Lêi nãi ®Çu S¾p b•íc sang thÕ kØ 21, thÕ kØ cña nÒn khoa häc kÜ thuËt ®ang ph¸t triÓn víi tèc ®é nhanh chãng. §Êt n•íc ta ngµy cµng hoµ nhËp h¬n vµo xu thÕ tiÕn bé ®ã cña thÕ giíi, víi nh÷ng b•íc ®i c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Ó trang bÞ cho c¬ së vËt chÊt cña chóng ta ngµy cµng tiªn tiÕn h¬n hiÖn ®¹i h¬n. Nhê cã chÝnh s¸ch ®æi míi ®óng ®¾n Êy cña nhµ n•íc vÒ c«ng nghÖ th«ng tin vµ thu hót vèn ®Çu t• cña n•íc ngoµi vµo ViÖt nam mµ hiÖn nay chóng ta ®· cã mét sè thiÕt bÞ ®iÖn tö ®•îc sö dông ngµy cµng nhiÒu vµo c¸c ngµnh nh•: Ph¸t thanh truyÒn h×nh, B•u chÝnh viÔn th«ng, c¸c viÖn nghiªn cøu, c¸c bÖnh viÖn lín, c¸c nhµ m¸y xÝ nghiÖp... Chóng ta ®ang thõa h•ëng nh÷ng c«ng nghÖ hiÖn ®¹i vµo cuéc sèng vµ c«ng viÖc hµng ngµy th× còng tån t¹i song song víi chÝnh nã lµ c¸c rñi ro cã thÓ x¶y ra ®èi víi c¸c c«ng nghÖ ®ã. Ch¼ng h¹n nÕu gi¶ sö hÖ thèng b•u chÝnh viÔn th«ng sö dông c¸c thiÕt bÞ ®iÖn tö mµ gÆp sù cè nh• sÐt ®¸nh hoÆc ®iÒu khiÓn sai kÜ thuËt th× thiÖt h¹i rÊt lµ to lín v× c¸c thiÕt bÞ nµy cã ®Æc ®iÓm lµ ph¶i nhËp ngo¹i víi gi¸ trÞ rÊt cao so víi thu nhËp cña chóng ta. §Ó kh¾c phôc nh÷ng rñi ro cã thÓ x¶y ra th× b¶o hiÓm thiÕt bÞ ®iÖn tö ra ®êi nh• mét nhu cÇu tÊt yªó gióp c¸c tæ chøc, c¬ quan, xÝ nghiÖp... yªn t©m, tin t•ëng ®Ó sö dông c¸c thiÕt bÞ ®iÖn tö cho c«ng viÖc cña m×nh. ë ViÖt nam, cã thÓ coi b¶o hiÓm thiÕt bÞ ®iÖn tö lµ mét trong nh÷ng nghiÖp vô b¶o hiÓm phi nh©n thä míi nhÊt vµ ®©y lµ mét nghiÖp vô kh¸ phøc t¹p ®ßi hái kÜ thuËt cao trong c¸c c«ng ®o¹n vµ trong c¸ch tÝnh phÝ... Do vËy nghiªn cøu nghiÖp vô nµy lµ rÊt cÇn thiÕt ®èi víi nh÷ng ng•êi lµm c«ng t¸c b¶o hiÓm. XuÊt ph¸t tõ c¬ së thùc tiÔn ®ã, nªn trong qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i c«ng ty cæ phÇn b°o 1 hiÓm bu ®iÖn em ®± chän ®Ò t¯i: “Thùc tÕ triÓn khai nghiÖp vô b¶o hiÓm thiÕt bÞ ®iÖn tö t¹i C«ng ty cæ phÇn b¶o hiÓm b•u ®iÖn” Néi dung ®Ò tµi gåm mét sè phÇn chÝnh nh• sau: PhÇn I: Nh÷ng vÊn ®Ò lÝ luËn chung vÒ nghiÖp vô b¶o hiÓm thiÕt bÞ ®iÖn tö PhÇn II: Thùc tr¹ng triÓn khai nghiÖp vô b¶o hiÓm thiÕt bÞ ®iÖn tö t¹i c«ng ty cæ phÇn b¶o hiÓm b•u ®iÖn PhÇn III: Mét sè kiÕn nghÞ nh»m gãp phÇn n©ng cao chÊt l•îng nghiÖp vô b¶o hiÓm thiÕt bÞ ®iÖn tö. 2 PhÇn I Nh÷ng vÊn ®Ò lÝ luËn chung vÒ nghiÖp vô b¶o hiÓm thiÕt bÞ ®iÖn tö A> Kh¸i niÖm chung vÒ b¶o hiÓm thiÕt bÞ ®iÖn tö 1-Sù cÇn thiÕt ph¶i b¶o hiÓm thiÕt bÞ ®iÖn tö a-Kh¸i niÖm vÒ thiÕt bÞ ®iÖn tö ThiÕt bÞ ®iÖn tö lµ c¸c lo¹i thiÕt bÞ cã chøa linh kiÖn b¸n dÉn vµ c¸c m¹ch ®iÖn tö, th«ng th•êng c¸c thiÕt bÞ nµy kh«ng ph¶i thùc hiÖn ph¶i thùc hiÖn bÊt kú ho¹t ®éng c¬ khÝ nµo. C¸c ho¹t ®éng nh• truyÒn vµ l•u tr÷ th«ng tin ®o l•êng vµ ®iÒu khiÓn, thö nghiÖm, thÈm ®Þnh vµ b¸o ®éng ®Òu do thiÕt bÞ ®iÖn tö thùc hiÖn.Víi •u ®iÓm lµ cã tèc ®é truyÒn cùc nhanh vµ chÝnh x¸c tuyÖt ®èi, kÝch cì c¸c linh kiÖn rÊt nhá, do ®ã chóng trë nªn rÊt quan träng trong mäi lÜnh vùc cña cuéc sèng. §¬n gi¶n lÊy vÝ dô nh• kÜ thuËt ®iÖn tö ®•îc øng dông vµo gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nghiªm träng lµ n¹n giao th«ng mËt ®é cao. Th«ng qua kÜ thuËt m¸y tÝnh, kÜ thuËt ®iÖn tÝn vµ c¸c kÜ thuËt kh¸c l¾p trªn « t« vµ däc ®•êng ®Ó ®¹t ®•îc môc ®Ých c¶i thiÖn t×nh h×nh an toµn giao th«ng vµ n©ng cao kh¶ n¨ng giao th«ng trªn ®•êng. HiÖn nay do mËt ®é xe cé dµy ®Æc mµ mçi n¨m Mü thiÖt h¹i vÒ kinh tÕ lªn tíi 100 tû ®« la, sè ng•êi chÕt do tai n¹n giao th«ng mçi n¨m tíi 41.000 ng•êi vµ 5 triÖu ng•êi bÞ th•¬ng. C¸c thiÕt bÞ ®iÖn tö cho phÐp tù ®éng ho¸ trong c¸c qu¶ tr×nh c«ng nghÖ vµ kiÓm tra s¶n phÈm ë c¸c xÝ nghiÖp dÖt, nhµ m¸y chÕ t¹o m« t¬, ho¸ chÊt trong hÇm má, nhµ m¸y ®ãng tµu. C¸c thiÕt bÞ ®iÖn tö trùc tiÕp lµm t¨ng 3 n¨ng xuÊt lao ®éng, n©ng cao chÊt l•îng s¶n phÈm, c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lµm viÖc. Ch¼ng h¹n, trong viÖc häc ngo¹i ng÷ chØ cÇn dïng m¸y vi tÝnh vµ hÖ thèng loa ©m thanh ta cã thÓ nghe chÝnh x¸c nh• ng•êi n•íc ngoµi nãi mµ kh«ng ph¶i cã gi¸o viªn trùc tiÕp d¹y. Ta cã thÓ ¸p dông nh÷ng thµnh tùu cña ®iÖn tö trong nh÷ng thiÕt bÞ sö dông hµng ngµy nh• v« tuyÕn truyÒn h×nh, m¸y ghi ©m m¸y thu thanh. Ngoµi ra do sö dông c¸p quang vµ hÖ thèng vÖ tinh mµ kh¶ n¨ng liªn l¹c toµn cÇu sÏ ®•îc 4 thùc hiÖn mét c¸ch dÔ dµng kh¶ n¨ng lùa chän bÊt cø ch•¬ng tr×nh v« tuyÕn vµ radio hoËc thËm chÝ thùc hiÖn ch•¬ng tr×nh riªng tõ b¨ng ghi hoÆc phÝm, kh¶ n¨ng thu t¹i nhµ nh÷ng b¶n in nh•; tin tøc b¸o chÝ, nh÷ng t• liÖu kh¸c nhau tõ trung t©m tÝnh to¸n. §Ó t×m hiÓu mét c¸ch chi tiÕt vÒ thiÕt bÞ ®iÖn tö phôc vô cho ®Ò tµi nµy, cã thÓ ph©n lo¹i thiÕt bÞ ®iÖn tö ra lµm c¸c lo¹i nh• sau: - C¸c thiÕt bÞ EDP (Electronic Data processing) vµ c¸c thiÕt bÞ ®iÖn tö dïng trong v¨n phßng (m¸y vi tÝnh, m¸y tÝnh trung t©m), c¸c thiÕt bÞ ngo¹i vi nh• m¸y in, m¸y ®Õm, m¸y photocopy, m¸y chiÕu... -ThiÕt bÞ viÔn th«ng: thiÕt bÞ ®iÖn tho¹I (ë c¸c tæng ®µi ®iÖn tö), thiÕt bÞ truyÒn xa (hÖ thèng telex,selex. .. ) - ThiÕt bÞ thu thanh truyÒn h×nh: c¸c thiÕt bÞ rada, tr¹m vÖ tinh mÆt ®Êt, c¸c bé kÝnh thiªn v¨n..., camªra truyÒn h×nh, thiÕt bÞ ghi h×nh, thiÕt bÞ t¹o h×nh, phßng ghi vµ sao video. - ThiÕt bÞ chiÕu s¸ng vµ thiÕt bÞ hµng h¶i: thiÕt bÞ ®Ìn chiÕu, ®Ìn pha, ®Ìn huúnh quang, c¸c hÖ thèng tÝn hiÖu, c¸c hÖ thèng v« tuyÕn ®iÖn tho¹i vµ thiÕt bÞ hµng h¶i b»ng ®iÖn tö. - ThiÕt bÞ y tÕ: thiÕt bÞ tia X quang dïng cho chÈn ®o¸n, thiÕt bÞ bøc x¹ ®¼ng h•íng dïng ®Ó trÞ liÖu, thiÕt bÞ ph©n tÝch dïng trong y häc. .. - C¸c bé truyÒn dÉn vµ ph¸t tÝn hiÖu: c¸c hÖ thèng b¸o ®éng, hÖ thèng ®ång hå ®o, m¸y dß t×m vµ c¸c hÖ thèng liªn l¹c bªn trong. 