i nãi ®Çu Hßa cïng xu thÕ khu vùc hãa vµ toµn cÇu hãa vÒ hîp t¸c kinh tÕ ®ang næi tréi, víi sù ph¸t triÓn m¹nh cña kinh tÕ thÞ trêng, víi tÝnh phô thuéc lÉn nhau vÒ kinh tÕ vµ th- ¬ng m¹i gi÷a c¸c quèc gia ®ang ngµy cµng s©u x¾c, ViÖt nam ®· vµ ®ang kh«ng ngõng cè g¾ng ®Èy m¹nh sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt níc, ®a nÒn kinh tÕ hßa nhËp vµo sù n¨ng ®éng cña khu vùc §«ng Nam ¸, hay nãi réng h¬n lµ vµnh ®ai Ch©u ¸- Th¸i B×nh D¬ng. Víi xuÊt ph¸t ®iÓm tõ mét níc n«ng nghiÖp nghÌo nµn l¹c hËu, cßn h¹n chÕ vÒ tr×nh ®é khoa häc kü thuËt th× con ®êng nhanh nhÊt ®Ó tiÕn hµnh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa nÒn kinh tÕ lµ cÇn nhanh chãng tiÕp cËn nh÷ng c«ng nghÖ vµ kü thuËt tiªn tiÕn cña níc ngoµi ®Ó tiÕn hµnh nhËp khÈu thiÕt bÞ hiÖn ®¹i phôc vô cho sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ vµ x©y dùng ®Êt níc. Bèi c¶nh ®ã ®· ®Æt ra cho ngµnh x©y dùng nãi chung vµ tæng c«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn h¹ tÇng nãi riªng nh÷ng c¬ héi vµ thö th¸ch lín lao. §ã lµ lµm thÕ nµo ®Ó cã ®îc nh÷ng c«ng nghÖ tèt nhÊt, hiÖn ®¹i nhÊt víi thêi gian vµ chi phÝ Ýt nhÊt, cho hiÖu qu¶ cao nhÊt. Trong mét thêi gian thùc tËp t¹i phßng kinh doanh XNK, tæng c«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn h¹ tÇng, trªn c¬ së nh÷ng kiÕn thøc vÒ kinh tÕ vµ nghiÖp vô XNK ®· ®îc truyÒn ®¹t t¹i nhµ trêng vµ mét sè kinh nghiÖm thùc tÕ thu ®îc, víi môc ®Ých t×m hiÓu thªm vÒ qui tr×nh 1 nhËp khÈu thiÕt bÞ toµn bé ë tæng c«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn h¹ tÇng. T«i quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi b¸o c¸o thùc tËp cña m×nh lµ: Qui tr×nh nhËp khÈu thiÕt bÞ toµn bé ë tæng c«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn h¹ tÇng . Trªn c¬ së môc ®Ých cña ®Ò tµi, thu ho¹ch thùc tËp tèt nghiÖp gåm nh÷ng phÇn chÝnh sau:  Ch¬ng I: Ho¹t ®éng nhËp khÈu thiÕt bÞ toµn bé trong c¬ chÕ thÞ trêng  Ch¬ng II: Quy tr×nh nhËp khÈu thiÕt bÞ toµn bé ë Tæng c«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn h¹ tÇng  Ch¬ng III: Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ nhËp khÈu thiÕt bÞ toµn bé ë Tæng c«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn h¹ tÇng Qua ®©y, t«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n TS. Ph¹m Duy Liªn- ThÇy trùc tiÕp híng dÉn t«i, c¸c thÇy c« trong khoa kinh tÕ ngo¹i th¬ng, tËp thÓ c¸n bé Tæng c«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn h¹ tÇng(LICOGI), c¸c c« chó vµ anh chÞ trong phßng kinh doanh XNK ®· nhiÖt t×nh gióp ®ì t«i hoµn thµnh b¶n b¸o c¸o thùc tËp nµy. 2 Ch¬ng I Ho¹t ®éng nhËp khÈu thiÕt bÞ toµn bé trong c¬ chÕ thÞ trêng I. C¸c kh¸i niÖm vµ ®Æc ®iÓm cña ho¹t ®éng nhËp khÈu thiÕt bÞ toµn bé 1. ThiÕt bÞ toµn bé lµ g×? ®Æc ®iÓm cña ho¹t ®éng nhËp khÈu thiÕt bÞ toµn bé cïng víi sù ph¸t triÓn vµ thay ®æi c¬ cÊu cña nÒn kinh tÕ viÖt Nam, c¸c kh¸i niÖm vµ ®Þnh nghÜa nµy còng ®îc bæ sung vµ ph¸t triÓn.Ngµy 13/11/1992 Thñ tíng chÝnh phñ ®· ra quyÕt ®Þnh sè 91/TTg ban hµnh “Quy ®Þnh vÒ qu¶n lý nhËp khÈu m¸y mãc, thiÕt bÞ b»ng nguån vèn ng©n s¸ch Nhµ níc ”, trong ®ã ®a ra ®Þnh nghÜa ThiÕt bÞ toµn bé nh sau : ThiÕt bÞ toµn bé lµ tËp hîp toµn bé m¸y mãc thiÕt bÞ ,vËt t dïng riªng cho mét dù ¸n cã trang bÞ c«ng nghÖ cô thÓ cã c¸c th«ng sè kinh tÕ-kü thuËt ®îc m« t¶ vµ quy ®Þnh trong thiÕt kÕ cña dù ¸n . Nh vËy, néi dung cña hµng hãa thiÕt bÞ toµn bé bao gåm:  Kh¶o s¸t kü thuËt  LuËn chøng kinh tÕ-kü thuËt hoÆc nghiªn cøu kh¶ thi c«ng viÖc thiÕt kÕ.  