lêi më ®Çu Th¬ng m¹i quèc tÕ lµ mét bé phËn h÷u c¬ cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng. Trong thÕ giíi hiÖn ®¹i, tríc xu thÕ toµn cÇu ho¸, khu vùc ho¸ nÒn kinh tÕ thÕ giíi, mäi quèc gia, mäi khu vùc kh«ng thÓ ®øng ngoµi xu thÕ nµy. Víi chÝnh s¸ch ®æi míi cña nÒn kinh tÕ, níc ta ®· vµ ®ang nhanh chãng héi nhËp vµo xu híng chung nµy, tÝch cùc tham gia vµo c¸c tæ chøc kinh tÕ trong khu vùc vµ thÕ giíi: AFTA, WTO, APEC....víi quan ®iÓm nµy chóng ta coi träng vai trß cña Th¬ng m¹i Quèc tÕ, coi ®©y lµ chiÕc cÇu nèi liÒn gi÷a nÒn kinh tÕ níc ta víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi, lµ chiÕc ®ßn bÈy quan träng thóc ®Èy s¶n xuÊt trong níc, thu hót ®Çu t, c«ng nghÖ hiÖn ®¹i cho nÒn kinh tÕ, lµ ph¬ng tiÖn ®Ó thóc ®Èy sù ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. §Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh Th¬ng m¹i Quèc tÕ cho xøng ®¸ng víi vÞ thÕ vµ vai trß cña nã, bªn c¹nh c¸c chÝnh s¸ch, biÖn ph¸p cña nhµ níc th× mét biÖn ph¸p cã tÝnh then chèt lµ c¸c doanh nghiÖp kinh doanh th¬ng m¹i quèc tÕ ph¶i tÝch cùc hoµn thiÖn ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh, n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. Kinh doanh xuÊt nhËp khÈu lµ mét ho¹t ®éng bao gåm nhiÒu ho¹t ®éng nghiÖp vô. Muèn n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh th× mçi ho¹t ®éng nghiÖp vô còng cÇn lu«n ®îc ®æi míi vµ hoµn thiÖn. Qua qu¸ tr×nh nghiªn cøu lý luËn vµ thùc tËp thùc tÕ t¹i c«ng ty xuÊt nhËp khÈu thiÕt bÞ toµn bé vµ kü thuËt ( Technoimport ) ®Ó gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña doanh nghiÖp còng nh trang bÞ cho m×nh nh÷ng kiÕn thøc thùc tÕ c¬ b¶n vÒ nghiÖp vô kinh doanh xuÊt nhËp khÈu, em m¹nh d¹n ®i vµo nghiªn cøu ®Ò tµi : 1 Mét sè biÖn ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c giao dÞch vµ hîp ®ång xuÊt nhËp khÈu t¹i c«ng ty xuÊt nhËp khÈu thiÕt bÞ toµn bé vµ kü thuËt - Bé Th¬ng m¹i ( Technoimport ). Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n gi¸o viªn trùc tiÕp híng dÉn em hoµn thiÖn chuyªn ®Ò nµy. §Æc biÖt em xin c¶m ¬n sù gióp ®ì,chØ b¶o nhiÖt t×nh cña c¸c b¸c, c¸c c«, c¸c chó phßng xuÊt nhËp khÈu c«ng ty xuÊt nhËp khÈu thiÕt bÞ toµn bé vµ kü thuËt -n¬i em thùc tËp tèt nghiÖp. §Ò tµi gåm 3 phÇn: Ch¬ng I : Lý luËn chung vÒ c«ng t¸c giao dÞch vµ hîp ®ång kinh tÕ ë c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu. Ch¬ng II : Thùc tr¹ng c«ng t¸c giao dÞch vµ hîp ®ång xuÊt nhËp khÈu t¹i c«ng ty Technoimport. Ch¬ng III: Mét sè biÖn ph¸p nh»m hoµn thiÖn c«ng t¸c giao dÞch vµ hîp ®ång t¹i c«ng ty Technoimport. 2 3 Ch¬ng I: Lý LuËn Chung VÒ C«ng T¸c Giao DÞchVµ Hîp §ång Kinh TÕ ë C¸c Doanh NghiÖp XuÊt NhËp KhÈu I ) Th¬ng M¹i Quèc TÕ vµ vai trß cña nã ®èi víi sù ph¸t triÓn cña c¸c quèc gia: Th¬ng M¹i Quèc TÕ lµ sù trao ®æi hµng ho¸, dÞch vô gi÷a c¸c níc th«ng qua mua b¸n. Sù trao ®æi ®ã lµ mét h×nh thøc cña mèi quan hÖ x· héi. Vµ ph¶n ¸nh sù phô thuéc lÉn nhau vÒ kinh tÕ gi÷a nh÷ng ngêi s¶n xuÊt hµng ho¸ riªng biÖt ë m«Ü quèc gia. 1)Nguån gèc vµ lîi Ých Th¬ng M¹i Quèc TÕ : Th¬ng M¹i Quèc TÕ ra ®êi mét c¸ch kh¸ch quan, nã lµ kÕt qu¶ tÊt yÕu cña sù ph©n c«ng lao ®éng x· héi, sù chuyªn m«n ho¸ vµ sù kh¸c biÖt vÒ tù nhiªn, ®Þa lÝ, së thÝch…gi÷a c¸c quèc gia trªn thÕ giíi. Tiªn ®Ò xuÊt hiÖn sù trao ®æi ®ã lµ ph©n c«ng lao ®éng x· héi. Víi tiÕn bé khoa häc kü thuËt, ph¹m vi chuyªn m«n ho¸ ngµy cµng t¨ng, sè s¶n phÈm vµ dÞch vô ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu con ngêi ngµy mét dåi dµo, sù phô thuéc lÉn nhau gi÷a c¸c quèc gia ngµy mét t¨ng. Tríc hÕt, Th¬ng M¹i Quèc TÕ xuÊt hiÖn tõ sù ®a d¹ng vµ ®iÒu kiÖn tù nhiªn ®Ó s¶n xuÊt gi÷a c¸c níc, tõ ®ã viÖc chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt mét sè mÆt hµng cã lîi thÕ vµ nhËp khÈu c¸c mÆt hµng kh¸c tõ níc ngoµi mµ s¶n xuÊt trong kÐm lîi thÕ h¬n th× ch¾c ch¾n sÏ ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao h¬n. Sù kh¸c nhau vÒ ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt míi chØ gi¶i thÝch ®îc sù h×nh thµnh Th¬ng M¹i Quèc TÕ gi÷a c¸c níc kinh doanh mét sè mÆt hµng nh: dÇu löa, l¬ng thùc, du lÞch dÞch vô…Nhng trong thùc tÕ Th¬ng M¹i Quèc TÕ diÔn ra chØ cã vËy. Níc Mü s¶n xuÊt ®îc «t« vÉn nhËp khÈu «t« tõ NhËt B¶n? Níc ta víi xuÊt ph¸t ®iÓm thÊp, chi phÝ s¶n xuÊt hÇu nh lín h¬n tÊt c¶ c¸c mÆt hµng cña c¸c cêng 4 quèc kinh doanh l¹i vÉn cã thÓ tham gia vµo Th¬ng M¹i Quèc TÕ víi chÝnh c¸c níc ®ã? C©u tr¶ lêi chØ cã thÓ gi¶i thÝch ®îc b»ng lîi thÕ so s¸nh hay lîi thÕ t¬ng ®èi cña David Ricardo. Lý thuyÕt vÒ lîi thÕ t¬ng ®èi ®îc nhµ kinh tÕ häc ngêi Anh David Ricardo (1772-1823) ®em ra vµ chøng minh: Lý thuyÕt nµy ®îc x©y dùng trªn mét lo¹t c¸c gi¶ thiÕt ®· ®îc ®¬n gi¶n ho¸: ChØ xÐt riªng hai níc s¶n xuÊt hµng ho¸; nh©n tè s¶n xuÊt duy nhÊt lµ lao ®éng; lao ®éng chuyÓn tù do trong tõng níc, kh«ng thÓ di chuyÓn gi÷a c¸c níc; chi phÝ s¶n xuÊt kh«ng ®æi; c«ng nghÖ s¶n xuÊt vµ th¬ng m¹i hoµn toµn tù do. Quy luËt lîi thÕ t¬ng ®èi nhÊn m¹nh vµo sù kh¸c nhau vÒ chi phÝ s¶n xuÊt coi ®ã lµ ch×a khãa cña ph¬ng thøc th¬ng m¹i, lý thuyÕt nµy kh¼ng ®Þnh nÕu mét níc chuyªn m«n ho¸ vµo s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm mµ c¸c níc ®ã cã lîi thÕ so s¸nh th× Th¬ng M¹i Quèc TÕ sÏ cã lîi cho c¶ hai bªn. Ngoµi nh÷ng c¬ së trªn, cßn rÊt nhiÒu lý do kh¸c khiÕn Th¬ng M¹i Quèc TÕ trë nªn quan träng trong thÕ giíi hiÖn ®¹i. Mét trong nh÷ng lý do ®ã cã thÓ lµ Th¬ng M¹i Quèc TÕ cÇn thiÕt cho viÖc thùc hiÖn chuyªn m«n ho¸ ®Ó cã hiÖu qu¶ cao trong nhiÒu ngµnh c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i. Chuyªn m«n h¸o quy m« lín lµm cho chi phÝ s¶n xuÊt gi¶m. Vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ theo quy m« gióp c¸c níc cã thÓ s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng víi khèi lîng lín víi chi phÝ thÊp. Sù kh¸c nhau vÒ së thÝch vµ møc cÇu còng lµ mét nguyªn nh©n kh¸c cña Th¬ng M¹i Quèc TÕ. §Æc trng c¬ b¶n nhÊt cña nÒn s¶n xuÊt hµng ho¸ lµ s¶n phÈm ®îc s¶n xuÊt ra ®Ó b¸n cho thÞ trêng. ThÞ trêng cã chÊp nh©n hµng ho¸ dÞch vô hay kh«ng phô thuéc vµo møc ®é cña hµng ho¸-dÞch vô víi nhu cÇu cña kh¸ch hµng. Mét s¶n phÈm s¶n xuÊt ra ë mét níc cã thÓ tiªu thô chËm ë níc ®ã nhng l¹i ®Æc biÖt thÝch hîp víi thÞ hiÕu cña thÞ trêng níc ngoµi. Bªn c¹nh ®ã b¶n quyÒn së h÷u trÝ tuÖ( c«ng nghiÖp) còng lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n cña Th¬ng M¹i Quèc TÕ. Chóng ta ®ang sèng trong thêi ®¹i mµ cuéc c¸ch m¹ng khoa häc- kü thuËt trªn thÕ giíi ph¸t triÓn 5 kh«ng ngõng. Khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ can thiÖp vµo mäi ngãc ng¸ch cña ®êi sèng x· héi, nã lµ mét ®éng lùc thóc ®Èy sù tiÕn bé v¨n minh cña x· héi loµi ngêi. Nhê cã nã mµ nh÷ng íc m¬ mong muèn cña con ngêi tëng nh kh«ng tëng ®· biÕn thµnh sù thËt. §Ó khuyÕn khÝch sù ph¸t triÓn cña khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ míi, chÝnh phñ c¸c níc cho phÐp c¸c nhµ ph¸t minh s¸ng chÕ ®îc gi÷ b¶n quyÒn cña m×nh, kh«ng cho phÐp bÊt kú ®èi tîng nµo kh¸c ®îc quyÒn sö dông nã vµo s¶n xuÊt. §iÒu nµy cã thÓ lµm xuÊt hiÖn nh÷ng quèc gia cã kh¶ n¨ng s¶n xuÊt ra mét lo¹i hµng ho¸ nµo ®ã cã lîi thÕ so s¸nh thËm chÝ vÉn ph¶i nhËp khÈu hµng ho¸ tõ níc ®ã. Ngoµi ra cßn cã nh÷ng nguyªn nh©n kh¸c thuéc vÒ t©m lý kh¸ch hµng vµ vai trß cña chÝnh phñ. Kh¸ch hµng cã t©m lý mua hµng ho¸ tõ níc ngoµi- xuÊt hiÖn nhu cÇu nhËp khÈu. ChÝnh phñ c¸c níc cã thÓ khuyÕn khÝch nhËp khÈu hay xuÊt khÈu th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch thuÕ quan hay phi thuÕ quan. ChÝnh phñ cã thÓ t¹o ra nh÷ng ®¬n hµng lín ®Ó khuyÕn khÝch xuÊt nhËp khÈu. C¸c chÝnh s¸ch xuÊt nhËp khÈu cña nhµ níc rÊt quan träng, nã lµ c¬ së ph¸p lý vµ ®Þnh híng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. 2)Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña kinh doanh Th ¬ng M¹i Quèc TÕ: a) Chøc n¨ng cña Th¬ng M¹i Quèc TÕ: Ngo¹i th¬ng lµ thùc hiÖn lu th«ng hµng hãa gi÷a c¸c níc kh¸c nhau; Lµ viÖc mua b¸n hµng ho¸ víi níc ngoµi bao gåm viÖc xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ dÞch vô; ViÖc gia c«ng cho níc ngoµi hoÆc thuª nícngoµi gia c«ng, ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu t¹i chç. Nh vËy xuÊt nhËp khÈu lµ néi dung c¬ b¶n cu¶ kinh doanh Th¬ng M¹i Quèc TÕ. Nªn kinh doanh xuÊt nhËp khÈu còng chÝnh lµ thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña kinh doanh Th¬ng M¹i Quèc TÕ. Th¬ng m¹i quèc tÕ cã nh÷ng chøc n¨ng c¬ b¶n sau ®©y: -T¹o vèn cho qu¸ tr×nh ®Çu t trong níc. 6 -ChuyÓn ho¸ gi¸ trÞ sö dông lµm thay ®æi c¬ cÊu vËt chÊt tæng s¶n phÈm x· héi vµ thu nhËp quèc d©n ®îc