5 V× ph¹m vi bµi viÕt cã h¹n, nªn em chØ ®i s©u vµo c¸c thiÕt bÞ mµ thùc tÕ c«ng ty B¶o hiÓm B•u ®iÖn (gäi t¾t lµ PTI) ®· triÓn khai vÒ nghiÖp vô. §ã lµ thiÕt bÞ EDP, thiÕt bÞ viÔn th«ng, thiÕt bÞ thu ph¸t thanh, truyÒn h×nh. b, Sù cÇn thiÕt ph¶i b¶o hiÓm thiÕt bÞ ®iÖn tö: B•íc vµo thÕ kØ 21, sù ph¸t triÓn cña khoa häc kÜ thuËt sÏ lµ vÊn ®Ò then chèt cho sù đ i lªn cña thÕ giíi v¨n minh. C¸c m¸y mãc thiÕt bÞ ®a sè liªn quan ®Õn ®iÖn tö, tõ c¸c m¸y tÝnh c¸ nh©n cho ®Õn nh÷ng vÖ tinh ®ang bay quanh tr¸i 6 ®Êt cña chóng ta. Do ®ã ®ßi hái ph¶i cã sù ®¶m b¶o vÒ mÆt tµi chÝnh nh»m tiÕn triÓn liªn tôc nhanh chãng vµ cã hiÖu qu¶. C¸c rñi ro ®•îc b¶o hiÓm trong b¶o hiÓm thiÕt bÞ ®iÖn tö còng rÊt ®a d¹ng, tõ c¸c rñi ro thiªn tai: m•a, b·o, lôt... cho tíi c¸c rñi ro do con ng•êi g©y ra nh•: sai lÇm trong thiÕt kÕ, sai lÇm cña ng•êi ®iÒu khiÓn, hµnh ®éng ph¸ ho¹i... chØ cÇn mét sai sãt nhá, cã thÓ rÊt nhá x¶y ra còng cã thÓ dÉn ®Õn nhøng hËu qu¶ to lín kh«ng thÓ l•êng tr•íc ®•îc. Nã g©y t¸c h¹i kh«ng chØ cho mét ngµnh hay mét khu vùc kinh tÕ quèc ®©n mµ cßn cho nhiÒu ngµnh nhiÒu lÜnh vùc kinh tÕ kh¸c nhau. Nã còng cã thÓ lµm chËm h¼n l¹i sù tiÕn triÓn cña mét ngµnh khoa häc. §Æc biÖt ngµy nay nhiÒu c«ng tr×nh, m¸y mãc, thiÕt bÞ víi c¸c chøc n¨ng tù ®éng ho¸, chuyªn m«n ho¸ cao, cã gi¸ trÞ rÊt lín. NÕu tai n¹n x¶y ra cã thÓ dÉn tíi thiÖt h¹i to lín, thËm chÝ cã thÓ dÉn ®Õn ph¸ s¶n. Còng gièng nh• lo¹i h×nh b¶o hiÓm kh¸c, b¶o hiÓm thiÕt bÞ ®iÖn tö nh»m æn ®Þnh ho¹t ®éng cña c¸c tæ chøc kinh tÕ trong tr•êng hîp ch¼ng may gÆp c¸c rñi ro nãi trªn. Víi viÖc thu phÝ b¶o hiÓm cña nhiÒu tæ chøc kinh tÕ vµ c¸ nh©n cã liªn quan trong x· héi ®Ó lËp qòi b¶o hiÓm vµ quan hÖ t¸i b¶o hiÓm cã ®ñ kh¶ n¨ng båi th•êng ngay tæn thÊt cho ng•êi ®•îc b¶o hiÓm, cho dï tæn thÊt cã lín tíi møc nµo ®i ch¨ng n÷a, gióp hä nhanh chãng kh¾c phôc hËu qu¶ tæn thÊt, kh«i phôc s¶n xuÊt kinh doanh vµ ®êi sèng. §Æc biÖt trong c¬ chÕ thÞ tr•êng hiÖn nay, mçi tæ chøc, ®¬n vÞ, xÝ nghiÖp ®Òu ph¶I tù chñ vÒ mÆt tµi chÝnh vµ chñ ®éng trong kinh doanh. Víi c¬ së vËt chÊt s½n cã cña 7 m×nh, hä ph¶i lo liÖu lµm sao s¶n xuÊt kinh doanh ®¹t ®•îc hiÖu qu¶ cao nhÊt. C¬ chÕ míi ®ã võa thóc ®Èy sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt cña c¸c xÝ nghiÖp, mÆt kh¸c ®ßi hái c¸c xÝ nghiÖp ph¶i tù chñ h¬n trong s¶n xuÊt kinh doanh v× víi viÖc xo¸ bá c¬ chÕ bao cÊp, c¸c xÝ nghiÖp sÏ kh«ng ®•îc Nhµ n•íc trî cÊp trong c¸c tr•êng hîp lµm ¨n kh«ng cã hiÖu qu¶ hoÆc kh«ng may gÆp ph¶i rñi ro lµm ¶nh h•ëng ®Õn s¶n xuÊt, kinh doanh. §iÒu ®ã, buéc c¸c doanh nghiÖp ph¶i quan t©m ®Õn vÊn ®Ò b¶o hiÓm. NÕu tham gia b¶o hiÓm, trong tr•êng hîp gÆp ph¶i c¸c rñi ro g©y ra thiÖt h¹i tíi tµi s¶n, tiÒn vèn cña hä th× b¶o hiÓm sÏ båi th•êng kÞp thêi c¸c tæn thÊt ®ã, gióp ng•êi ®•îc b¶o hiÓm gi¶i quyÕt ngay khã kh¨n vÒ mÆt tµi chÝnh, kh«ng cÇn xin ng©n s¸ch nhµ n•íc trî cÊp. 8 C¨n cø vµo ®iÒu kiÖn tµi chÝnh cña m×nh, chØ víi mét kho¶n phÝ b¶o hiÓm rÊt nhá tr¶ cho ng•êi b¶o hiÓm, khi gÆp tæn thÊt ng•êi ®•îc b¶o hiÓm sÏ nhËn ®•îc kho¶n tiÒn båi th•êng cña ng•êi b¶o hiÓm vµ sÏ chñ ®éng nhanh chãng kh«I phôc, ®•a s¶n xuÊt kinh doanh trë l¹i b×nh th•êng. Ngoµi ra, khi tiÕn hµnh b¶o hiÓm thiÕt bÞ ®iÖn tö Ng•êi b¶o hiÓm cïng víi c¸c ngµnh, c¸c c¬ quan h÷u quan kh¸c phèi hîp tiÕn hµnh c«ng t¸c ®Ì phßng, h¹n chÕ tæn thÊt nh»m ng¨n chÆn cã hiÖu qu¶ c¸c rñi ro cã thÓ g©y ra thiÖt h¹i ®èi víi tµi s¶n, con ng•êi. §Æc biÖt trong lÜnh vùc b¶o hiÓm thiÕt bÞ ®iÖn tö, c¸c biÖn ph¸p ®Ò phßng, ch÷a ch¸y, kiÓm tra, gi¸m ®Þnh c¸c thiÕt bÞ m¸y mãc, ®ãng vai trß quan träng. Theo th«ng lÖ, tr•íc khi tiÕn hµnh b¶o hiÓm, ng•êi b¶o hiÓm ph¶i theo râi, kiÓm tra vµ ®¸nh gi¸ møc ®é rñi ro cña ®èi t•îng ®•îc yªu cÇu b¶o hiÓm, trªn c¬ së ®ã sÏ ®ãng gãp kÞp thêi cho ng•êi ®•îc b¶o hiÓm c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó h¹n chÕ kha n¨ng x¶y ra c¸c rñi ro g©y nguy h¹i cho tµi s¶n ®•îc b¶o hiÓm. c,Vai trß vµ t¸c dông cña b¶o hiÓm thiÕt bÞ ®iÖn tö B¶o hiÓm thiÕt bÞ ®iÖn tö (Electronic Equipment Insurance- EEI) cã mét sè •u ®iÓm so víi c¸c lo¹i h×nh b¶o hiÓm kh¸c nh•: Mét lµ, EEI ®•a ra kh¸i niÖm b¶o hiÓm réng r·i nhÊt trong ngµnh b¶o hiÓm. Dùa trªn ®¬n b¶o hiÓm mäi rñi ro víi rÊt Ýt c¸c ®iÒu kiÖn lo¹i trõ, nã b¶o ®¶m viÖc båi th•êng sau khi tæn thÊt hay h• háng, thËm chÝ c¶ trong c¸c tr•êng hîp kh«ng ®¸ng quan t©m hay kh«ng quan träng ®èi víi tµi s¶n kh¸c vÝ dô nh• viÖc vËn hµnh kh«ng cã chuyªn m«n, dao ®éng ®iÖn ¸p, ¸m khãi, Èm •ít vµ næ 9 ®Ìn ch©n kh«ng. Tuy nhiªn, c¸c hiÓm ho¹ Êy ®· g©y ra mét rñi ro rÊt nghiªm träng cho thiÕt bÞ ®iÖn tö cã ®é nh¹y c¶m vÒ tÇn sè vµ tÝnh khèc liÖt. Còng nh• vËy, mét nguyªn nh©n t•¬ng ®èi nhá nh•ng còng cã thÓ ¶nh h•ëng lín vÒ tµi chÝnh ®èi víi tÝnh liªn tôc cña ho¹t ®éng kinh doanh bëi v× c¸c ho¹t ®éng nµy cã thÓ ho¯n to¯n phô thuéc v¯o t×nh tr³ng søc khoÎ cña “tr²i tim" thiÕt bÞ ®iÖn tö. Hai lµ, ®iÒu kho¶n tiªu chuÈn trong b¶o hiÓm thiÕt bÞ ®iÖn tö cã ®•a ra ®iÒu kiÖn hoµn tr¶ tiÒn trªn c¬ së gi¸ trÞ thay thÕ míi. §iÒu nµy ®· ®Æt ng•êi ®•îc 1 0 b¶o hiÓm vµo mét vÞ trÝ s½n cã nguån tiÒn ®Çy ®ñ ®Ó thay thÕ ngay lËp tøc vµ kh«ng cã sù khÊu trõ th«ng thêng theo ®iÒu kiÖn “míi thay cò". Ba lµ, B¶o hiÓm thiÕt bÞ ®iÖn tö më réng c¶ víi thiÖt h¹i mäi lÜnh vùc phÇn mÒm vµ sù øng dông cña nã. Ngµy nay, d÷ liÖu gèc vµ d÷ liÖu giao dÞch ®•îc l•u tr÷ vµo m¸y tÝnh lµ nguån th«ng tin phæ biÕn cña mçi c«ng ty do ®ã c¶ phÇn mÒm vµ d÷ liÖu lµ nh÷ng tµi s¶n rÊt cã gi¸ trÞ ®èi víi mäi doanh nghiÖp. Sù tån t¹i vµ tÝnh chÝnh x¸c cña chóng bÞ ®e do¹ bëi rÊt nhiÒu rñi vµ hiÓm ho¹ ®a d¹ng khi so s¸nh víi chÝnh thiÕt bÞ ®ã. C¸c ho¹t ®éng cã thÓ bÞ gi¸n ®o¹n cho tíi khi viÖc phôc håi ®Çy ®ñ th«ng tin ®•îc tiÕn hµnh. Bèn lµ, ®Ó chiÒu theo ý kh¸ch hµng, b¶o hiÓm thiÕt bÞ ®iÖn tö cã thÓ thay ®æi phï hîp víi tõng nhu cÇu th«ng qua c¸c b¶n söa ®æi bæ xung vµ c¬ cÊu ®Þnh gi¸ rñi ro. 2. LÞch sö ph¸t triÓn b¶o hiÓm thiÕt bÞ ®iÖn tö a) Kh¸i qu¸t vÒ lÞch sö b¶o hiÓm kÜ thuËt So víi c¸c lo¹i h×nh b¶o hiÓm kh¸c nh•: B¶o hiÓm hµng h¶i, b¶o hiÓm ch¸y... th× b¶o hiÓm kÜ thuËt ra ®êi chËm h¬n. Cã thÓ nãi r»ng: B¶o hiÓm kÜ thuËt ra ®êi cïng víi sù xuÊt hiÖn cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc kÜ thuËt vµ chÝnh sù ph¸t triÓn cña khoa häc kÜ thuËt lµ ®éng lùc thóc ®Èy sù lín m¹nh kh«ng ngõng cña lÜnh vùc b¶o hiÓm nµy. Ta cã thÓ ®•a ra mét vµI sè liÖu ®Ó so s¸nh nh• sau: - B¶o hiÓm ch¸y ra ®êi tõ n¨m 1667 - B¶o hiÓm hµng h¶i ra ®êi vµo n¨m1687 1 1 - §¬n b¶o hiÓm kÜ thuËt ®Çu tiªn xuÊt hiÖn vµo n¨m 1859 §ã lµ ®¬n b¶o hiÓm vÒ m¸y mãc vµ n¨m 1859 xuÊt hiÖn ®¬n b¶o hiÓm ®Çu tiªn cho nåi h¬i. Tuy sinh sau ®Î muén h¬n so víi c¸c lo¹i h×nh b¶o hiÓm kh¸c, nh•ng víi sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña khoa häc kü thuËt, ®Æc biÖt trong thÕ kû 20 nµy, b¶o hiÓm kÜ thuËt còng ®· tiÕn ®•îc nh÷ng b•íc dµi quan träng vµ trë thµnh 1 2 mét trong nh÷ng lo¹i h×nh b¶o hiÓm quan träng nhÊt hiÖn nay. Trong n¨m 1972, tæng sè phÝ BHKT t¹i CHLB §øc chØ ®¹t 567 triÖu DM, nh•ng n¨m 1981 ®· t¨ng lªn tíi 1294 triÖu DM BHKT hiÖn nay ®· x©m nhËp vµo hÇu hÕt c¸c lÜnh vùc cña ho¹t ®éng kinh tÕ, khoa häc trªn toµn thÕ giíi, tõ viÖc b¶o hiÓm c¸c m¸y mãc trong c¸c xÝ nghiÖp s¶n xuÊt, c¸c dông cô tinh vi trong y tÕ, trong c¸c phßng thÝ nghiÖp cho tíi viÖc b¶o hiÓm cho c«ng tr×nh x©y l¾p khæng lå, c¸c c«ng t¸ l¾p r¸p m¸y bay, tµu biÓn cì lín vµ cho c¶ con tµu vò trô... c«ng ty Munich Re, mét c«ng ty t¸i b¶o hiÓm ®øng ®Çu thÕ giíi,lµ mét trong nh÷ng c«ng ty ®· s¸ng lËp vµ phæ biÕn réng r·i lo¹i h×nh b¶o hiÓm nµy cïng víi c¸c c«ng ty kh¸c trªn thÞ tr•êng b¶o hiÓm Lon don -trung t©m b¶o hiÓm thÕ giíi. b) Sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña b¶o hiÓm thiÕt bÞ ®iÖn tö B¶o hiÓm thiÕt bÞ ®iÖn tö lµ mét nghiÖp vô b¶o hiÓm tuy ra ®êi muén h¬n so víi c¸c lo¹i h×nh b¶o hiÓm kh¸c nh•ng ®· ph¸t triÓn rÊt nhanh vµ chiÕm mét tû lÖ lín trong doanh thu phÝ b¶o hiÓm kÜ thuËt. Gäi lµ ra ®êi muén nh•ng nh×n l¹i lÞch sö ph¸t triÓn cña lo¹i h×nh b¶o hiÓm nµy, chóng ta thÊy nã còng ®· cã trªn 70 n¨m ph¸t triÓn. Tõ nh÷ng n¨m 20 cña thÕ kØ nµy ®· xuÊt hiÖn nh÷ng hîp ®ång b¶o hiÓm thiÕt bÞ ®iÖn tö nh• lµ nh÷ng phÇn bæ xung cho c¸c hîp ®ång thuª m•ín vµ b¶o d•ìng thiÕt bÞ. Vµo n¨m 1921 c«ng ty chuyªn vÒ b¶o hiÓm thiÕt bÞ ®iÖn tö ®Çu tiªn trªn thÕ giíi ®· ®•îc thµnh lËp. Víi nguån gèc cña nã trong nh÷ng n¨m 1920 ë §øc, b¶o hiÓm ®iÖn ¸p thÊp, nh• tªn gäi cña nã sau ®ã ®•îc b¾t 1 3 ®Çu nh• mét lo¹i h×nh b¶o hiÓm chuyªn biÖt cho thiÕt bÞ ®iÖn tho¹i, chñ yÕu lµ ®Ó b¶o vÖ c¸c c«ng ty thuª bao ®iÖn tho¹i chèng l¹i ¶nh h•ëng vÒ mÆt tµi chÝnh cã tÝnh chÊt hËu qu¶ cña tæn thÊt hay h• háng thiÕt bÞ. Trong nh÷ng n¨m 30, ph¹m vi vña nh÷ng thiÕt bÞ ®•îc b¶o hiÓm ®•îc më réng bao gåm c¸c hÖ thèng loa chuyªn dïng, hÖ thèng tÝn hiÖu ¸nh s¸ng vµ hÖ thèng b¸o ch¸y còng nh• c¸c thiÕt bÞ viÔn th«ng kh¸c, tiÕp ®Õn lµ xuÊt hiÖn cña thÕ hÖ m¸y tÝnh ®iÖn tö. 1 4 C«ng nghÖ m¸y tÝnh hiÖn ®¹i ®· ph¸t triÓn vµ ®•îc hoµn chØnh bëi KONZADZNSE tai §øc vµo n¨m 1941. Trong cïng thêi gian ®ã ë Mü, h×nh thµnh chuçi m¸y tÝnh ®iÒu khiÓn tù ®éng, b•íc tiÕp theo lµ sö dông c¸c èng ®iÖn tö cho viÖc tÝnh to¸n. M¸y tÝnh lín nhÊt ENIAC lµ mét hÖ thèng khæng lå víi h¬n 18000 èng ®iÖn tö, 1500 thiÕt bÞ ngo¹i vi kh¸c vµ cã møc tiªu thô trªn 150KW. Sau ®ã lµ mét ch•¬ng tr×nh ghi nhí ®•îc ph¸t hiÖn bëi nhµ to¸n häc John Newman trong n¨m 1948. Cho ®Õn n¨m 1950, cã sù thay thÕ c¸c èng ®iÖn tö b»ng transito vµ diot. Tõ tríc ®Õn n¨m 1960 vi m³ch ®iÖn tö më ®êng cho “c²ch m³ng c«ng nghiÖp lÇn thø 3" TiÕp ®Õn n¨m 1970: nh÷ng yÕu tè rñi ro míi xuÊt hiÖn ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng ®iÒu kiÖn b¶o hiÓm míi dÉn ®Õn sù ra ®êi ®¬n b¶o hiÓm thiÕt bÞ ®iÖn tö (EEI). N¨m 1980 EEI trë thµnh hîp ®ång b¶o hiÓm ®•îc yªu cÇu nhiÒu nhÊt trong lÜnh vùc b¶o hiÓm kÜ thuËt. Kh«ng cßn nghi ngê g× n÷a, sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö trong thÕ kØ 20 cïng víi sù x©m nhËp cã nhiÒu ®æi míi cña lo¹i h×nh b¶o hiÓm thiÕt bÞ ®iÖn tö ®· t¹o ra lo¹i h×nh b¶o hiÓm chuyªn dông nµy cã tÇm quan träng hiÖn nay cña thÕ giíi b¶o hiÓm. Ngµy nay nhiÒu doanh nghiÖp kh«ng thÓ c¹nh tranh khi thiÕu v« sè c¸c lo¹i c«ng nghÖ mµ nghµnh ®iÖn tö cung cÊp vµ trong tr•êng hîp tæn thÊt hay h• háng thiÕt bÞ ®iÖn tö cña