ThiÕt bÞ ,m¸y mãc, vËt t... cho x©y dùng dù ¸n.  C«ng t¸c x©y dùng, l¾p r¸p, hiÖu chØnh, híng dÉn vËn hµnh. 3  C¸c dÞch vô kh¸c cã liªn quan ®Õn dù ¸n nh chuyÓn giao c«ng nghÖ, ®µo t¹o ... ViÖc nhËp khÈu ®îc tiÕn hµnh th«ng qua mét hîp ®ång(theo h×nh thøc trän gãi) víi toµn bé néi dung hµng hãa nªu trªn, hoÆc thùc hiÖn tõng phÇn tïy theo yªu cÇu. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ khi nhËp khÈu mét c«ng tr×nh thiÕt bÞ toµn bé nh mét nhµ m¸y s¶n xuÊt xi m¨ng, th× ngoµi c¸c thiÕt bÞ lÎ còng nh ph¹m vi nhËp khÈu cña c¸c lo¹i h×nh nµy bao gåm h×nh thøc nhËp khÈu hµng hãa vËt chÊt vµ hµng hãa phi vËt chÊt .Tuy r»ng ra ®êi h¬i chËm vµ cßn cã nh÷ng khiÕm khuyÕt nhÊt ®Þnh nhng cã thÓ nãi QuyÕt ®Þnh 91/TTg cña Thñ tíng ChÝnh Phñ ®· ®a ra ®Þnh nghÜa râ rµng vµ chÝnh x¸c vÒ thiÕt bÞ toµn bé vµ thiÕt bÞ lÎ còng nh ph¹m vi cña chóng, gãp phÇn râ rÖt vµo viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ cña viÖc nhËp khÈu m¸y mãc, thiÕt bÞ, x¸c ®Þnh chøc n¨ng nhiÖm vô cña c¸c c¬ quan qu¶n lý Nhµ níc còng nh ph¬ng thøc vµ tr×nh tù ®Ó tiÕn hµnh viÖc nhËp khÈu thiÕt bÞ ,m¸y mãc trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng phï hîp víi xu híng më cöa, héi nhËp víi nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi còng nh chñ tr¬ng ®¬n gi¶n hãa c¸c thñ tôc hµnh chÝnh cña Nhµ níc . 2. Ho¹t ®éng nhËp khÈu thiÕt bÞ toµn bé ë ViÖt nam hiÖn nay. 2.1.Ngêi nhËp khÈu. Tríc kia, theo quy ®Þnh cña th«ng t 04/TM-§T ngµy 30/7/1993 cña Bé th¬ng m¹i, muèn kinh doanh xuÊt nhËp khÈu thiÕt bÞ toµn bé, doanh nghiÖp ph¶i ®îc bé th¬ng 4 m¹i cÊp giÊy phÐp kinh doanh phï hîp víi §iÒu 5 NghÞ ®Þnh sè 144 /H§BT ngµy 7/7/1992 trong ®ã ë phÇn nhËp khÈu cã ghi ngµnh hµng thiÕt bÞ, m¸y mãc. Ngoµi ra, doanh nghiÖp cÇn ph¶i ®¸p øng c¸c yªu cÇu nh :  Doanh nghiÖp cã bé m¸y tæ chøc, bé m¸y c¸n bé cã ®ñ n¨ng lùc chuyªn m«n kü thuËt ,nghiÖp vô ngo¹i th¬ng, gi¸ c¶, ph¸p lý quèc tÕ trong kinh doanh xuÊt nhËp khÈu thiÕt bÞ toµn bé .  Doanh nghiÖp ®· kinh doanh nhËp khÈu ngµnh hµng m¸y mãc thiÕt bÞ lÎ tèi thiÓu 5 n¨m vµ cã møc doanh sè nhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ trong n¨m kh«ng díi 5 triÖu USD .  Doanh nghiÖp cã vèn lu ®éng do nhµ níc giao tù bæ sung b»ng tiÒn ViÖt Nam vµ tiÒn níc ngoµi tèi thiÓu t- ¬ng ®¬ng víi 500.000USD t¹i thêi ®iÓm ®¨ng ký kinh doanh nhËp khÈu thiÕt bÞ . Do ®ã, doanh nghiÖp cÇn ph¶i xin ®¨ng ký kinh doanh nhËp khÈu thiÕt bÞ toµn bé víi Bé Th¬ng m¹i b»ng c¸ch göi bé hå s¬ ®¨ng ký kinh doanh, bao gåm :  §¬n xin kinh doanh nhËp khÈu thiÕt bÞ .  GiÊy phÐp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu .  Hå s¬ hîp lÖ x¸c nhËn vèn lu ®éng (bao gåm vèn Nhµ níc giao vµ vèn tù bæ sung ).  B¶ng tæng kÕt tµi s¶n 5 n¨m cuèi cïng (BiÓu tæng hîp ).  S¬ ®å tæ chøc bé m¸y kinh doanh vµ c¸n bé cÇn thiÕt ®Ó ®¶m b¶o ®ñ n¨ng lùc kinh doanh thiÕt bÞ . 