s¶n xuÊt trong níc. -Gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ cña vèn kinh tÕ quèc d©n b»ng viÖc t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho s¶n xuÊt kinh doanh trong níc. -Gãp vèn n©ng cao hiÖu qu¶ cña nÒn kinh tÕ quèc d©n b»ng viÖc t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho s¶n xuÊt kinh doanh. b) NhiÖm Vô cña Th¬ng M¹i Quèc TÕ: - Lµ mét ngµnh kinh tÕ ®¶m nhËn kh©u lu th«ng hµng ho¸ gi÷a trong níc vµ níc ngoµi nh»m tho¶ m·n nhu cÇu ®Êt níc. Do ®ã nhiÖm vô cña Th¬ng M¹i Quèc TÕ lµ: - Tæ chøc qu¸ tr×nh lu th«ng hµng ho¸ víi níc ngoµi th«ng qua mau b¸n lµm chiÕc cÇu nèi h÷u c¬ gi÷a nÒn s¶n xuÊt trong níc, thÞ trêng trong níc víi thÞ trêng thÕ giíi, tho¶ m·n nhu cÇu cña s¶n xuÊt vµ tiªu dïng vÒ hµng ho¸ theo sè lîng, chÊt lîng, mÆt hµng, ®Þa ®iÓm vµ thêi gian phï hîp víi chi phÝ thÊp nhÊt. - NhiÖm vô cña Th¬ng M¹i Quèc TÕ ®îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së c¸c chøc n¨ng vµ phô thuéc vµo b«Ý c¶nh quèc tÕ còng nh môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi do ®¶ng vµ chÝnh phñ ®Ò ra. Trong giai ®o¹n hiÖn nay khi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®· cã biÕn ®æi s©u s¾c xuÊt hiÖn nhiÒu nh©n tè míi. Chóng ta ®ang trong giai ®o¹n qua ®é chuyÓn tõ nÒn s¶n xuÊt nhá, l¹c hËu ®i lªn nÒn s¶n xuÊt lín x· héi chñ nghÜa, cßn trong chÆng ®Çu cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. NÒn kinh tÕ níc ta lµ nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn víi nhiÒu h×nh thøc kinh doanh kh¸c nhau. Qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ vµ quèc tÕ ho¸ ®· vµ ®ang chi phèi m¹nh mÏ nÒn kinh tÕ thÕ giíi trong ®ã cã ViÖt Nam. Bªn c¹nh ®ã cuéc khñng ho¶ng tiÒn tÖ trong khu vùc §«ng Nam ¸ võa qua còng g©y nh÷ng ¶nh hëng tiªu cùc tíi ho¹t ®«ng kinh tÕ nãi chung vµ ho¹t ®éng bu«n 7 b¸n ngo¹i th¬ng nãi riªng trong khu vùc trong ®ã cã ViÖt Nam. XuÊt ph¸t tø nh÷ng cë së ®ã ho¹t ®éng kinh doanh Th¬ng M¹i Quèc TÕ hiÖn nay ph¶i thùc hiÖn nh÷ng nhiÖm vô sau: -N©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh, thóc ®Èy c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i hãa ®Êt níc. -§¶m b¶o thèng nhÊt gi÷a kinh tÕ vµ chÝnh trÞ trong ho¹t ®éng ngo¹i th¬ng. -Gãp phÇn gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ x· héi quan träng cña ®Êt níc:Vèn, viÖc lµm, c«ng nghÖ sö dông tµi nguyªn thiªn nhiªn cña ®Êt níc cã hiÖu qu¶. 3)Vai trß cña kinh doanh xuÊt nhËp khÈu: a) Vai trß cña xuÊt nhËp khÈu: - XuÊt khÈu t¹o nguån vèn chñ yÕu cho nhËp khÈu phôc vô qu¸ tr×nh CNH - H§H ®Êt níc. - C«ng nghiÖp hãa theo nh÷ng bíc ®i thÝch hîp lµ con ®êng tÊt yÕu kh¾c phôc nghÌo nµn l¹c hËu vµ chËm ph¸t triÓn cña níc ta hiÖn nay. §Ó c«ng nghiÖp ho¸ trong thêi gian ng¾n, chóng ta ph¶i cã mét nguån vèn ®ñ lín ®Ó nhËp khÈu thiÕt bÞ m¸y mãc kü thuËt tiªn tiÕn. - Nguån vèn ®Ó nhËp khÈu cã thÓ huy ®éng tõ nhiÒu nguån: ®Çu t trong níc vµ níc ngoµi, viÖn trî vay nî cña c¸c tæ chøc tµi chÝnh, tÝn dông, tõ ho¹t ®éng du lÞch, xuÊt khÈu lao ®éng…Trong ®ã xuÊt khÈu lµ mét trong nguån thu ngo¹i tÖ cho ®Êt níc quan träng nhÊt, xuÊt khÈu lµ nguån tiÒn ®Ò tiÕn hµnh nhËp khÈu, xuÊt khÈu quyÕt ®Þnh quy m« vµ tèc ®é nhËp khÈu. - XuÊt khÈu ®ãng vai trß chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn. XuÊt khÈu lÊy thÞ trêng thÕ giíi lµm thÞ trêng cña m×nh, v× vËy qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ph¶i xuÊt tõ nhu cÇu cña thÞ trêng thÕ giíi. Nh÷ng ngµnh s¶n xuÊt t¹o ra s¶n phÈm phôc vô tèt cho thÞ trêng c¸c níc th× sÏ ph¸t triÓn m¹nh mÏ. Nh÷ng ngµnh nµo kh«ng thÝch øng sÏ bÞ ®µo 8 th¶i. Nh vËy xuÊt khÈu cã t¸c dông chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ. Sù ¶nh hëng nµy cã thÓ liÖt kª nh sau: +XuÊt khÈu lµ ®iÒu kiÖn cho c¸c ngµnh kh¸c cã c¬ héi ph¸t triÓn thuËn lîi. +XuÊt khÈu t¹o ®iÒu kiÖn më réng kh¶ n¨ng cung cÊp ®Çu vµo cho s¶n xuÊt , n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt trong níc. §ång thêi xuÊt khÈu t¹o tiÒn ®Ò kinh tÕ kü thuËt nh»m c¶i t¹o vµ n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt trong níc. +Th«ng qua xuÊt khÈu, hµng hãa níc ta tham gia c¹nh tranh trªn thÞ trêng thÕ giíi c¶ vÒ gi¸ c¶ vµ chÊt lîng, cuéc c¹nh tranh nµy buéc chóng ta ph¶i tæ chøc l¹i s¶n xuÊt trong níc, h×nh thµnh c¬ cÊu thÝch nghi víi thÞ trêng thÕ giíi. +XuÊt khÈu t¹o c¬ héi më réng thÞ trêng tiªu thô gãp phÇn lµm cho s¶n xuÊt ph¸t triÓn æn ®Þnh. -Bªn c¹nh t¸c ®éng lµm chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, xuÊt khÈu cßn cã t¸c ®éng tÝch cùc tíi viÖc gi¶i quyÕt viÖc lµm, c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n. XuÊt khÈu kÝch thÝch ph¸t triÓn, thu hót ®Çu t trong níc vµ níc ngoµi. S¶n xuÊt hµng ho¸ ®Ó xuÊt khÈu cã thÓ thu hót hµng triÖu lao ®éng tham gia vµo c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, tõ ®ã gãp phÇn gi¶i quyÕt vÊn ®Ò viÖc lµm ë níc ta. XuÊt khÈu cßn cho nguån vèn ®Ó nhËp khÈu hµng ho¸ phôc vô ®êi sèng nh©n d©n, n©ng cao chÊt lîng sèng. Ngêi tiªu dïng trong níc cã thÓ mua hµng ho¸ hîp víi ý m×nh víi gÝa c¶ phï hîp, chÊt lîng cao. -XuÊt khÈu lµ c¬ së ®Ó më réng thóc ®Èy c¸c mèi kinh doanh ®èi ngo¹i. - XuÊt khÈu vµ c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i lµm cho nÒn kinh tÕ níc ta g¾n chÆt víi ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. Th«ng thêng ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ra ®êi sím h¬n c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i kh¸c nªn nã thóc ®Èy c¸c mèi quan hÖ nµy ph¸t triÓn. Ch¼ng h¹n xuÊt khÈu s¶n xuÊt hµng ho¸ xuÊt khÈu lµm thóc ®Èy c¸c quan hÖ tÝn dông, ®Çu t vµ vËn t¶i quèc tÕ. 9 §Õn lît nã chÝnh c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i thóc ®Èy, t¹o ®iÒu kiÖn vµ tiÒn ®Ò cho më réng c¸c ho¹t ®éng xuÊt khÈu. b)Vai trß cña nhËp khÈu: NhËp khÈu lµ hai ho¹t ®éng c¬ b¶n cña nghiÖp vô ngo¹i th¬ng cã thÓ nã lµ ho¹t ®éng mua b¸n hµng ho¸ dÞch vô tõ níc ngoµi phôc vô nhu cÇu trong níc.NhËp khÈu thÓ hiÖn sù g¾n bã lÉn nhau gi÷a nÒn kinh tÕ quèc d©n víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi. NhËp khÈu cã mét vai trß quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn cña mçi quçc gia. NhËp khÈu lµm t¨ng kh¶ n¨ng tiªu dïng cña mét quèc gia, cho phÐp tiªu dïng mét khèi lîng hµng hãa lín h¬n kh¶ n¨ng tiªu dïng trong níc, n©ng cao ®êi sèng cña nh©n d©n, t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy qu¸ tr×nh x©y dùng c¬ së vËt chÊt vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ. NhËp khÈu bæ sung kÞp thêi nh÷ng mÊt c©n ®èi cña nÒn kinh tÕ b¶o ®¶m ph¸t triÓn æn ®Þnh kinh tÕ cña ®Êt níc. NhËp khÈu gãp phÇn c¶i thiÖn møc sèng cña nh©n d©n tríc hÕt lµ nhu cÇu vÒ tiªu dïng, võa ®¶m b¶o ®Çu vµo cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt, t¹o viÖc lµm æn ®Þnh. NhËp khÈu lµ chiÕc cÇu nèi gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng trong níc víi thÞ trêng thÕ giíi ®em l¹i cho ®Êt níc nh÷ng thµnh tùu khoa häc kü thuËt tiªn tiÕn thóc ®Èy qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. NÕu thùc hiÖn tèt c«ng t¸c nµy sÏ ®¸p øng tèt nhu cÇu ph¸t triÓn cu¶ s¶n xuÊt trong níc lµm chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, t¨ng søc c¹nh tranh cho hµng ho¸ vµ ®Èy m¹nh xuÊt khÈu. Ngîc l¹i nÕu kh«ng lµm tèt sÏ mÊt c©n ®èi rèi lo¹n thÞ trêng ®ång thêi lµm mÊt mét sè lîng ngo¹i tÖ lín mµ kh«ng ®em l¹i hiÖu qu¶. NhËp khÈu xo¸ bá t×nh tr¹ng ®éc quyÒn, ph¸ vì nÒn kinh tÕ tù cung tù cÊp, thóc ®Èy sù ®a d¹ng cña c¸c lo¹i thÞ trêng. Tõ thÞ trêng nguyªn vËt liÖu s¶n xuÊt ®Õn thÞ trêng vèn, thÞ trêng lao ®éng trong níc t¹o ra mét thÞ tr- êng thèng nhÊt g¾n bã víi thÞ trêng thÕ giíi, t¹o ®iÒu kiÖn thóc ®Èy c«ng nghiÖp ho¸ -hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc. 10 Tuy nhiªn ®Ó ph¸t huy ®Çy ®ñ vai trß cña nhËp khÈu cßn phô thuéc vµo ®êng lèi vµ quan ®iÓm vÒ ho¹t ®éng nhËp khÈu cña mçi quèc gia. 4)C¸c h×nh thøc xuÊt nhËp khÈu th«ng dông: Ho¹t ®éng kinh doang xuÊt nhËp khÈu hiÖn nay ®îc tiÕn hµnh bëi c¸c doanh nghiÖp cã giÊy phÐp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp. Cã thÓ kÓ ra ®©y mét vµi h×nh thøc xuÊt nhËp khÈu th«ng dông: a) XuÊt nhËp khÈu uû th¸c: XuÊt nhËp khÈu uû th¸c lµ ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ®îc h×nh thµnh gi÷a mét doanh nghiÖp trong níc cã vèn ngo¹i tÖ riªng, cã nhu cÇu xuÊt nhËp khÈu mét lo¹i hµng ho¸ nhng kh«ng cã quyÒn tham gia vµo xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp ®· uû th¸c cho mét doanh nghiÖp cã chøc n¨ng xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp giao dÞch ngo¹i th¬ng tiÕn hµnh xuÊt nhËp nh÷ng hµng hãa theo