dù Më hå s¬ dù thÇu Dù buæi më thÇu Cã thÓ lµ c«ng khai hay h¹n chÕ thÇu c«ng khai - C«ng bè & ghi tªn nhµ thÇu, gi¸ bá hay h¹n chÕ thÇu, c¶ ph­¬ng ¸n kh¸c (nÕu cã) - Ghi tªn c¸c nhµ thÇu kh«ng ®­îc xem xÐt, qu¸ muén ho¨ch kh«ng nép ®¬n §¸nh gi¸ hå §¸nh gi¸ hå s¬ dù thÇu s¬ dù thÇu - VÒ mÆt kü thuËt - VÒ mÆt th­¬ng m¹i Cung cÊp - VÒ c¸c ®iÒu kiÖn hîp ®ång thuyÕt minh - Nªu nh÷ng ®iÓm cÇn thuyÕt minh nÕu cã Hoµn chØnh viÖc ®¸nh gi¸ Häp thªm víi tõng nhµ thÇu ®· ®­îc Ký hîp ®ång lùa chän (nÕu cÇn) ®Ó trao ®æi thªm giao thÇu vÒ n¨ng lùc hoÆc c¸c mÆt kh¸c ch­a phï hîp QuyÕt ®Þnh vÒ ®Êu thÇu Nhµ thÇu tróng Yªu cÇu nhµ thÇu tróng thÇu nép thÇu nép b¶o b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång l·nh thùc hiÖn hîp ®ång ChuÈn bÞ vµ ký hîp ®ång Ký hîp ®ång Nhµ thÇu kh«ng tróng thÇu b¸o Tr¶ l¹i b¶o l·nh dù thÇu cho c¸c nhµ l¹i ®· nhËn tµi thÇu kh«ng tróng thÇu liÖu tr¶ l¹i(nÕu cã yªu cÇu 15 Giai ®oan s¬ tuyÓn nhµ thÇu 2.1. §¨ng ký tæ chøc ®Êu thÇu Sau khi chuÈn bÞ ®Çy ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó tæ chøc ®Êu thÇu vµ lùa chän h×nh thøc ®Êu thÇu thÝch hîp, bªn mêi thÇu cã tr¸ch nhiÖm ®¨ng ký ®Êu thÇu víi c¬ quan qu¶n lý x©y dùng chuyªn ngµnh. 2.2 S¬ tuyÓn nhµ thÇu(®îc quy ®Þnh ®iÒu 23 vµ 34 cña quy chÕ ®Êu thÇu) C¸c gãi thÇu cã gi¸ trÞ tõ 300 tØ ®ång trë lªn víi mua s¾m hµng ho¸ vµ 200 tØ ®ång trë lªn víi ®Êu thÇu x©y l¾p ®Òu ph¶i tiÕn hµnh s¬ tyÓn. Tuú theo tÝnh chÊt cña tõng gãi thÇu, c¸c gãi thÇu cã gi¸ trÞ díi møc quy ®Þnh trªn còng cã thÓ tæ chøc s¬ tuyÓn trªn c¬ së quyÕt ®Þnh cña ngêi cã thÈm quyÒn trong kÕ ho¹ch ®Êu thÇu ®îc duyÖt. NÕu gãi thÇu th«ng qua s¬ tuyÓn, trong hå s¬ mêi thÇu ph¶i yªu cÇu nhµ thÇu nép ®ñ c¸c tµi liÖu vÒ n¨ng lùc tho¶ m·n c¸c ®iÒu kiÖn , yªu cÇu ®èi víi nhµ thÇu(giÊy ®¨ng ký kinh doanh, cã ®ñ n¨ng lùc kü thuËt, tµi chÝnh…) Thêi gian s¬ tuyÓn kÓ t khi ph¸t hµnh hå s¬ míi s¬ tuyÓn cho ®Ðn khi c«ng bè kÕt qu¶ víi ®iÒu kiÖn thÇu quèc tÕ lµ 90 ngµy, trong níc lµ 60 ngµy, khuyÕn khÝch rót ng¾n thêi gian s¬ tuyÓn. ViÖc ®¸nh gi¸ hå s¬ dù tuyÓn do chñ thÇu thùc hiÖn thêng c¨n cø vao ba tiªu chuÈn