m×nh nhiÒu c«ng ty cã thÓ kh«ng cã kh¶ n¨ng tån t¹i l©u dµi. T×nh h×nh nµy ®· cã lîi cho sù ph¸t triÓn cña lo¹i h×nh b¶o hiÓm thiÕt bÞ ®iÖn tö trong qu¸ khø vµ sÏ ph¸t triÓn liªn tôc trong nhiÒu n¨m tíi. 1 5 HiÖn nay theo •íc tÝnh th× t¹i thÞ tr•êng b¶o hiÓm ®øc, mét thÞ tr•êng ®•îc coi lµ ph¸t triÓn nhÊt vª b¶o hiÓm kÜ thuËt nãi chung vµ b¶o hiÓm thiÕt bÞ ®iÖn tö nãi riªng. N¨m 1992 ë ®øc, b¶o hiÓm thiÕt bÞ ®iÖn tö ®· t¹o ra doanh thu phÝ b¶o hiÓm v•ît h¬n 450.000.000 U S D chiÕm gÇn 33% tæng doanh thu phÝ b¶o hiÓm kÜ thuËt. 1 6 ë ViÖt nam, b¶o hiÓm thiÕt bÞ ®iÖn tö ®Õn thêi ®iÓm nµy cã thÓ coi lµ mét trong nh÷ng s¶n phÈm míi nhÊt ®•îc tæng c«ng ty b¶o hiÓm ViÖt Nam (Baoviet) nghiªn cøu triÓn khai b¾t ®Çu vµo th¸ng 10 n¨m 1996 3. Mét sè ®iÒu kiÖn thuËn lîi cña ViÖt nam trong viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nghiÖp vô b¶o hiÓm thiÕt bÞ ®iÖn tö §Ó h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nghiÖp vô b¶o hiÓm thiÕt bÞ ®iÖn tö kh«ng thÓ ®¬n thuÇn ¸p dông mét c¸ch m¸y mãc, mét sù tiÕp thu thiÕu chän läc tõ nhiÒu n•íc trªn thÕ giíi mµ ngoµi tÝnh lÝ thuyÕt ®Çy thuyÕt phôc th× xuÊt ph¸t ®iÓm thø hai ®ã lµ t×nh h×nh thùc tÕ, nã cã phï hîp cã kh¶ thi hay kh«ng. Còng mét nghiÖp vô b¶o hiÓm nh•ng chØ cã thÓ thµnh c«ng ë n•íc nµy nh•ng l¹i hoµn toµn kh«ng triÓn khai ®•îc ë n•íc kh¸c, ®iÒu nµy còng chÝnh lµ do ®iÒu kiÖn néi t¹i cña b¶n th©n mçi n•íc, cã ®Æc ®iÓm vµ •u thÕ riªng. C¸c ®iÒu kiÖn ®ã chÝnh lµ: ®iÒu kiÖn vÒ kinh tÕ, ®iÒu kiÖn vÒ d©n sè vµ ®iÒu kiÖn vÒ m«i tr•êng ph¸p lÝ. ë ViÖt nam c¸c ®iÒu kiÖn ®ã nh• sau: a,§iÒu kiÖn vÒ kinh tÕ Kinh tÕ lµ mét trong nh÷ng biÓu thøc quan träng nhÊt ¶nh h•ëng trùc tiÕp ®Õn qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nghiÖp vô nµy. Khi mét nÒn kinh tÕ nghÌo nµn th× ®iÒu kiÖn ®Çu t• cho c¬ së vËt chÊt sÏ kh«ng ®•îc trang bÞ hiÖn ®¹i do ®ã sÏ kh«ng cã b¶o hiÓm thiÕt bÞ ®iÖn tö. Nh•ng thùc tÕ lµ ë ViÖt nam kinh tÕ ch•a ph¶i lµ ph¸t triÓn song nh÷ng g× mµ nÒn kinh tÕ ®· ®¹t ®•îc nh• hiÖn nay qu¶ lµ mét ®iÒu kiÖn hÕt søc thuËn lîi cho nghiÖp vô b¶o hiÓm thiÕt bÞ ®iÖn tö ph¸t triÓn. Sau khi cã chÝnh s¸ch ®æi míi vÒ kinh tÕ, më cöa ra thÞ tr•êng thÕ giíi th× thÞ tr•êng viÖt nam vÒ c«ng nghÖ 1 7 th«ng tin ®· ®•îc khëi s¾c tõ ®Çu nh÷ng n¨m 90. B•íc kh¼ng ®Þnh cho sù ph¸t triÓn thÞ tr•êng nµy lµ t¸c ®éng vÜ m« cña nhµ n•íc vÒ chÝnh s¸ch c«ng nghÖ th«ng tin. Ngµy 7 th¸ng 4 n¨m 1993 chÝnh phñ ban hµnh NghÞ ®Þnh 49/CP x¸c ®Þnh chÝnh s¸ch, quan ®iÓm vµ môc tiªu cña viÖc ph¸t triÓn c«ng nghÖ th«ng tin ®Õn n¨m 2000. C¸c c«ng ty m¸y tÝnh tÇm cì thÕ giíi b¾t ®Çu b•íc vµo thÞ tr•êng ViÖt Nam nh• Compaq, IBM, ACER. .. Mét