yªu cÇu cña m×nh. Bªn nhËn uû th¸c ph¶i tiÕn hµnh víi níc ngoµi ®Ó lµm thñ tôc xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ theo yªu cÇu cña bªn uû th¸c vµ ®îc nhËn mét kho¶n thï lao gäi lµ phÝ uû th¸c. §Æc ®iÓm: trong ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu nµy doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu( uû th¸c) kh«ng ph¶i bá vèn, kh«ng xin h¹n ng¹ch( nÕu cã) kh«ng ph¶i nghiªn cøu thÞ trêng tiªu thô. Do kh«ng ph¶i tiªu thô hµng nhËp mµ chØ ®øng ra thay mÆt bªn uû th¸c t×m vµ giao dÞch víi n- íc ngoµi, ký kÕt hîp ®ång vµ lµm thñ tôc h¶i quan, thñ tôc xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ còng nh thay mÆt bªn uû th¸c tiÕn hµnh ®ßi båi thêng bªn níc ngoµi khi cã tæn thÊt. Khi tiÕn hµnh xuÊt nhËp khÈu uû th¸c th× doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu chØ tÝnh kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu chø kh«ng tÝnh vµo doanh sè; Kh«ng chÞu thuÕ doanh thu(VAT). Khi xuÊt nhËp khÈu uû th¸c th× doanh nghiÖp ph¶i lËp 2 hîp ®ång, bao gåm: +Mét hîp ®ång ngo¹i th¬ng mua b¸n hµng ho¸ víi níc ngoµi. 11 +Mét hîp ®ång uû th¸c xuÊt nhËp khÈu víi bªn uû th¸c. b)XuÊt nhËp khÈu tù doanh( trùc tiÕp): Ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu tù doanh chÝnh lµ ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ®éc lËp cña mét doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu trªn c¬ së nghiªn cøu thÞ trêng trong vµ ngoµi níc, tÝnh to¸n ®Çy ®ñ chi phÝ ®Ó ®¶m b¶o kinh doanh xuÊt nhËp khÈu cã l·i ®óng ph¬ng híng, chÝnh s¸ch, luËt ph¸p cña quèc gia còng nh quèc tÕ. §Æc ®iÓm: doanh nghiÖp ph¶i tiÕn hµnh ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu: tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ mäi mÆt kinh doanh cña m×nh liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh xuÊt nhËp khÈu. §©y lµ ho¹t ®éng mµ doanh nghiÖp ph¶i xem xÐt kü cµng; tõ bíc nghiªn cøu thÞ trêng ®Õn viÖc ký kÕt hîp ®ång- bëi v× doanh nghiÖp ph¶i tù bá vèn m×nh ra, chÞu mäi chi phi giao dÞch thÞ trêng,giao nhËn ë kho tíi chi phÝ vËn chuyÓn vµ giao nhËn hµng ho¸, chÞu thuÕ VAT. Khi xuÊt nhËp khÈu tù doanh th× doanh nghiÖp ph¶i tÝnh kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu vµ khi tiªu thô hµng th× sÏ tÝnh vµo doanh sè, do ®ã ph¶i chÞu thuÕ. Th«ng thêng doanh nghiÖp chØ cÇn lËp mét hîp ®ång mua b¸n hµng ho¸ víi níc ngoµi cßn hîp ®ång mua b¸n trong níc sÏ lËp sau. c)XuÊt nhËp khÈu liªn doanh: XuÊt nhËp khÈu liªn doanh lµ ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ trªn c¬ së liªn doanh liªn kÕt mét c¸ch tù nguyÖn gi÷a c¸c doanh nghiÖp. Trong ®ã Ýt nhÊt mét doanh nghiÖp cã chøc n¨ng xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp, nh»m phèi hîp kh¶ n¨ng ®Ó cïng nhau giao dÞch vµ ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, thóc ®Èy ho¹t ®éng nµy ph¸t triÓn theo híng cã lîi nhÊt cho tÊt c¶ c¸c bªn cïng chÞu lç vµ hëng l·i. §Æc ®iÓm: So víi xuÊt nhËp khÈu t doanh th× c¸c doanh ngiÖp xuÊt nhËp khÈu chØ ph¶i ®ãng gãp mét phÇn nhÊt ®Þnh, quyÒn h¹n tr¸ch nhiÖm cña c¸c bªn t¨ng 12 theo sè vèn ®ãng gãp, v× vËy ®é rñi ro Ýt h¬n. ViÖc ph©n chia chi phÝ, thuÕ doanh thu theo tû lÖ c¸c bªn ®ãng gãp l·i vµ lç do hai bªn ph©n chia theo sù tho¶ thuËn dùa trªn sè vèn gãp vµ phÇn tr¸ch nhiÖm mµ mçi bªn ®ãng gãp. Trong xuÊt nhËp khÈu liªn doanh, doanh nghiÖp ®øng ra xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ sÏ ®îc tÝnh doanh sè sè hµng theo tû lÖ vèn gãp vµ phÇn chiô thuÕ trªn doanh thu ®ã. Doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu liªn doanh khi ®øng ra xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ ph¶i lËp hai hîp ®ång: +Mét hîp ®ång ngo¹i th¬ng bu«n b¸n víi ngêi níc ngoµi. +Mét hîp ®ång liªn doanh víi doanh nghiÖp kh¸c(kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i lµ mét doanh nghiÖp trong n- íc). d)XuÊt nhËp khÈu theo ph¬ng thøc chuyÓn khÈu: Kinh doanh theo ph¬ng thøc chuyÓn khÈu lµ mua b¸n hµng ho¸ cña níc xuÊt khÈu ®Ó b¸n cho mét níc kh¸c(níc nhËp khÈu) mµ kh«ng lµm thñ tôc nhËp khÈu vµo ViÖt Nam. ViÖc chuyÓn khÈu ®îc thùc hiÖn díi c¸c h×nh thøc sau: +Hµng chuyÓn khÈu ®îc chuyÓn tõ c¶ng níc xuÊt khÈu ®Õn c¶ng níc nhËp khÈu kh«ng qua c¶ng ViÖt Nam. +Hµng chuyÓn khÈu ®îc chë ®Õn ViÖt Nam nhng kh«ng lµm thñ tôc nhËp