chÝnh. - N¨ng lùc kü thuËt(kho¶ng 20-30% tæng sè ®iÓm) - N¨ng lùc tai chÝnh (kho¶ng 30-40% tèng sè ®iÓm) - Kinh nghiÖm (kho¶ng 30-40% tæng sè ®iÓm) Hå s¬ ®îc ®¸nh gi¸ lµ ®¹t yªu cÇu khi ®¹t sè ®iÓm tèi thiÓu tõ 80% tæng sè ®iÓm trë lªn vµ tuú theo tiªu chuÈn thµnh phÇn ®Òu ®¹t tõ 50% trë lªn. Giai ®o¹n nhËn ®¬n dù thÇu 2.3. LËp hå s¬ mêi thÇu Tríc hÕt cã thÓ hiÓu hå s¬ mêi thÇu lµ toµn bé tµi liÖu vÒ c¸c yªu cÇu cho mét gãi thÇu do bªn mêi thÇu lËp ®îc lµm c¨n cø ph¸p lý cho nhµ thÇu chuÈn bÞ hå s¬ dù thÇu va bªn mêi thÇu ®îc ®¸nh gi¸ hå s¬ dù thÇu. - Tr¸ch nhiÖm lËp hå s¬ mêi thÇu do bªn mêi thÇu thùc hiÖn ho¨c thuª chuyªn gia thùc hiÖn . - Hå s¬ mêi thÇu lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh hiÖu qu¶, ch©t l- îng cña gãi thÇu. 16 - Khi lËp hå s¬ mêi thÇu yªu cÇu phµi sö dông c¸c c¬ quan, c¸ nh©n cã ®ñ n¨ng lùc, tr×nh ®é chuyªn m«n vÒ gãi thÇu, am hiÓu vÒ ®Êu thÇu ®Ó ®¶m b¶o chÊt lîng cña hå s¬ mêi thÇu t¹o ®iÒu kiÖn cho nhµ mêi thÇu chuÈn bÞ hå s¬ dù thÇu vµ thuËn lîi cho viÖc xÐt thÇu. - ViÖc lËp hå s¬ mêi thÇu ph¶i dùa vµo c¸c c¨n cø sau: + QuyÕt ®Þnh ®Çu t hoÆc giÊy phÐp ®Çu t vµ b¸o c¸o nghiªn cøu kh¶ thi hoÆc b¸o c¸o ®Çu t kÌm theo. + KÕ ho¹ch ®Êu thÇu ®îc duyÖt. + C¸c quy ®Þnh vÒ ®Êu thÇu cña nhµ níc vµ quy íc quèc tÕ vÒ tµi trî ®· ký nÕu x¸c ®Þnh nguån vèn ODA. + C¸c chÝnh s¸ch cã liªn quan cña nhµ níc nh thuÕ, l¬ng… + VÒ tµi chÝnh, th¬ng m¹i. * Hå s¬ mêi thÇu bao gåm c¸c néi dung sau: - Th mêi thÇu; - MÉu ®¬n dù thÇu; - ChØ dÉn ®èi víi nhµ thÇu; - C¸c ®iÒu kiÖn u ®·i (nÕu cã); - C¸c lo¹i thuÕ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt; - C¸c yªu cÇu vÒ c«ng nghÖ, vËt t, thiÕt bÞ, hµng ho¸, tÝnh n¨ng kü thuËt vµ nguån gèc; - BiÓu gi¸; - Tiªu chuÈn ®¸nh gi¸(bao gåm c¶ ph¬ng ph¸p vµ c¸ch thøc quy ®æi vÒ cïng mét m»t b»ng gi¸ ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ ®¸nh gi¸); - §iÒu kiÖn chung vµ ®iÒu kiÖn cô thÓ cña hîp ®ång; - MÉu b¶o l·nh dù thÇu; - MÉu tho¶ thuËn hîp ®ång; - MÉu b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång. 2.4. Göi th mêi thÇu hoÆc th«ng b¸o mêi thÇu Th mêi thÇu ¸p dông