5 Tuy nhiªn, sau nµy theo néi dung cña nghÞ ®Þnh 33/CP ngµy 19/4/1994 vÒ Qu¶n lý Nhµ níc ®èi víi ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, nhËp khÈu vµ tiÕp ®ã lµ NghÞ ®Þnh 57/1998/N§-CP ngµy 31/7/1998 qui ®Þnh chi tiÕt thi hµnh LuËt Th¬ng m¹i vÒ ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, gia c«ng, ®¹i lý mua b¸n hµng hãa víi níc ngoµi; ®Ó ®îc phÐp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu (kÓ c¶ hµng hãa thiÕt bÞ toµn bé), doanh nghiÖp ph¶i ®îc thµnh lËp theo qui ®Þnh ph¸p luËt, ®îc phÐp xuÊt nhËp khÈu hµng hãa theo ngµnh nghÒ ®· ®¨ng ký kinh doanh, ®· ®¨ng ký m· sè kinh doanh víi Côc H¶i Quan tØnh, thµnh vµ hµng hãa ®ã kh«ng thuéc danh môc hµng hãa cÊm xuÊt nhËp khÈu .Víi c¬ chÕ míi, ®Ó më réng s¶n xuÊt, doanh nghiÖp cã thÓ trùc tiÕp nhËp khÈu thiÕt bÞ toµn bé th«ng qua ®Êu thÇu; hoÆc doanh nghiÖp cã thÓ uû th¸c cho doanh nghiÖp kh¸c ®îc phÐp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu thiÕt bÞ .Tuy nhiªn, ®iÒu ®¸ng lu ý ë ®©y lµ ®èi víi mét doanh nghiÖp muèn ®îc phÐp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu mÆt hµng nµy th× trong nh÷ng v¨n b¶n ban hµnh sau th«ng t 04/TM-§T nh ®· kÓ trªn l¹i cha ®îc quy ®Þnh cô thÓ, trong c¸c danh môc ngµnh hµng mµ doanh nghiÖp ®¨ng ký kinh doanh xuÊt nhËp khÈu l¹i kh«ng cã tªn cña ngµnh hµng “thiÕt bÞ toµn bé”.Do vËy, trong thùc tÕ, hiÖn nay c¸c doanh nghiÖp muèn kinh doanh xuÊt nhËp khÈu thiÕt bÞ toµn bé vÉn ¸p dông c¸c quy ®Þnh cña th«ng t 04/TM-§T .B¶n th©n giÊy phÐp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cña Tæng c«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn h¹ tÇng còng ®- 6 îc cÊp dùa theo giÊy phÐp cò mµ Bé Th¬ng m¹i ®· cÊp cho tiÒn th©n lµ Liªn hiÖp c¸c xÝ nghiÖp thi c«ng c¬ giíi tríc ®ã, chø cßn nÕu ¸p dông theo c¸c quy ®Þnh cña NghÞ ®Þnh 33/CP hay NghÞ ®Þnh 57/1998/N§-CP th× khã cã thÓ cÊp giÊy phÐp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu ®èi víi hµng thiÕt bÞ toµn bé cho Tæng c«ng ty 2.2 KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu c¶ níc trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Qua b¶ng díi cho ta thÊy tæng kim ng¹ch XNK, nhËp khÈu t¨ng dÇn qua c¸c n¨m 1999, 2000 ®Æc biÖt lµ n¨m 2000: tæng kim ng¹ch XNK cña n¨m 2000 so víi n¨m 1999 t¨ng lµ 27,42% t¬ng ®¬ng víi 6349 triÖu USD, tæng kim ng¹ch nhËp khÈu n¨m 2000 so víi n¨m 1999 lµ 30,63% t- ¬ng øng víi 3564 triÖu USD, ®iÒu nµy còng dÔ hiÓu bëi lý do trong giai ®o¹n nµy nÒn kinh tÕ khu vùc ®· t¹m æn ®Þnh vµ cã chiÒu híng t¨ng trëng nhanh céng thªm viÖc më réng c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i cña nhµ níc ta. MÆt kh¸c tõ sè liÖu trªn cho ta thÊy kim ng¹ch nhËp khÈu cña níc ta lu«n chiÕm trªn 50% tæng kim ng¹ch XNK, tõ ®ã cã thÓ nãi r»ng ®©y lµ mét thÕ m¹nh cña níc ta trong lÜnh vùc kinh doanh XNK. B B¶ng1: Tû träng kim ng¹ch cña c¶ níc qua c¸c n¨m 7 ChØ tiªu 97 98 98/ 99 99/9 00 00/9 Th1- 97 8% 9% 8/01 % Tæng kim 20777 207 - 2315 11,6 295 27,42 20208 ng¹ch ,3 46 0,15 9 3 08 XNK (trUSD) Tæng kim 11592 113 - 1163 2,16 152 30,63 10802 ng¹chNK ,3 90 1,74 6 00 (trUSD) Tû 55,8 54,9 -0,9 50,2 -4,7 51,5 1,31 53,45 trängNK( 1 %) Tæng kim 9185 935 1,86 1152 23,1 143 24,17 94046 ng¹ch XK 6 3 6 08 (tr USD) Tû träng 44,2 45,1 0,9 49,8 4,7 48,4 -1,31 46,55 XK(%) 9 2.3 ThÞ trêng kinh doanh XNK V× sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt níc. ViÖt nam ®ang tÝch cùc më réng thÞ trêng xuÊt nhËp khÈu sang c¸c níc Ch©u ¢u(EU), mét sè níc ch©u Phi, tõng bíc kh«i phôc l¹i thÞ trêng SNG vµ §«ng ¢u, thóc ®Èy quan hÖ th¬ng m¹i víi c¸c níc Ch©u Mü vµ tËp trung chñ yÕu vµo c¸c níc Ch©u ¸. 2.4 C¬ cÊu hµng hãa xuÊt nhËp khÈu 8 Níc ta ®· vµ ®ang tÝch cùc khai th¸c nguån néi ®Þa ®Ó phôc vô xuÊt nhËp khÈu th«ng qua c¸c ho¹t ®éng më réng thÞ trêng xuÊt khÈu, liªn doanh liªn kÕt víi c¸c doanh nghiÖp trong níc ®Ó ®Çu t nu«i trång, khai th¸c, gia c«ng chÕ biÕn mÆt hµng n«ng s¶n xuÊt khÈu hoÆc xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm cña c¸c d©y truyÒn c«ng nghÖ nhËp khÈu nh cao su vµ c¸c chÕ phÈm tõ cao su, n«ng s¶n thùc phÈm, than ®¸, hµng c«ng nghiÖp, c¸c s¶n phÈm kh¸c,.... VÒ mÆt hµng nhËp khÈu, ta ®Æc biÖt tró träng ®Õn nhËp khÈu thiÕt bÞ toµn bé cã c«ng nghÖ tiªn tiÕn, hiÖn ®¹i vµ phï hîp víi tr×nh ®é c«ng nghÖ mµ ta ®· ®Ò ra vµ vËt t, nguyªn liÖu phôc vô cho s¶n xuÊt, mét sè hµng c«ng nghiÖp tiªu dïng thiÕt yÕu cho ®êi sèng cña nh©n d©n. II. C¸c v¨n b¶n ph¸p lý liªn quan tíi ho¹t ®éng nhËp khÈu thiÕt bÞ toµn bé Ho¹t ®éng nhËp khÈu thiÕt bÞ toµn bé lµ mét c«ng t¸c phøc t¹p, nã kh«ng chØ ®ßi hái sù hiÓu biÕt vÒ chuyªn m«n s©u s¾c mµ cßn ®ßi hái sù am hiÓu ph¸p luËt cã liªn quan ¶nh hëng trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp tíi hiÖu qu¶ nhËp khÈu thiÕt bÞ, ®ßi hái ph¶i cã hÖ thèng v¨n b¶n ph¸p quy t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc thùc hiÖn phèi hîp nhÞp nhµng gi÷a c¸c ngµnh, c¸c cÊp cã liªn quan trong c¸c giai ®o¹n nhËp khÈu c«ng tr×nh, ®Æc biÖt ®èi víi c¸c c«ng tr×nh ®îc nhËp khÈu b»ng nguån vèn vay cña níc ngoµi. 1.QuyÕt ®Þnh 91/TTg ngµy 13/11/1992 cña Thñ t - íng chÝnh phñ 9 QuyÕt ®Þnh nµy ban hµnh quy ®Þnh vÒ qu¶n lý nhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ b»ng nguån vèn ng©n s¸ch nhµ n- íc, trong ®ã nªu ®Þnh nghÜa vµ x¸c ®Þnh râ ph¹m vi hµng hãa thiÕt bÞ toµn bé vµ thiÕt bÞ lÎ kh«ng chØ bao gåm phÇn hµng hãa h÷u h×nh ( m¸y mãc, thiÕt bÞ, vËt liÖu,....) mµ cßn bao gåm c¶ phÇn hµng hãa v« h×nh ( thiÕt kÕ, gi¸m s¸t, ®µo t¹o, chuyÓn giao c«ng nghÖ,....). Theo quyÕt ®Þnh nµy th× Bé th¬ng m¹i gi÷ vai trß chÝnh thay nhµ níc qu¶n lý viÖc nhËp khÈu, cô thÓ trong c¸c mÆt sau: - QuyÕt ®Þnh cô thÓ doanh nghiÖp thùc hiÖn viÖc nhËp khÈu. - Cïng c¸c ngµnh qu¶n lý h÷u quan vµ chñ ®Çu t xö lý cô thÓ khi ph¶i nhËp khÈu thiÕt bÞ ®· qua sö dông. - Quy ®Þnh cô thÓ tr×nh tù vµ ph¬ng thøc nhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ. - Phª duyÖt hîp ®ång nhËp khÈu cã gi¸ trÞ nhá h¬n 5 triÖu USD, lµ Chñ tÞch héi ®ång thÈm ®Þnh nhµ níc phª duyÖt dù ¸n cã vèn ®Çu t tõ 5-10 triÖu USD, hoÆc ®Ò nghÞ Thñ tíng chÝnh phñ phª duyÖt ®èi víi c¸c hîp ®ång nhËp khÈu lín h¬n. - CÊp giÊy phÐp nhËp khÈu cho tõng chuyÕn giao hµng. 2. NghÞ ®Þnh 52/1992/N§-CP ngµy 8/7/1999 cña ChÝnh phñ. 10 NghÞ ®Þnh ban hµnh Quy chÕ Qu¶n lý ®Çu t vµ x©y dùng, ®îc ra ®êi thay thÕ cho nghÞ ®Þnh 42/CP ngµy 16/7/1996 vµ nghÞ ®Þnh 92/CP ngµy 23/8/1997, víi môc ®Ých khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Çu t s¶n xuÊt, kinh doanh phï hîp víi chiÕn lîc vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt níc trong tõng thêi kú ®Ó chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo híng c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa, ®Èy nhanh tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña nh©n d©n, sö dông hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn huy ®éng ®îc do nhµ níc qu¶n lý, ®ång thêi ®¶m b¶o quy ho¹ch x©y dùng, ¸p dông hiÖu qu¶ c«ng nghÖ vµ kü thuËt tiªn tiÕn trªn thÕ giíi. Quy chÕ ®· quy ®Þnh viÖc ph©n lo¹i dù ¸n ®Çu t theo 3 nhãm A,B,C cïng víi ph©n cÊp tr¸ch nhiÖm qu¶n lý ®Çu t, qu¶n lý vèn, thÈm ®Þnh dù ¸n ®Ç t,phª duyÖt thiÕt kÕ kü thuËt vµ tæng dù to¸n cña dù ¸n ®Çu t, phª duyÖt quyÕt to¸n vèn ®Çu t....cña c¸c Bé ngµnh liªn quan t¬ng øng víi tõng nhãm. Nh»m ®¶m b¶o tÝnh thèng nhÊt cña c«ng t¸c qu¶n lý ®Çu t vµ x©y dùng, Quy chÕ ®· quy ®Þnh tr¸ch nhiÖm quyÒn h¹n cña chñ ®©ï t, tæ chøc t vÊn ®Çu t, nhµ thÇu x©y dùng, tr×nh tù lËp dù ¸n ®Çu t, néi dung chñ yÕu cña b¸o c¸o nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi vµ b¸o c¸o nghiªn cøu kh¶ thi, néi dung c«ng t¸c thÈm ®Þnh dù ¸n ®Çu t vµ thùc hiÖn ®Çu t, nguyªn t¾c qu¶n lý ®Êu thÇu vµ chØ ®Þnh 11 thÇu trong x©y dùng, t vÊn mua s¾m thiÕt bÞ vµ x©y l¾p. 3.NghÞ ®Þnh 88/1999/N§-CP ngµy 4/9/1999 cña ChÝnh Phñ NghÞ ®Þnh ban hµnh Quy chÕ ®Êu thÇu ,thay thÕ cho Quy chÕ ®· ban hµnh kÌm NghÞ ®Þnh 43/CP ngµy 16/7/1996 vµ NghÞ ®Þnh 93/CP ngµy 23/8/1997 cña ChÝnh Phñ ,nh»m môc ®Ých thèng nhÊt qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng ®Êu thÇu tuyÓn chän t vÊn ,mua s¾m hµng hãa ,x©y l¾p vµ lùa chän ®èi t¸c ®Ó thùc hiÖn dù ¸n hoÆc tõng phÇn dù ¸n trªn l·nh thæ ViÖt Nam .Quy chÕ ®Êu thÇu ®· ®a ra ®Þnh nghÜa cho c¸c chuyªn dïng trong ®Êu thÇu nh “®Êu thÇu”, “®Êu thÇu trong níc” , “®Êu thÇu quèc tÕ”, “xÐt thÇu”, “dù ¸n”, “bªn mêi thÇu”, “ngêi cã thÈm quyÒn”, “nhµ thÇu”, “cÊp cã thÈm quyÒn”, “t vÊn”, “x©y l¾p”... Nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña c«ng t¸c ®Êu thÇu vµ tæ chøc ®Êu thÇu ®· ®îc bæ sung thªm ,®a ra nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ h¬n,hÖ thèng h¬n ,®Æc biÖt lµ c«ng t¸c qu¶n lý nhµ níc vÒ ®Êu thÇu trong viÖc : - So¹n th¶o ,ban hµnh hoÆc tr×nh ban hµnh c¸c v¨n b¶n quy ®Þnh ph¸p luËt vÒ ®Êu thÇu ; - Tæ chøc híng dÉn thùc hiÖn ; - Tæ chøc thÈm ®Þnh kÕ ho¹ch ®Êu thÇu cña dù ¸n thÈm ®Þnh kÕt qu¶ ®Êu thÇu; - Phª duyÖt kÕ ho¹ch ®Êu thÇu cña dù ¸n vµ kÕt qu¶ ®Êu thÇu ; 12 - Tæ chøc kiÓm tra c«ng t¸c ®Êu thÇu ; - Tæng kÕt,®¸nh gi¸ ,b¸o c¸o t×nh h×nh ®Êu thÇu vµ thùc hiÖn Quy chÕ ®Êu thÇu; - Gi¶i quyÕt c¸c víng m¾c ,khiÕu n¹i vÒ ®Êu thÇu . 4.Th«ng t 04/TM-§T ngµy 30/7/1993 cña Bé Th¬ng M¹i Th«ng t híng dÉn thùc hiÖn quy ®Þnh vÒ qu¶n lý nhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ b»ng nguån vèn ng©n s¸ch nhµ níc .§ång thêi víi viÖc ®a ra c¸c ®Þnh nghÜa vÒ “ThiÕt bÞ”, “Chñ ®µu t”, “Doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu thiÕt bÞ”, “C¬ quan chñ qu¶n”, Th«ng t ®· quy ®Þnh râ c¸c tiªu chuÈn cña doanh nghiÖp kinh doanh nhËp khÈu thiÕt bÞ toµn bé ,thiÕt bÞ lÎ vµ quyÒn cÊp giÊy phÐp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu thiÕt bÞ cña Bé Th¬ng M¹i . Trong Th«ng t ®· quy ®Þnh cô thÓ vÒ tr×nh tù nhËp khÈu thiÕt bÞ toµn bé,nªu râ vai trß vµ quyÒn h¹n cña Bé Th¬ng M¹i trong c«ng t¸c qu¶n lý ®iÒu hµnh ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu thiÕt bÞ toµn bé ,cô thÓ nh:Bé Th¬ng M¹i cã quyÒn chØ ®Þnh doanh nghiÖp nhËp khÈu thiÕt bÞ ;Bé Th¬ng M¹i quy ®Þnh h×nh thøc nhËp khÈu thiÕt bÞ qua ®Êu thÇu hoÆc mua s¾m trùc tiÕp... Th«ng t ®· nªu râ viÖc chuyÓn giao c«ng nghÖ lµ mét phÇn cña Hîp ®ång nhËp khÈu thiÕt bÞ toµn bé ,®ång thêi ®a ra ®iÒu kho¶n phª duyÖt Hîp ®ång nhËp khÈu thiÕt bÞ cña c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn ; quy ®Þnh tr×nh tù vµ v¨n b¶n cÇn thiÕt ®Ó phª duyÖt Hîp ®ång nhËp khÈu thiÕt bÞ toµn bé . 13 5.Mét sè v¨n b¶n ph¸p luËt cña Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i trêng HÖ thèng nh÷ng v¨n b¶n cña Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i trêng ®· ra ®¬× nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ nhËp khÈu thiÕt bÞ m¸y mãc thiÕt bÞ nh th«ng t 28/TT-QLKH cña Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i trêng ngµy 22/1/1994 híng dÉn chuyÓn giao c«ng nghÖ níc ngoµi t¹i ViÖt Nam, th«ng t sè 1254/1999/TT-BKHCNMT ngµy 12/7/1999 híng dÉn thùc hiÖn NghÞ ®Þnh sè 45/1998/N§-CP ngµy 1/7/1998 cña ChÝnh Phñ quy ®Þnh chi tiÕt vÒ chuyÓn giao c«ng nghÖ ,QuyÕt ®Þnh sè 2578/Q§-T§C ngµy 28/10/1996 cu¶ Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i trêng ban hµnh quy ®Þnh kiÓm tra Nhµ níc vÒ chÊt lîng hµng hãa xuÊt nhËp khÈu ,QuyÕt ®Þnh 1091/1999/Q§-BKHCNMT. 6.Mét sè v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ thuÕ ,tµi chÝnh vµ h¶i quan: HÖ thèng v¨n b¶n qu¶n lý vÒ thuÕ vµ thñ tôc h¶i quan cònglÇn lît ra ®êi,thay ®æi theo hoµn c¶nh vµ ®iÒu kiÖn cô thÓ ,®· gãp phÇn kh«ng nhá vµo viÖc ®iÒu chØnh ho¹t ®éng nhËp khÈu thiÕt bÞ toµn bé theo qu¶n lý cña Nhµ níc ,th«ng qua c¸c v¨n b¶n chÝnh thøc nh:  th«ng t sè 132/1998/TT-BTC ngµy 1/10/1998 quy ®Þnh vµ híng dÉn viÖc ¸p dông thuÕ nhËp khÈu thiÕt bÞ ®ång bé cña d©y chuyÒn s¶n xuÊt .  th«ng t sè 37/1999/TT-BTC ngµy 7/4/1999 híng dÉn c¸ch ph©n lo¹i hµng 14 hãa theo Danh môc biÓu thøc nhËp khÈu n¨m 1999.  NghÞ ®Þnh 16/1999/N§-CP ngµy 27/3/1999 ban hµnh quy ®Þnh vÒ thñ tôc h¶i quan, gi¸m h¶i quan vµ lÖ phÝ h¶i quan.  Th«ng t 01/1999/TT-TCHQ ngµy 10/5/1999 híng dÉn vÒ thñ tôc h¶i quan quy ®Þnh t¹i NghÞ ®Þnh sè 16/1999/N§-CP ngµy 27/3/1999 cña ChÝnh Phñ  QuyÕt ®Þnh 197/1999/Q§-TCHQ ngµy 3/6/1999 ban hµnh Quy chÕ qu¶n lý h¶i quan ®èi víi ®Þa ®iÓm lµm thñ tôc h¶i quan ngoµi cöa khÈu vµ hµng hãa xuÊt nhËp khÈu chuyÓn tiÕp... III. ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ nhËp khÈu thiÕt bÞ toµn bé vµ nh÷ng nh©n tè ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng nhËp khÈu thiÕt bÞ toµn bé ë viÖt nam. 1. ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ nhËp khÈu thiÕt bÞ toµn bé . Dùa vµo hiÖu qu¶ tæng hîp cña mét doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, chØ tiªu hiÖu qu¶ nhËp khÈu (tû xuÊt ngä¹i tÖ ®èi víi hµng hãa nhËp khÈu, sè vßng quay vµ møc doanh lîi cña vèn lu ®éng). Ta thÊy ho¹t ®éng nhËp khÈu thiÕt bÞ toµn bé ë ViÖt nam nãi chung lµ cã hiÖu qu¶ phôc vô cho sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ vµ x©y dùng ®Êt níc, bëi v× ViÖt nam xuÊt ph¸t tõ mét níc n«ng nghiÖp nghÌo nµn, l¹c hËu vµ cßn h¹n chÕ vÒ tr×nh ®é khoa häc kü thuËt. 