khÈu mµ ®i th¼ng ®Õn níc nhËp khÈu. +Hµng chuyÓn khÈu ®îc chë ®Õn ViÖt Nam, t¹m ®a vµo kho h¶i quan díi sù gi¸m s¸t cña h¶i quan ViÖt Nam trong thêi gian kh«ng qu¸ 60 ngaú råi míi chuyÓn ®Õn c¶ng níc nhËp khÈu, kh«ng lµm thñ tôc nhËp khÈu vµo ViÖt Nam. C¬ së ph¸p lý cho ph¬ng thøc kinh doanh chuyÓn khÈu lµ hai hîp ®ång riªng biÖt: Hîp ®ång b¸n hµng do ®¬n vÞ cña ViÖt Nam ký kÕt víi bªn níc nhËp khÈu vµ hîp ®ång mua b¸n do bªn ViÖt Nam ký kÕt víi níc xuÊt khÈu. C¸c h×nh thøc thanh to¸n gåm cã: 13 +Thanh to¸n theo ph¬ng thøc tÝn dông gi¸p lng( back to back) h×nh thøc nµy ®ang ®îc khuyÕn khÝch. +Dïng tiÒn mÆt ®Ó thanh to¸n. Hîp ®ång b¸n hµng ph¶i tu©n thñ c¸c quy ®Þnh vÒ ngo¹i hèi. +Trêng hîp nhËp khÈu thanh to¸n b»ng hµng cho ®¬n vÞ kinh tÕ ViÖt Nam th× sè lîng hµng nhËp khÈu vµo ViÖt nam ph¶i c¨n cø vµo ph¸p luËt ViÖt nam vÒ hµng xuÊt nhËp khÈu . Doanh nghiÖp ®îc kinh doanh theo h×nh thøc trªn lµ c¸c ®¬n vÞ ®îc cÊp giÊy phÐp kinh doanh xnk hµng ho¸, ngµnh hµng qui ®Þnh trong ph¹m vi kinh doanh cña giÊy phÐp kh«ng rµng buéc víi hµng ho¸ theo hîp ®ång chuyÓn kho¶n , kh«ng ph¶i xin phÐp xuÊt nhËp khÈu. e. XuÊt nhËp khÈu hµng ®æi hµng : XuÊt nhËp khÈu hµng ®æi hµng víi trao ®æi bï trõ lµ hai nghiÖp vô chÝnh cña bu«n b¸n ®èi lu, nã lµ h×nh thøc nhËp khÈu g¾n liÒn víi nhËp khÈu, thanh to¸n trong trêng hîp nµy kh«ng ph¶i b»ng tiÒn mµ chÝnh b»ng hµng ho¸ . ë ®©y môc ®Ých cña xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸ kh«ng ph¶i chØ ®Ó lµ thu lîi nhuËn mµ cßn lµ xuÊt kh©ñ ®îc hµng ho¸ s¶n xuÊt trong níc . §Æc ®iÓm : Ho¹t ®éng nµy rÊt cã lîi bëi v× cïng mét hîp ®ång cã thÓ tiÕn hµnh cïng mét lóc ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu do ®ã thu l·i tõ c¶ ho¹t ®éng xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu. Hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu t¬ng ®¬ng víi nhau vÒ c¶ gÝa trÞ , tÝnh quý hiÕm , c©n b»ng vÒ gi¸ c¶, b¹n hµng b¸n vµ mua lµ mét . Doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp ®îc tÝnh kim ng¹ch xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu , doanh sè hµng nhËp chÞu thuÕ c¶ trªn hµng xuÊt vµ nhËp . C¸c biÖn ph¸p ®¶m b¶o hîp ®ång : + Dïng th tÝn dông( L/C ) ®èi øng : Lµ lo¹i L/C mµ trong ®ã cã kho¶n quy ®Þnh : L/C nµy chØ cã hiÖu lùc khi mét L/C kh¸c cã kim ng¹ch t¬ng ®¬ng ®îc më. + Dïng ngêi thø ba khèng chÕ bé chøng tõ së h÷u hµng ho¸, ngêi nµo chØ giao bé chøng tõ ®ã cho ngêi nhËn 14 hµng trong trêng hîp ngêi nµo ®æi l¹i mét chøng tõ së h÷u hµng ho¸ cã gi¸ trÞ t¬ng ®¬ng . + Ph¹t v× viÖc giao hµng thiÕu hoÆc giao hµng chËm. f . T¸i xuÊt : Lµ ho¹t ®éng nhËp hµng vµo níc nhng kh«ng ph¶i ®Ó tiªu thô trong níc mµ ®Ó t¸i xuÊt sang mét níc thø ba nh»m thu lîi nhuËn do chªnh lÖch gi¸ , Nh÷ng hµng nhËp nµy kh«ng ®îc chÕ biÕn ë níc t¸i xuÊt . Nh vËy , t¸i xuÊt lu«n liªn quan ®Õn ba níc : níc xuÊt khÈu , níc t¸i xuÊt vµ níc nhËp khÈu . §Æc ®iÓm : + Doanh nghiÖp t¸i xuÊt ph¶i lËp hai hîp ®ång : hîp ®ång xuÊt khÈu vµ hîp ®ång nhËp khÈu, kh«ng ph¶i chÞu thuÕ xuÊt nhËp khÈu ®èi víi mÆt hµng kinh doanh. + Doanh nghiÖp níc t¸i xuÊt ph¶i tÝnh to¸n chi phÝ ghÐp nèi ®îc b¹n hµng xuÊt vµ b¹n hµng nhËp , ®¶m b¶o sao cho thu ®îc sè tiÒn lín h¬n tæng chi phÝ ®· bá ra ho¹t ®éng . + Doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu t¸i xuÊt ®îc tÝnh kim ng¹ch XNK, doanh sè trªn gi¸ trÞ hµng ho¸ vµ do vËy ph¶i tÝnh thuÕ VAT. + §Ó ®¶m b¶o thanh to¸n hîp ®ång t¸i xuÊt thêng qui ®Þnh dïng L/C gi¸p lng ®Ó thanh to¸n . + Hµng ho¸ kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i chuyÓn th¼ng tõ níc t¸i xuÊt råi míi ®Õn níc ngêi nhËp khÈu mµ cã thÓ chuyÓn th¼ng tõ níc xuÊt khÈu sang níc nhËp khÈu, nhng ph¶i tr¶ tiÒn lu«n cho ngêi t¸i xuÊt thu tõ níc ngêi nhËp khÈu vµ tr¶ cho ngêi nhËp khÈu. NhiÒu khi ngêi t¸i xuÊt thu ®îc c¶ lîi tøc do thu ®îc tiÒn nhanh ®îc tr¶ tiÒn chËm. Trªn ®©y lµ mét sè h×nh thøc xuÊt nhËp khÈu th«ng dông t¹i ViÖt Nam hiÖn nay.Tuy nhiªn díi h×nh thøc kinh doanh nµo, c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu còng thêng tiÕn hµnh nh÷ng bíc chung sau ®©y: 1. Nghiªn cøu thÞ trêng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. 2. X¸c ®Þnh ph¬ng thøc giao dÞch. 15 3. §µm ph¸n vµ ký kÕt hîp ®ång. 4. Tæ chøc thùc hiÖn hîp ®ång kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. 