víi ®Êu thÇu h¹n chÕ vµ th«ng b¸o mêi thÇu víi ®Êu thÇu réng r·i. Bªn mêi thÇu ph¶i tiÕn hµnh th«ng b¸o trªn c¸c ph¬ng tiÖn ®¹i chóng tuú theo quy m« vµ tÝnh chÊt cña gãi thÇu trªn cac tê b¸o phæ th«ng hµng ngµy, ph¬ng tiÖn nghe nh×n vµ c¸c ph¬ng tiÖn kh¸c, nhng tèi thiÓu ph¶i ®¶m b¶o 3 kú liªn tôc vµ ph¶i th«ng b¸o tríc khi ph¸t hµnh hå s¬ mêi thÇu 5 ngµy ®èi víi quy m« nhá vµ tríc 10 ngµy ®èi víi c¸c gãi thÇu kh¸c kÓ tõ ngµy th«ng b¸o lÇn ®Çu. 17 Trong trêng hîp ®Êu thÇu quèc tÕ, Bªn mêi thÇu ph¶i th«ng b¸o theo quy ®Þnh t¹i kho¶n nµyvµ ph¶i th«ng b¸o Ýt nhÊt trªn mét tê b¸o tiÕng Anh ®îc ph¸t hµnh réng r·i t¹i ViÖt Nam hoÆc theo quy ®Þnh cña nhµ tµi trî. 2.5. NhËn vµ qu¶n lý hå s¬ mêi thÇu Bªn mêi thÇu tiÕp nhËn hå s¬ dù thÇu do nhµ thÇu trùc tiÕp hoÆc göi qua b- u ®iÖn theo ®Þa chØ vµ thêi gian quy ®Þnh trong hå s¬ mêi thÇu. Bªn mêi thÇu kh«ng nhËn hå s¬ dù thÇu hoÆc bÊt kú tµi liÖu bæ sung nµo, kÓ c¶ th gi¶m gi¸ sau thêi ®iÓm ®ãng thÇu (trõ tµi liÖu lµm râ hå s¬ dù thÇu theo yªu cÇu cña bªn mêi thÇu). C¸c hå s¬ dù thÇu nép sau thêi ®iÓm ®ãng thÇu ®îc xem lµ kh«ng hîp lÖ vµ ®îc göi l¹i cho nhµ thÇu theo nguyªn tr¹ng. NÕu nhµ thÇu muèn söa ®æi hoÆc thay ®æi hå s¬ ®· nép, nhµ thÇu ph¶i cã v¨n b¶n th«ng b¸o xin söa ®æi hoÆc rót hå s¬ dù thÇu vµ Bªn mêi thÇu ph¶i nhËn ®îc ®Ò nghÞ cña nhµ thÇu tríc thêi ®iÓm ®ãng thÇu quy ®Þnh trong hå s¬ dù thÇu. Bªn mêi thÇu cã tr¸ch nhiÖm b¶o mËt hå s¬ dù thÇu cña c¸c nhµ thÇu ®· nép. Hå s¬ dù thÇu göi qua Fax còng ph¶i ®îc b¶o mËt nh hå s¬ ®îc göi theo c¸ch kh¸c. Giai ®o¹n më vµ ®¸nh gi¸ hå s¬ dù thÇu 2.6. Më thÇu * ChuÈn bÞ më thÇu. Bªn mêi thÇu mêi ®¹i diÖn cña tõng nhµ thÇu vµ cã thÓ mêi ®¹i diÖn cña c¸c c¬ quan qu¶n lý cã liªn quan ®Õn tham dù më thÇu ®Ó chøng kiÕn. ViÖc më thÇu ®îc tiÕn hµnh theo ®Þa ®iÓm, thêi gian ghi trong hå s¬ mêi thÇu, kh«ng phô thuéc vµo sù cã mÆt hay v¾ng mÆt cña c¸c nhµ thÇu ®îc mêi. * Tr×nh tù më thÇu. - Th«ng b¸o thµnh phÇn tham dù. - Th«ng b¸o sè lîng vµ tªn nhµ thÇu nép hå s¬ dù thÇu. - KiÓm tra niªm phong c¸c hå s¬ dù thÇu. - Më lÇn lît c¸c tói hå s¬ dù thÇu, ®äc vµ ghi l¹i c¸c