15 2.C¸c yÕu tè ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng nhËp khÈu thiÕt bÞ toµn bé. Trªn thùc tÕ ,viÖc x¸c ®Þnh ®îc chÝnh x¸c vµ ®Çy ®ñ tÊt c¶ c¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng nµo ®ã trong nÒn kinh tÕ sÏ t¹o ra nh÷ng thuËn lîi nhÊt ®Þnh trong viÖc ®em l¹i hiÖu qu¶ cho ho¹t ®éng ®ã .Tuy nhiªn ,viÖc x¸c ®Þnh nµy phøc t¹p vµ chØ thùc hiÖn ®îc b»ng c¸ch chän läc ra nh÷ng nh©n tè c¬ b¶n ®Ó nghiªn cøu.Trong ph¹m vi thu ho¹ch thùc tËp nµy ,t«i còng chØ ®- a ra mét sè nh÷ng nh©n tè c¬ b¶n ¶nh hëng ®Õn ho¹t ®éng nhËp khÈu thiÕt bÞ toµn bé nh sau: 2.1.Tr×nh ®é khoa häc -c«ng nghÖ cña ViÖt Nam . ViÖt Nam hiÖn nay ®ang cè g¾ng kh¾c phôc mét sè t×nh tr¹ng lµ rÊt nhiÒu c¸c c«ng tr×nh thiÕt bÞ toµn bé nhËp khÈu vÒ chØ ®¹t tõ 30-35%c«ng suÊt ,mét sè c«ng tr×nh kh«ng sö dông ®îc ,nhiÒu kiªn doanh ®· bÞ biÕn thµnh mét n¬i tiªu thô hµng hãa tån kho ø ®äng cña c¸c m¸y mãc thiÕt bÞ cò ®· qua sö dông hoÆc ®· l¹c hËu cña phÝa níc ngoµi .Hµm lîng c«ng nghÖ cña nhiÒu nhµ m¸y thÓ hiÖn trong gi¸ trÞ gia t¨ng cña s¶n phÈm chÕ biÕn cßn thÊp kho¶ng 20%,ngîc l¹i chi phÝ vËt t nguyªn liÖu nhËp ngo¹i cßn cao h¬n 70%.§ã lµ trong khi x©y dùng nhµ m¸y ,nhiÒu nhµ ®Çu t do tr×nh ®é kÐm ,kh«ng hiÓu biÕt vµ quan t©m tíi lîi Ých x· héi nªn ®· cè t×nh c¾t gi¶m nhiÒu h¹ng môc sö lý chÊt th¶i ,m¸y mãc thiÕt bÞ b¶o vÖ ngêi lao ®éng vµ m«i trêng .C¸c yÕu tè cã h¹i trong m«i trêng lao ®éng kh«ng chØ g©y « nhiÔm t¹i n¬i lµm viÖc 16 mµ cßn ¶nh hëng xÊu ®Õn c¶ m«i trêng sèng cña d©n c xung quanh .Theo thèng kª cha ®Çy ®ñ ,hiÖn cã 1,69% tæng sè ngêi lao ®éng ph¶i lµm viÖc víi m¸y mãc thiÕt bÞ cã yªu cÇu nghiªm ngÆt vÒ an toµn ,vÖ sinh lao ®éng nh- ng cha ®îc cÊp giÊy phÐp hoÆc giÊy phÐp ®· hÕt sö dông cÇn ph¶i ®îc ®¨ng kiÓm l¹i ;7,33%tæng sè ngêi lao ®éng ph¶i lµm viÖc víi m¸y mãc thiÕt bÞ mµ bé phËn che ch¾n c¸c yÕu tè nguy hiÓm kh«ng cã hoÆc kh«ng ®¶m b¶o ;2,35% m¸y mãc thiÕt bÞ ®ang ë trong t×nh tr¹ng cò ,háng,rß rØ c¸c chÊt ®éc h¹i ra m«i trêng . Râ rµng lµ hiÖu qu¶ cña nh÷ng c«ng tr×nh thiÕt bÞ toµn bé ë ViÖt Nam ®· kh«ng ®¹t ®îc nh ý muèn ,cha ph¸t huy ®îc hÕt vai trß to lín cña m×nh trong nÒn kinh tÕ quèc d©n.Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n quan träng cña t×nh tr¹ng yÕu kÐm vÒ ph¸t triÓn kinh tÕ ,víi nh÷ng nhµ m¸y ,c«ng tr×nh thiÕt bÞ toµn bé nhËp khÈu vÒ chÊt lîng kh«ng cao l¾m ,chÊt lîng s¶n phÈm cha thùc sù ®¸p øng yªu cÇu cña thÞ trêng thÕ giíi ,hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi thÊp...chÝnh lµ do chÊt lîng “Tµi nguyªn søc ngêi” cña ViÖt Nam kh«ng cao .Tµi nguyªn søc ngêi lµ mét kh¸i niÖm hoµn chØnh ,bao gåm ngêi lao ®éng trÝ ãc,ngêi lao ®éng ch©n tay ,lµ tæng hßa toµn bé nh©n viªn c¸c ngµnh ,c¸c nghÒ ,c¸c tÇng líp ,c¸c lo¹i h×nh trong x· héi .ViÖc nhËp khÈu mét c«ng tr×nh thiÕt bÞ toµn bé kh«ng chØ do mét doanh nghiÖp,mét nhãm ngêi nµo ®ã ®øng ra quyÕt ®Þnh mµ ®ßi hái cã sù phª duyÖt cña c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn cu¶ ChÝnh Phñ ,nh÷ng c¬ quan nµy ,thêng 17 kh«ng cã ®ñ c¸n bé chuyªn m«n ®Ó thÈm ®Þnh mét dù ¸n ®Çu t ,mét dù ¸n xin vay vèn,thÈm ®Þnh c«ng nghÖ cña mét c«ng tr×nh còng nh tÝnh to¸n ®Çy ®ñ hiÖu qu¶ kinh tÕ -x· héi mµ c«ng tr×nh ®ã cã kh¶ n¨ng mang l¹i...Theo nh “B¸o c¸o ®¸nh gi¸ ChÝnh s¸ch c«ng nghÖ vµ ®æi míi cña ViÖt Nam”cña nhãm chuyªn gia quèc tÕ IDRC th× c¬ së h¹ tÇng c«ng nghÖ cña ViÖt Nam cßn thiÕu hiÖu qña ,tuy r»ng con ngêi ViÖt Nam vèn cÇn cï chÞu khã vµ ham häc hái ,nhng hÖ thèng nghiªn cøu vµ triÓn khai (Research and Deverlopment-R&D) cña ViÖt Nam cßn cha phï hîp ,nªó kh«ng ph¸t huy ®îc thÕ m¹nh vÒ tri thøc khoa häc . 