5. §¸nh gÝa kÕt qu¶ hîp ®ång vµ tæ chøc hîp ®ång míi. TiÕp theo chóng ta sÏ ®i t×m hiÓu c«ng t¸c giao dÞch vµ hîp ®ång ë c¸c doanh nghiÖp kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. II) Giao dÞch tronh kinh doanh xuÊt nhËp khÈu: 1.Vai trß cña giao dÞch trong ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu: Giao dÞch trong th¬ng m¹i quèc tÕ nh»m giíi thiÖu, thóc ®Èy, khai th¸c tiÒm n¨ng vµ thÕ m¹nh cña níc ta víi níc ngoµi mét c¸ch cã lîi nhÊt. Trªn c¬ së ®ã, tiÕn hµnh l¹i ph©n c«ng lao ®éng, khai th¸c mäi tiÒm n¨ng vµ thÕ m¹nh ®Ó s¶n xuÊt nhiÒu s¶n phÈm hµng ho¸, dÞch vô xuÊt khÈu, b¶o ®¶m c©n ®èi xuÊt nhËp khÈu vµ tiÕn tíi xuÊt siªu. MÆt kh¸c kh«ng kÐm phÇn quan träng lµ tranh thñ khai th¸c ®îc mäi tiÒm n¨ng vµ thÕ m¹nh vÒ vèn, c«ng nghÖ...cña c¸c níc, c¸c khu vùc kh¸c nhau trªn thÕ giíi phï hîp víi ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh cña níc ta ®Ó thóc ®Èy qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt ph¸t triÓn kÞp thêi víi tiÕn tr×nh chung cña nh©n lo¹i. Trªn c¬ së ®ã nÒn s¶n xuÊt x· héi níc ta tiÕp thu ®îc nh÷ng tiÕn bé vÒ khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghÖ cña thÕ giíi, sö dông nh÷ng hµng ho¸ vµ dÞch vô tèt rÎ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt tiªu dïng. Trong liªn kÕt, liªn doanh vµ bu«n b¸n víi níc ngoµi cÇn hÕt søc chó ý tíi hiÖu qu¶ cña sö dông vèn ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng nî nÇn kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n víi níc ngoµi. Qua giao dÞch trong Th¬ng M¹i Quèc TÕ ta sÏ hiÓu thÕ giíi h¬n vµ ngîc l¹i thÕ giíi còng sÏ hiÓu ta h¬n lµm cho qu¸ tr×nh liªn kÕt kinh tÕ x· héi níc ta víi níc ngoµi cµng chÆt chÏ vµ më réng, gãp phÇn vµo sù æn ®Þnh kinh tÕ vµ chÝnh trÞ cña ®Êt níc. 2)Nh÷ng c«ng viÖc chuÈn bÞ ®Ó giao dÞch: 16 a)Nghiªn cøu tiÕp cËn thÞ trêng: Ngoµi viÖc n¾m v÷ng thÞ trêng trong níc vµ ®êng lèi chÝnh s¸ch, luËt lÖ quèc gia cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu th× doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu cÇn ph¶i: - NhËn biÕt hµng ho¸ xuÊt nhËp khÈu: nã bao gåm hµng lo¹t c«ng viÖc tõ quy c¸ch, chñng lo¹i ,gi¸ c¶,thÞ hiªó ®Õn viÖc n¾m b¾t ®Çy ®ñ tõ c¸c ®iÒu kiÖn mua b¸n, th«ng tin vÒ nhµ cung cÊp. §Ó lùa chän mÆt hµng kinh doanh mét yÕu tè n÷a ph¶i ®- îc tÝnh to¸n - N¾m b¾t thÞ trêng níc ngoµi: Nã cã ý nghÜa quan träng. Nh÷ng néi dung cÇn n¾m v÷ng vÒ mét thÞ trêng n- íc ngoµi lµ: nh÷ng ®iÒu kiÖn chÝnh trÞ, th¬ng m¹i, luËt ph¸p vµ chÝnh s¸ch bu«n b¸n, ®iÒu kiÖn tÝn dông, thanh to¸n, vËn t¶i. Ngoµi ra cÇn ph¶i n¾m: dung lîng thÞ trêng, kªnh tiªu thô, Sù biÕn ®éng gi¸ c¶. - Lùa chän ®èi tîng giao dÞch: §Ó lùa chän kh¸ch hµng giao dÞch, kh«ng nªn c¨n cø vµo nh÷ng lêi qu¶ng c¸o, nh÷ng lêi tù giíi thiÖu, mµ cÇn ph¶i dùa trªn c¬ së nghiªn cøu sau: +T×nh h×nh s¶n xuÊt vµ kinh doanh cña h·ng, lÜnh vùc vµ ph¹m vi kinh doanh ®Ó thÊy ®îc kh¶ n¨ng l©u dµi. +Kh¶ n¨ng vÒ vèn, c¬ së vËt chÊt kü thuËt, cho phÐp ta thÊy ®îc nh÷ng u thÕ trong tho¶ thuËn gi¸ c¶, ®iÒu kiÖn thanh to¸n. +T×m hiÓu uy tÝn vµ quan hÖ th¬ng nh©n còng nh th¸i ®é vµ quan ®iÓm kinh doanh. +ViÖc lùa chän ph¶i cã c¨n cø khoa häc song nã còng phô thuéc vµo mét phÇn vµo kinh nghiÖm cña ngêi nghiªn cøu vµ truyÒn thèng mua b¸n. b)LËp ph¬ng ¸n kinh doanh: Dùa vµo kÕt qu¶ thu ®îc trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu tiÕp cËn thÞ trêng, ®¬n vÞ kinh doanh lËp ph¬ng ¸n kinh doanh. 17 Nã bao gåm c¸c bíc sau: -§¸nh gi¸ thÞ trêng vµ th¬ng nh©n. -Lùa chän mÆt hµng, thêi c¬, ®iÒu kiÖn vµ ph¬ng thøc kinh doanh. -§Ò ra môc tiªu: b¸n ®îc bao nhiªu hµng ho¸, gi¸ c¶ lµ bao nhiªu, sÏ th©m nhËp vµo thÞ trêng nµo. -§Ò ra ph¬ng thøc thùc hiÖn. -S¬ bé ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh tÕ cña viÖc kinh doanh th«ng qua mét sè chØ tiªu: +Tû xuÊt ngo¹i tÖ hµng xuÊt nhËp khÈu. +Tû xuÊt doanh lîi. +ChØ tiªu ®iÒu ho¸ vèn. Sau khi ph¬ng ¸n kinh doanh ®· ®îc ®Ò ra,®¬n vÞ kinh doanh ph¶i cè g¾ng thùc hiÖn ph¬ng ¸n ®ã th«ng qua viÖc qu¶ng c¸o, b¾t ®Çu chµo hµng, chuÈn bÞ hµng ho¸. 