th«ng tin chñ yªó sau: 18 + Tªn nhµ thÇu; + Sè lîng b¶n chÝnh, b¶n chôp cña hå s¬ dù thÇu; + Gi¸ dù thÇu, trong ®ã gi¶m gi¸; + B¶o l·nh dù thÇu nÕu cã; + Nh÷ng vÊn ®Ò kh¸c. - Th«ng qua biªn b¶n më thÇu. - §¹i diÖn bªn mêi thÇu vµ ®¹i diÖn nhµ thÇu vµ ®¹i diÖn cña c¸c c¬ quan cã liªn quan ( nÕu cã mÆt ) ký x¸c nhËn vµo biªn b¶n më thÇu. - Tæ chuyªn gia hoÆc bªn mêi thÇu ký x¸c nhËn vµo b¶n chÝnh hå s¬ dù thÇu tríc khi tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ theo quy ®Þnh kho¶n 1 ®iÒu 13 cña quy chÕ ®Êu thÇu. B¶n chÝnh hå s¬ dù thÇu ®îc b¶o qu¶n theo chÕ ®é b¶o mËt vµ viÖc ®¸nh gi¸ ®îc tiÕn hµnh theo b¶n chôp. Bªn mêi thÇu cã tr¸ch nhiÖm b¶o mËt hå s¬ dù thÇu cña c¸c nhµ thÇu ®· nép. Nhµ thÇu cã tr¸ch nhiÖm b¶o mËt hå s¬ dù thÇu cña m×nh cho ®Õn khi c«ng bè kÕt qu¶ ®Êu thÇu. §èi víi hå s¬ dù thÇu chµo hµng c¹nh tranh ®îc göi qua Fax còng ph¶i ®îc b¶o mËt nh ®èi víi hå s¬ dù thÇu kh¸c. 2.7. Tr×nh duyÖt kÕt qu¶ ®Êu thÇu * Tr¸ch nhiÖm tr×nh duyÖt kÕt qu¶ ®Êu thÇu. Chñ ®Çu t hoÆc chñ dù ¸n cã tr¸ch nhiÖm tr×nh kÕt qu¶ ®Êu thÇu lªn ngêi cã thÈm quyÒn hoÆc cÊp cã thÈm quyÒn ®Ó xem xÐt phª duyÖt. §èi víi gãi thÇu dù ¸n nhãm A vµ t¬ng ®¬ng thuéc tr¸ch nhiÖm phª duyÖt cña Thñ tíng ChÝnh phñ, viÖc tr×nh kÕt qu¶ ®Êu thÇu lªn Thñ tíng ChÝnh phñ do Bé trëng, Thñ trëng c¬ quan ngang Bé, c¬ quan thuéc ChÝnh phñ, Héi ®ång Qu¶n trÞ c¸c Tæng c«ng ty Nhµ níc do Thñ tíng ChÝnh phñ thµnh lËp, Chñ tÞch Uû ban nh©n d©n tØnh, thµnh phè trùc thuéc Trung ¬ng thùc hiÖn theo Quy chÕ lµm viÖc cña ChÝnh phñ.Trêng hîp Héi ®ång qu¶n trÞ Tæng c«ng ty Nhµ níc do Thñ tíng ChÝnh phñ thµnh lËp, tr×nh kÕt qu¶ ®Êu thÇu lªn Thñ tíng ChÝnh phñ, Bé qu¶n lý ngµnh (nÕu cã) cÇn cã ý kiÕn nhËn xÐt b»ng v¨n b¶n göi Thñ tíng ChÝnh phñ, trong ®ã nªu râ nh÷ng vÊn ®Ò vÒ kü thuËt, c«ng nghÖ, vÒ qu¶n lý ngµnh cã liªn quan ®Õn gãi thÇu, nhËn xÐt vµ kiÕn nghÞ cô thÓ vÒ kÕt qu¶ ®Êu thÇu do Héi ®ång Qu¶n trÞ Tæng c«ng ty Nhµ níc nªu trªn tr×nh. * Hå s¬ tr×nh duyÖt kÕt qu¶ ®Êu thÇu. Hå tr×nh duyÖt kÕt qu¶ ®Êu thÇu bao gåm (¸p dông chung cho c¸c lÜnh vùc ®Êu thÇu) : - V¨n b¶n tr×nh duyÖt kÕt qu¶ ®Êu thÇu cÇn nªu ®îc néi dung sau: + Néi dung gãi thÇu vµ c¬ së ph¸p lý cña viªc tæ chøc ®Êu thÇu; + Qu¸ tr×nh tæ chøc ®Êu thÇu; 19 + KÕt qu¶ ®¸nh gi¸ hå s¬ dù thÇu; + §Ò nghÞ phª duyÖt kÕt qu¶ ®Êu thÇu, trong ®ã nªu râ tªn nhµ thÇu (kÓ c¶ tªn nhµ thÇu liªn doanh hoÆc thÇu phô nÕu cã ), gi¸ ®Ò nghÞ tróng thÇu, lo¹i hîp ®ång vµ vµ thêi gian thùc hiÖn. §èi víi gi¸ ®Ò nghÞ tróng thÇu ph¶i ®Ò cËp tíi c¸c néi dung liªn quan nh thuÕ, dù phßng, trît gi¸ nÕu cã. - Tµi liÖu kÌm theo v¨n b¶n tr×nh duyÖt: Tµi liÖu kÌm theo v¨n b¶n tr×nh duyÖt kÕt qu¶ ®Êu thÇu bao gåm b¶n chôp c¸c tµi liÖu sau ®©y: + B¸o c¸o ®¸nh gi¸ hå s¬ dù thÇu cña Tæ chuyªn gia hoÆc t vÊn; + QuyÕt ®Þnh ®Çu t hoÆc v¨n b¶n ph¸p lý t¬ng ®¬ng, §iÒu íc quèc tÕ vÒ tµi trî nÕu cã; + V¨n b¶n phª duyÖt c¸c néi dung c¬ b¶n cña qu¸ tr×nh ®Êu thÇu theo quy ®Þnh t¹i ®iÓm a, b, c, d, ®, e vµ g kho¶n 1 §iÒu 51 cña Quy chÕ §Êu thÇu; + QuyÕt ®Þnh thµnh lËp Tæ chuyªn gia hoËc t vÊn; + Biªn b¶n më ®Çu, c¸c v¨n b¶n liªn quan ®Õn viÖc Bªn mêi thÇu yªu cÇu vµ nhµ thÇu lµm râ hå s¬ dù thÇu nÕu cã; + Biªn b¶n th¬ng th¶o hîp ®ång ®èi víi ®Êu thÇu tuyÓn chän t vÊn; + Dù th¶o hîp ®ång nÕu cã; + Hå s¬ mêi thÇu vµ hå s¬ dù thÇu cña c¸c nhµ thÇu; + ý kiÕn s¬ bé vÒ kÕt qu¶ ®Êu thÇu cña tæ chøc tµi trî níc ngoµi(nÕu cã); + C¸c tµi liÖu cã liªn quan kh¸c. 2.8. C«ng bè kÕt qu¶ ®Êu thÇu * Nguyªn t¾c chung. Ngay sau khi cã quyÕt ®Þnh cña ngêi cã thÈm quyÒn hoÆc cÊp cã thÈm quyÒn, Bªn mêi thÇu tiÕn hµnh c«ng bè kÕt qu¶ ®Êu thÇu qua viÖc th«ng b¸o b»ng v¨n b¶n cho c¸c nhµ thÇu tham dù, bao gåm nhµ thÇu tróng thÇu vµ nhµ thÇu kh«ng tróng thÇu, vÒ kÕt qu¶ ®Êu thÇu, Trong trêng hîp kh«ng cã nhµ thÇu nµo tróng thÇu hoÆc huû ®Êu thÇu, Bªn mêi thÇu còng ph¶i tiÕn hµnh th«ng b¸o cho c¸c nhµ thÇu biÕt. * CËp nhËt th«ng tin vÒ n¨ng lùc nhµ thÇu. Tríc khi ký kÕt hîp ®ång chÝnh thøc, Bªn mêi thÇu cÇn cËp nhËt nh÷ng thay ®æi vÒ n¨ng lùc cña nhµ thÇu còng nh nh÷ng th«ng tin kh¸c cã liªn quan ®Õn nhµ thÇu, nÕu ph¸t hiÖn thÊy cã nhøng thay ®æi lµm ¶nh hëng tíi kh¶ n¨ng thùc hiÖn hîp ®ång nh n¨ng lùc tµi chÝnh suy gi¶m, nguy c¬ bÞ ph¸ s¶n, Bªn 20