2.2 Tû gi¸ hèi ®o¸i: Trong trêng hîp tû gi¸ hèi ®o¸i gi¶m ®ång néi tÖ bÞ mÊt gi¸ so víi ®ång ngo¹i tÖ, hµng hãa nhËp khÈu trë lªn ®¾t h¬n v× ngêi nhËp khÈu ph¶i dïng nhiÒu ®¬n vÞ ®ång tiÒn néi tÖ h¬n ®Ó mua cïng mét sè lîng hµng nhËp khÈu. §iÒu nµy, kÝch thÝch sù t¨ng gi¸ c¶ trong níc, lµm h¹n chÕ nhËp khÈu hµng hãa hoÆc kÝch thÝch sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt c¸c hµng hãa thay thÕ nhËp khÈu ë trong n- íc. Tû gi¸ hèi ®o¸i gi¶m t¸c ®éng trùc tiÕp tíi hiÖu qu¶ ho¹t ®éng nhËp khÈu. ViÖc t¨ng chi phÝ ®ång tiÒn d©n téc ®Ó mua hµng hãa tõ níc ngoµi, c¸c nhµ nhËp khÈu ®· ph¶i t¨ng chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh. §©y lµ mét nh©n tè c¬ b¶n lµm gi¶m hiÖu qu¶ kinh doanh cña ho¹t ®éng nhËp khÈu. ViÖc t¨ng chi phÝ sÏ dÉn tíi t¨ng gi¸ thµnh s¶n xuÊt, do ®ã sÏ lµm gi¶m cÇu trªn thÞ trêng néi 18 ®Þa vÒ s¶n phÈm nhËp khÈu. MÆt kh¸c, do gi¸ c¶ t¨ng nªn ngêi tiªu dïng néi ®Þa sÏ sö dông hµng hãa thay thÕ kh¸c. §iÒu nµy, lµm gi¶m kÕt qu¶ cña ho¹t ®éng nhËp khÈu dÉn tíi gi¶m hiÖu qu¶ cña c¸c doanh nghiÖp tham gia ho¹t ®éng nhËp khÈu. Nh vËy, nÕu tû gi¸ gi¶m sÏ lµm gi¶m hiÖu qu¶ nhËp khÈu theo hai híng t¨ng chi phÝ vµ gi¶m kÕt qu¶. Nhng xÐt vÒ hiÖu qu¶ kinh tÕ-x· héi khi tû gi¸ hèi ®o¸i gi¶m sÏ khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, s¶n xuÊt, t¨ng tiÒm n¨ng s¶n xuÊt trong níc t¹o viÖc lµm vµ c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n. Khi tû gi¸ hèi ®o¸i t¨ng lªn, ®ång néi tÖ t¨ng gi¸ so víi ®ång ngo¹i tÖ, nÕu nh kh«ng cã c¸c yÕu tè kh¸c ¶nh hëng th× sÏ t¸c ®éng khuyÕn khÝch nhËp khÈu v× hµng hãa nhËp khÈu trë nªn rÎ h¬n so víi gi¸ c¶ chung trong níc. Chi phÝ kinh doanh gi¶m xuèng, lµm cho kÕt qu¶ kinh doanh t¨ng. 19 Ch¬ng II Quy tr×nh nhËp khÈu thiÕt bÞ toµn bé ë tæng c«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn h¹ tÇng . I.LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña tæng c«ng ty. 1.Tæng quan vÒ tæng c«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn h¹ tÇng . 1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña tæng c«ng ty. Tæng c«ng ty x©y dùng vµ ph¸t triÓn h¹ tÇng (LICOGI)-Bé x©y dùng, tiÒn th©n lµ Liªn hiÖp c¸c xÝ nghiÖp thi c«ng c¬ giíi-Bé x©y dùng ®îc thµnh lËp 28/1/1961. Suèt mét thêi gian dµi trong thêi kú bao cÊp ( 1961-1989 ), LICOGI ho¹t ®éng nhËp khÈu thiÕt bÞ toµn bé hÇu nh dùa vµo uû th¸c cña c¸c c«ng ty kh«ng ®îc cÊp giÊy phÐp ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. Díi sù chØ ®¹o chÆt chÏ cña Bé ngo¹i th¬ng, Uû ban kÕ ho¹ch Nhµ níc, V¨n phßng ChÝnh phñ, sù phèi hîp cña c¸c Bé, c¸c ngµnh, c¸c chñ ®Çu t, LICOGI ®· nhËp khÈu thiÕt bÞ toµn bé cho h¬n 500 c«ng tr×nh lín nhá b»ng c¸c nguån vèn kh¸c nhau. NhiÒu d©y chuyÒn c«ng nghÖ mµ LICOGI nhËp khÈu ®· vµ ®ang ph¸t huy t¸c dông cho nÒn kinh tÕ ViÖt nam, trong ®ã cã mét sè c«ng tr×nh gi÷ vai trß nÒn t¶ng c¬ b¶n vµ lµ ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn cña toµn bé nÒn kinh tÕ quèc d©n. 20