3)C¸c bíc trong kinh doanh xuÊt nhËp khÈu: a)Hái gi¸(Inqury) VÒ ph¬ng diÖn ph¸p luËt th× ®©y lµ lêi thØnh cÇu bíc vµo giao dÞch.Nhng xÐt vÒ ph¬ng diÖn th¬ng m¹i th× ®©y lµ viÖc ngêi mua ®Ò nghÞ ngêi b¸n b¸o cho m×nh biÕt gi¸ c¶ vµ c¸c ®iÒu kiÖn mua hµng. Néi dung cña mét hái gi¸ bao gåm: Tªn hµng, quy c¸ch, phÈm chÊt, sè lîng, thêi gian giao hµng. Gi¸ c¶ mµ ngêi mua cã thÓ tr¶ cho mÆt hµng ®ã thêng ®îc ngêi mua gi÷ kÝn, nh ®Ó tr¸nh mÊt thêi gian hái ®i hái l¹i ngêi mua nªu râ nh÷ng ®iÒu kiÖn mµ m×nh mong muèn ®Ó lµm c¬ së cho viÖc quy ®Þnh gi¸; lo¹i tiÒn, thÓ thøc thanh to¸n, ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng… Hái gi¸ kh«ng rµng buéc tr¸ch nhiÖm cña ngêi hái gi¸. Ngêi hái gi¸ thêng hái nhiÒu nhiÒu n¬i nh»m nhËn ®îc nhiÒu b¶n chµo hµng c¹nh tranh nhau ®Ó so s¸nh lùa chän b¶n chµo hµng thÝch hîp nhÊt. b)Chµo hµng(offer) 18 LuËt ph¸p coi ®©y lµ lêi ®Ò nghÞ ký kÕt hîp ®ångvµ nh vËy ph¸t gi¸ cã thÓ do ngêi b¸n hoÆc ngêi mua ®a ra. Nhng trong bu«n b¸n ph¸t gi¸ lµ chµo hµng, lµ viÖc ngêi xuÊt khÈu thÓ hiÖn râ ý ®Þnh b¸n hµng cña m×nh. Trong chµo hµng ngêi ta nªu râ: tªn hµng, quy c¸ch, gi¸ c¶, sè lîng, ®iÒu kiÖn c¬ së giao hµng, thêi h¹n giao hµng,thÓ thøc giao nhËn.Trêng hîp hai bªn ®· cã quan hÖ mua b¸n víi nhau hoÆc cã ®iÒu kiÖn chung giao hµng ®iÒu chØnh th× chµo hµng cã khi chØ nªu mét sè néi dung. Trong mËu dÞch quèc tÕ cã c¸c lo¹i chµo hµng tÝnh sau: *NÕu xÐt theo møc ®é chñ ®éng cña ngêi xuÊt khÈu cã: -Chµo hµng chñ ®éng:lµ ngêi xuÊt khÈu chñ ®éng chµo hµng khi cha nhËn ®îc th hái hµng cña ngêi nhËp khÈu. Chµo hµng chñ ®éng võa lµ qu¶ng c¸o, võa lµ b¸o gi¸. Néi dung chµo hµng chñ ®éng thêng tù giíi thiÖu vÒ c«ng ty m×nh vµ c¸c mÆt hµng mµ m×nh s¶n xuÊt kinh doanh, göi kÌm catalog, hµng mÉu, gi¸ c¶. -Chµo hµng thô ®éng: Lµ chµo hµng cña ngêi xuÊt khÈu nÕu tríc ®ã nhËn ®îc nh÷ng yªu cÇu(th hái hµng) cña ngêi nhËp khÈu. *NÕu c¨n cø vµo rµng buéc tr¸ch nhiÖm cña chµo hµng cã: -Chµo hµng cè ®Þnh: lµ viÖc chµo b¸n mét l« hµng nhÊt ®Þnh cho mét ngêi mua, nªu râ thêi gian mµ ngêi chµo hµng bÞ rµng buéc tr¸ch nhiÖm víi lêi ®Ò nghÞ cña m×nh. Trong thêi gian hiÖu lùc, nÕu ngêi mua chÊp nhËn hoµn toµn chµo hµng ®ã th× coi nh hîp ®ång ®îc ký kÕt. -Chµo hµng kh«ng rµng buéc tr¸ch nhiÖm ngêi ph¸t ra. §ã lµ lo¹i chµo hµng tù do.ViÖc chµo hµng tù do cÇn ph¶i lµm râ khi chµo hµng. Cïng mét lóc, cïng mét l« hµng, ngêi ta cã thÓ chµo b¸n tù do cho nhiÒu kh¸ch hµng. ViÖc kh¸ck hµng chÊp nhËn hoµn toµn ®iÒu kiÖn cña chµo hµng tù do kh«ng cã nghÜa lµ hîp ®ång ký kÕt. c)§Æt hµng(order) Lµ ®Ò nghÞ ký kÕt hîp ®ång xuÊt ph¸t tõ phÝa ngêi mua ®îc ®a ra díi h×nh thøc ®Æt hµng.Trong ®Æt hµng ngêi mua nªu cô thÓ hµng ho¸ ®Þnh mua vµ tÊt c¶ néi dung cÇn thiÕt cho viÖc ký hîp ®ång. 19 Trong thùc tÕ ngêi ta chØ ®Æt hµng víi kh¸ch hµng cã quan hÖ thêng xuyªn. d)Hoµn gi¸(counter-offer) Khi nhËn ®îc hµng( hoÆc ®Æt hµng) kh«ng chÊp nhËn hoµn toµn chµo hµng mµ phÝa bªn kia ®a ra th× ®a ra mét ®Ò nghÞ ®ã lµ hoµn gi¸. Khi cã hoµn gi¸, chµo hµng tríc ®ã coi nh huû bá.Trong giao dÞch th¬ng m¹i quèc tÕ thêng tr¶i qua nhiÒu lÇn hoµn gi¸. e)ChÊp nhËn(acceptable) ChÊp nhËn lµ sù ®ång ý hoµn toµn tÊt c¶ mäi ®iÒu kiÖn chµo hµng(hoÆc ®Æt hµng) mµ phÝa bªn kia ®a ra. Khi ®ã mét hîp ®ång ®îc thµnh lËp. Mét chÊp thuËn muèn cã hiÖu lùc vÒ mÆt ph¸p luËt cÇn ®¶m b¶o. -Ph¶i ®îc chÝnh ngêi nhËn gi¸ chÊp nhËn. -Ph¶i ®ång ý hoµn toµn v« ®iÒu kiÖn mäi néi dung cña chµo hµng. -Ph¶i chÊp nhËn trong thêi h¹n hiÖu lùc cña chµo hµng. -ChÊp nhËn ph¶i ®îc truyÒn ®¹t ®Õn ngêi ph¸t ra ®Ò nghÞ. f)X¸c nhËn (confimation) Hai bªn mua vµ b¸n,sau khi ®· thèng nhÊt tho¶ thuËn víi nhau vÒ ®iÒu kiÖn giao dÞch, cã khi cÈn thËn ghi l¹i mäi ®iÒu ®· tho¶ thuËn göi cho bªn kia. §ã lµ v¨n kiÖn x¸c nhËn, x¸c nhËn thêng ®îc lËp lµm hai b¶n, bªn x¸c nhËn ký tríc råi göi cho bªn kia. Bªn kia ký song gi÷ l¹i mét b¶n vµ göi tr¶ l¹i mét b¶n. 4)C¸c ph¬ng thøc giao dÞch chñ yÕu trong kinh doanh xuÊt nhËp khÈu: a)Giao dÞch th«ng thêng (trùc tiÕp) Ph¬ng thøc nµy ®îc thùc hiÖn ë mäi n¬i, ng¬i b¸n vµ ngêi mua quan hÖ víi nhau b»ng c¸ch gÆp mÆt hoÆc qua th ®iÖn tÝn, ®Ó bµn b¹c vµ tho¶ thuËn c¸c ®iÒu kiÖn giao dÞch. Nh÷ng néi dung nµy ®îc tho¶ thuËn mét c¸ch tù nguyÖn, kh«ng cã sù rµng buéc víi nh÷ng lÇn giao dÞch tr- íc, viÖc mua kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i g¾n liÒn víi viÖc b¸n. Trong giao dÞch nµy, ngêi ta lµm mét lo¹t c«ng viÖc nh: nghiªn cøu tiÕp cËn thÞ trêng( nhËn biÕt mÆt hµng, lùa chän thÞ trêng, t×m kªnh tiªu thô, lùa chän b¹n hµng 20