yÕu tè hÕt søc thuËn lîi n÷a lµ khi nÒn kinh tÕ ViÖt nam cã møc ®é t¨ng tr•ëng cao vµ æn ®Þnh th× ®i ®«i víi nã lµ yªu cÇu phôc vô vÒ th«ng tin, phôc vô vÒ søc khoÎ cho ng•êi d©n, phôc vô sinh ho¹t gi¶i trÝ hÕt søc ®•îc quan t©m. §ã lµ c¸c nghµnh nh•: truyÒn h×nh,thiÕt bÞ phôc vô y tÕ, c¸c trung t©m ®iÖn tö, viÖn nghiªn cøu... b¾t buéc ph¶i cã c¸c thiÕt bÞ ®iÖn tö cã gi¸ trÞ lín 1 8 nhËp tõ n•íc ngoµi vÒ. Do ®ã muèn b¶o ®¶m cho chóng trong ®iÒu kiÖn hÕt søc phøc t¹p ë ViÖt nam, c¸c c¬ quan nh• truyÒn h×nh bÖnh viÖn, b•u ®iÖn, ph¶i tham gia nghiÖp vô b¶o hiÓm thiÕt bÞ ®iÖn tö. B¶ng 1:Minh ho¹ vÒ tèc ®é t¨ng tr•ëng GDP cña ViÖt nam trong thêi gian 1994-1998 N¨m 1994 1995 1996 1997 1998 Tèc ®é t¨ng 8,8 9,5 9,3 9,0 6,1 M«i tr•êng kinh tÕ nãi chung ®ang t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho nh÷ng n•íc kÐm ph¸t triÓn nh• ViÖt nam nh÷ng c¬ héi thuËn lîi ®Ó mau chãng héi nhËp vµo m¹ng l•íi th«ng tin quèc tÕ. TÝnh toµn cÇu ho¸ cña m¹ng l•íi th«ng tin quèc tÕ biÕn bÊt cø mét quèc gia nµo kh«ng ph¶i lµ chiÒu ®i hay chiÒu ®Õn th× còng trë thµnh n¬i qu¸ c¶nh cña c¸c luång th«ng tin vµ do ®ã viÖc n©ng cao tÝnh ®ång bé cña hÖ thèng th«ng tin toµn cÇu trë thµnh yªu cÇu kh¸ch quan. Víi mét ®Êt n•íc h¬n 70 triÖu d©n, mÆt b»ng th«ng tin cßn nhiÒu trèng v¾ng nh•ng l¹i cã tèc ®é t¨ng tr•ëng kinh tÕ cao, râ rµng thÞ tr•êng c«ng nghÖ th«ng tin ViÖt nam cã søc hót lín ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t• n•íc ngoµi trong lÜnh vùc nµy. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, d•íi t¸c ®éng cña chÝnh s¸ch ®æi míi, tèc ®é t¨ng tr•ëng kinh tÕ cao ®· më ra nh÷ng nhu cÇu to línvÒ th«ng tin trong ho¹t ®éng kinh doanh vµ møc sèng cña d©n c• ®•îc n©ng lªn ®· kÐo theo nh÷ng nhu cÇu míi trong giao tiÕp vµ trao ®æi th«ng tin kh«ng nh÷ng trong lÜnh vùc kinh tÕ mµ cßn trong ®êi sèng t×nh c¶m tinh thÇn vµ n©ng cao kiÕn thøc. Nh• vËy, t¨ng tr•ëng kinh tÕ vµ n©ng cao møc sèng ®ang vµ sÏ më réng thÞ tr•êng c«ng nghÖ th«ng tin ngµy cµng lín h¬n. §ång thêi chÝnh s¸ch më cöa vµ qu¸ ®é sang kinh tÕ thÞ tr•êng cßn h×nh thµnh mét khu«n khæ thÓ chÕ míi cho 1 9 c¸c quan hÖ hîp t¸c vµ ®Çu t• quèc tÕ ph¸t triÓn h¬n n÷a, ®Æc biÖt lµ thêi k× sau khi quan hÖ gi÷a ViÖt nam vµ Mü ®•îc b×nh th•êng ho¸. Trong lóc ®ã, viÖc ViÖt nam trë thµnh thµnh viªn chÝnh thøc cña ASEAN, quan hÖ kinh tÕ ViÖt nam víi NhËt b¶n, víi c¸c n•íc EU vµ c¸c quèc gia kh¸c trªn thÕ giíi ®ang tiÕn triÓn tèt, ®· gióp cho thÞ tr•êng c«ng nghÖ th«ng tin cã ®iÒu kiÖn kh«ng h¹n chÕ trong viÖc t×m kiÕm ®èi t¸c liªn doanh ®¸p øng kÞp thêi ®ßi hái cña t×nh h×nh míi. b, §iÒu kiÖn vÒ d©n sè: 2 0